Kripto para birimleri güvenli mi? Yatırım yapmak mantıklı mı? Dünyada popüleritesi her geçen gün artan bununla paralel olarak son birkaç yıldır ülkemizde de son derece revaçta olan Kripto para birimlerinin geleceği hakkında konuşmadan önce isterseniz gelin kripto para terimini etraflıca inceleyelim.
Kripto para nedir?
Kriptoloji şifre/şifreleme gibi anlamlara çıkıyor. Kriptoloji bilimini kullanan fiziksel bir dayanağı olmayan sanal para birimine kripto para diyoruz. Evet tam da anladığınız gibi fiziksel bir varlık yok. Herhangi bir ürün veya hizmet aldığınızda bunun ödemesini kripto paralar ile yapabiliyor ya da elinizdeki kripto parayı, kripto para borsalarında anında nakde çevirebiliyorsunuz.
Kripto para birimlerinin birçoğu blockchain teknolojisini kullanıyor. Bu teknoloji veri gizliliği açısından oldukça önem arz ediyor. Bugün piyasada 100’ün üzerinde kripto para var her geçen gün yeni kripto paralar piyasaya sürülürken bazı zayıf ve bir geleceği olmayan kripto paralar ise piyasada tutunamayarak yok oluyor.
Bu kripto para birimlerinin ilk olması sebebiyle kripto paraların babası diyebileceğimiz Bitcoin ile birlikte Ethereum, Litecoin ve Ripple başı çekenler listesinde takip edilebilir. Kripto paraların geleceğini ilk olması ve bilinirliğinin fazla olması sebebiyle Bitcoin üzerinden ele alacağım.
Ne demiştik kripto paraların en büyük özelliği veri gizliliği, gizlilik; o kadar önemli ki Bitcoin’in yaratıcısı kim bilinmiyor. Ortalıkta Satoshi Nakamoto diye bir isim dolaşıyor ama Satoshi Nakamoto kimdir? Takma bir ad mıdır? Ya da bir devlet mi? Hatta bir örgüt ya da tarikat mı? Bilinmiyor.
Kripto para birimleri ile nasıl işlem yapılır?
Kripto paralar ile iki şekilde işlem yapabilirsiniz:
1- Uygun bir kripto para borsasına üye olup para yatırıp işlem yaparak al-sat üzerinden kazanç elde edilebilir.
2- Mining dediğimiz madencilik sistemi ile uygun teknik aksamlar elde edilerek kripto paralar kazılabilir. Ancak hem elektrik maliyetinin yüksek olması hem de madenciliğin her geçen gün zorlaşması sebebi ile özellikle Bitcoin madenciliği önerilmemektedir.
Türkiye de ise Koinim, Paribu, Koineks, vebitcoin gibi yerli borsalar açılmış olup yerli yatırımcıya hizmet vermektedir.
Kripto para güvenli mi?
Kripto paraların en büyük özelliğinin gizlilik olduğunu söylemiştik ancak gizlilik her zaman güvenli anlamı taşımıyor. Evet kripto paralar güvenli peki ya bulundukları borsalar? 2017 yılının son ayında Çin’de faaliyet gösteren Nicehash isimli kripto para borsasından hackerlerın siber saldırı sonrası 60 milyon dolara yakın binlerce bitcoinin çalınması yeni bir tartışma konusu yarattı.
Çalınan bitcoinlerin izi sürülmediği için kimin bitcoinin çalındığı ve kimin hesabına geçip nerede kullanıldığı gizemli bir sır olarak kalmaya devam edecek. Kripto paralar herhangi bir merkezi otoritenin kontrolünde olmadığı için mağdur olan bitcoin sahiplerinin mağduriyeti de giderilemeyecek. Bununla beraber şunu da tartışabiliriz; Nicehash siber saldırı sonrası hacklendi mi? Yoksa Nicehash Borsasının sahipleri borsanın içini boşalttı mı? Ve bu durum başka borsalarda da yaşanabilir mi?
Kripto para birimlerine yatırım yapılmalı mı?
Kripto para birimleri Türkiye’de gündeme 2017 yılının son aylarında 1 Bitcoinin 80.000 TL olması ile oturmuştu. Hatta bitcoin fiyatları yukarı yönlü bir ralli yaparak hiç durmaksızın bu fiyatlara gelmiş ve insanlar o dönem kapış kapış bitcoin almaya başlamıştı. Ancak ne olduysa rüzgar tersine döndü. O bitcoin hızla aşağılara inerek bugün 30.000-35.000 TL arasında seyretmeye başladı.
Peki hala bitcoin bu seviyelerden alınabilir mi? Kripto paralara yatırım yapılabilir mi?
Buna başımdan geçen acı bir örnek ve bir istatistikle yanıt vermek istiyorum. 2015 yılında yurt dışında bir şirkete yatırım yaparken fon transferi için Bitcoin kullanıyordum. 1 Bitcoin o zamanlar 2000 TL fiyatlarındaydı. Bitcoin almak aklıma geldiyse de bu fiyatların şişme olduğunu herhangi bir ekonomik dayanağı olmayan sanal bir para için verilemeyeceğini düşünerek almak istememiştim. Bazen doğru zamanda doğru şeyi yapmak gerekir ben doğru zamanda doğru şeyi yapmamıştım. Fiyatlar 2.000 TL’den 80.000 TL’yi gördükten sonra 30.000-35.000 bandının alım için hala uygun olduğunu düşünüyorum.
İstatistikler dağa doğrusu grafiklere baktığımızda ise Birtcoin piyasaya çıktığından beri her yıl bir zirve görmüş ardından da büyük bir düşüş yaşamış tıpkı şimdiki gibi. Ama her dibin altından gelen yükseliş bir önceki zirveyi de geçerek yeni bir rekor kırmış. Bu da Bitcoin’in 100.000 TL olacağı kehanetini destekler nitelikte bir veri diyebiliriz. Tüm bunlara rağmen kripto paralara yatırım yapmak yatırımcıların risk iştahı ile ilgili bir durum.
Kripto para ile ilgili söylemler
IMF Başkanı Christine Lagarde: “Kripto paralarla ilgili bir düzenleme kaçınılmaz. Finansal krizden sonraki 10 yıl boyunca kurumlara dayalı bir regülasyon söz konusuydu. Ancak bundan sonra daha aktif bir regülasyon sistemine geçmek gerekiyor.”
İngiltere Merkez Başkanı Carney; BOE Başkanı, Bitcoin teknolojisinin potansiyel değerine değinmesine karşın dijital paraların “para” olarak başarısızlığa uğradığını ifade etti.
Saxo Bank Analisti Kay-Van Petersen, 2018’de Bitcoin’in nasıl bir grafik çizeceği ile alakalı görüşlerini CNBC’de paylaşan Saxo Bank analisti, yıl boyunca %300 ve %700 arasında değer kazanacağını öngördüğü kripto para biriminin 50 bin ila 100 bin dolardan işlem göreceğini iddia etti.
Sonuç Olarak
Başta Bitcoin olmak üzere Kripto Paraların bir finansal enstrüman olmadığını kabul eden ciddi bir kesim mevcutken yeni rekorlar bekleyen bir kesiminde az olduğundan asla söz edemeyiz. Bugün olumlu ya da olumsuz Kripto paralar birçok haber sitesinde, ekonomik forum ve programlarda, gelişmiş ülkeler zirvesinde konu olacak duruma geldiyse Kripto paraları dışlamak, inkar etmek, onlara para piyasasının denetim ve kontrolünü dikte etmekten ziyade bu yeni finansal araca bir an önce uyum sağlamak ve yeni ekonomik modellere açık olmalıyız görüşündeyim. Kripto paralar; Döviz, Altın Hisse Senedi, Tahvil gibi fiziksel bir varlığa dayanmasa da sınırsız, kontrol edilemeyen ve yeni bir ekonomi modelini sunuyor.
