Fibromiyalji yani yumuşak dokuda oluşan romatizmal ağrılar, 25-55 yaşları arasında ve daha çok kadınlarda sıklıkla görülüyor.
Çocukluk döneminde de ortaya çıkabilen hastalık; kaslarda ağrı ve hassasiyet, uyku bozukluğu, yorgunluk, halsizlik ve sabahları “tutulma” hissi ile uyanma gibi belirtiler gösteriyor. Memorial Antalya Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Uz. Dr. Feride Ekimler Süslü, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen fibromiyaljinin kontrol altına alınması için hastalara önerilerde bulundu.
Ailesel ve çevresel faktörler fibromiyalji oluşumunda etkili
Fibromiyalji, nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte eğitim ve ekonomik düzeyi ortalamanın üzerinde olan kişilerde daha sık görülmektedir. Hastalığı olan kişilerin birinci derece yakınlarında da görülme sıklığı artmaktadır. Uyku bozuklukları, düşme ya da motorlu araç kazası gibi büyük fiziksel travmalar, ruhsal travmalar, bazı viral hastalıklar, romatoid artrit, ankilozan spondilit gibi bazı romatizmal hastalıkların fibromiyaljiyi tetikleyen faktörler olduğu bilinmektedir.
Depresyona neden olabilir
Ağrı ve yaygın ağrı fibromiyaljide en sık karşılaşılan şikayetlerdir. Ağrılar genellikle vücudun daha çok kullanılan boyun ve bel bölgesinde yoğun hissedilir. Omuz, dirsek, diz ve ellerde de hissedilebilir. Hastalar vücudunun bir tarafının diğer taraftan daha çok ağrıdığını ifade eder. Nadiren el ve ayaklarda şişlik olabilir. Hastaların yarısında gerilim tipi baş ağrısı vardır. Sık idrara çıkma ve acil idrar yapma gereksinimi doğar. Çene eklemi ağrıları, kramplar ve kulak çınlamaları da görülebilir. Bazı hastalarda depresyon ve benzeri şikayetlere de ortaya çıkabilir.
Fibromiyalji belirtileri:
1. Uyku bozukluğu
2. Sabahları yorgun kalkma
3. Karın ve göğüs ağrısı
4. Ellerde uyuşma
5. Kabızlık veya ishal
6. Mide ağrısı
7. Adet dönemi ağrıları
8. Nefes almada zorlanma
9. Çabuk sinirlenme
Tedavide en etkili yöntem egzersiz
Fibromiyaljide fiziksel egzersiz tedavide çok önemlidir. Birçok çalışmada en etkili tedavinin, düşük yoğunluktaki aerobik olduğu kanıtlanmıştır. Bununla birlikte her hasta için her egzersiz uygun değildir. Fibromiyalji hastalarında ağrının rahatlatılması ve yaşam kalitesinin artırılmasında genellikle yüzmenin etkili olduğu belirtilmiştir.
Özellikle açık havada yapılan tempolu yürüyüşler, hastalıkta görülen şikayetlerin giderilmesi konusunda en az yüzme kadar etkilidir. Gevşeme ve germe egzersizleri, bisiklete binme ve su aerobiği gibi aktivitelerden de yararlanılabilir.
Uyku kaçıran alışkanlıklardan uzak durulmalı
Fibromiyalji sendromu tedavisinde kullanılan ilaçlar, ağrıyı azaltmak, yorgunluğu gidermek, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmek amacıyla kullanılır. Bu yüzden yatmadan önce uykuyu etkileyecek alkol, sigara, çay, kola, kahve gibi maddeler tüketilmemelidir.
Antidepresan ve ağrı kesici olmak üzere, uyku düzenleyici ve kas gevşetici ilaçlar ile tedavi planlanır. Bunun dışında hassas noktalar üzerine lokal enjeksiyonlar yapılabilir. Fizik tedavide sıcak uygulama, derin ısıtıcılar, ağrı kesici özelliği olan elektriksel stimülasyon ve masaj ile olumlu sonuçlar alınmaktadır. Ayrıca hastalara kaplıca kürleri önerilir.
