Topluluk önünde konuşmaktan çekinenlere; etkili konuşma yapmak için 8 tavsiye…
Sesin değerli, ona güven. — John LASSETER
Topluluk önünde konuşmak birçok kişinin korkulu rüyası. Ben ne anlatabilirim, nasıl anlatayım, hayatta yapamam, kekelerim, panik atağım tutar benim… şeklinde uzar gider olumsuzlama listesi. Ve konuşma anı geldiğinde beyninizde dolaşan bu cümleler vücudunuza yayılır. Önce elleriniz terler, sonra ağzınız kurumaya başlar, yüzünüzden, kulaklarınızdan ateşler çıkar, bacaklarınız uyuşur, kalbiniz hızla atmaya başlar, mideniz karıncalanır, sesiniz titrer ve giderek kısılır. Önünüze baksanız bir sürü size bakan göz, arkanıza bakmanız imkânsız. Gitmek mi zor, kalmak mı zor?
Gidemeyeceğinize göre başlarsınız bir an önce konuşmanızı bitirme kaygısı ile ne dediğinizi kendiniz bile anlamadan cümleleri sıralamaya. Toplasanız 3-5 dakika bile konuşmamışsınızdır ama size bir asır gibi gelir bu esnada büyü bozulur ve gözler sizden uzaklaşır; oysa herkes iyi bir anlatıcı olmak, insanların büyülenerek kendisini dinlemesini ister.
Peki ya topluluk önünde konuşmanın geliştirilebilir bir yetenek olduğunu bilseniz yine de korkar mıydınız? Geliştirilebilir yetenek diyorum çünkü doğuştan yetenekli büyük sunucular dahi mükemmel bir konuşma yapmak için sıkı bir şekilde çalışıyorlar. O zaman siz de birkaç teknikle iyi bir anlatıcıya dönüşebilirsiniz. Hazırsanız hikâye anlatıcısının sırlarını paylaşıyorum sizlerle.
1- Heyecanınızı kontrol altında tutun.
Toplum karşısında konuşma heyecanı yaşamanız anormal bir durum değildir. Toplum önüne çıkıp konuşma yapan her kişi az ya da çok heyecan duygusunu yaşamaktadır. Önemli olan heyecanınızı pozitife çevirebilmeniz ve korkuya dönüşmesinin önüne geçmenizdir. Unutmayın, heyecan abartılmadığı sürece sizi motive edecektir. Heyecanınızı kontrol edebilmek için nefes egzersizleri yapmanız sizi rahatlatacaktır. Şayet planlı bir konuşma/sunum yapacaksanız sunum öncesi sizi rahatlatan, sevdiğiniz türde müzikleri dinleyebilirsiniz.
2- Hazırlık yapın
İyi bir konuşma için yapacağınız hazırlık her şeyden daha önemli. Konuşmanızı planlayın ve konuşmanızda değinmek istediğiniz anahtar kelimeleri bir kâğıda not edin, konuşma metninizi hazırlayın; ama bu metni provalarınızda kullanın. Konuşma esnasında ise anahtar kelimelerinize bakarak konuşmanızı yapın. Konuşmanızın tamamını metinden okumak hem daha çok stres yapmanıza hem de dinleyiciler açısından sıkıcı bir konuşma yapmanıza neden olur.
3- Prova yapın
Ayna karşısında veya sevdiğiniz kendinizi rahat hissettiğiniz kişilerin karşısında sunumunuzun ön provasını yapın. Beden dilinizi, sesinizi, el kol hareketlerinizi provalar sayesinde daha iyi kontrol edebildiğinizi göreceksiniz. Emin olun ki hayranlıkla izlediğiniz başarılı sunucular, konuşmacılar, eğitmenler her sunumlarından önce mutlaka ön prova yapıyorlar.
4- Konuşma ritminizi ve sesinizin rengini ayarlayın
Konuşurken bir ritim yakalamaya çalışın. Konuşma metninizi oluştururken çok uzun olan cümleler kurmaktan kaçının. Kısa ve net cümleler kurun, etkileyici bir konuşma için de kilit noktaları arada tekrarlayın. Cevap amacı gütmeyen soru cümleleri, mizah, mini öyküler ve yer yer metaforları kullanarak anlatımınızı zenginleştirebilirsiniz.
Konuşma ritminiz ne çok hızlı ne çok durağan olmalı. Yeni konu başlıklarına geçmeden önce es verin ve konuşmanıza devam edin. Sesiniz hep aynı tonda olmamalı. Vurgulamak istediğiniz noktalarda ses tonunuzu daha vurgulu hale getirebilirsiniz. İyi bir konuşma için ayrıca nefes alıp verişinizi kontrol edin. Nefes alışınız ile konuşma ritminizin uyumlu olması konuşmanızın akışının daha iyi olmasına yardımcı olacaktır.
5- Sahneyi / kürsüyü iyi kullanın
Tek bir yerde durmak hem heyecanınızı arttıracak hem de sizi kısıtlayacaktır. Bu nedenle sizin için ayrılan alanın mümkün olduğunca çoğunu kullanmaya çalışın. Hareket edin. Eğer küçük bir toplantı odasında veya bir masada konuşuyorsanız beden dilinizin etkili olmasına dikkat edin. Elinizi kolunuzu hareket ettirin ve beden duruşunuzun dik olmasına özen gösterin.
6- Dinleyicilerinizle göz teması kurmayı ihmal etmeyin
Dinleyici önemsenmek ister. Hem kendinize olan güveninizi, konuya hâkimiyetinizi göstermek için hem de dinleyicinin kendini önemli hissetmesini sağlamak için mutlaka göz teması kurun. Unutmayın, iyi bir konuşmacı dinleyicisiyle iyi bir bağ kurmayı başarabilen kişidir.
7- Teknolojiyi doğru kullanın
Slaytlarınıza bakarak değil dinleyicinize odaklanarak konuşun. Slaytlarınız size destek olabilecek bir araç sadece. Slaytlarınız kelimelerden değil grafik, görsel ve istatistiklerden oluşmalıdır, insanlar karşılarında yazılanlar varken sizi dinlemeyecek ve dikkatlerini yazılanlara verecektir. Ama sahne sizin ve orada bulunmalarının amacı SİZSİNİZ!
8- Hata yapmaktan korkmayın
Hata yapmak çok normaldir. Sunum kumandası elinizden düşebilir, bir kelimeyi hatalı söyleyebilirsiniz vs. Bunlar çok olağan şeyler. Böyle bir durumda paniğe kapılmadan hatanızı kolayca düzeltmeniz dinleyicinizi rahatlatacak sizinle daha iyi bir bağ kurmasını sağlayacaktır.
