Avrupa Şampiyonları Raporu 2019… Football Benchmark, Avrupa’nın en büyük sekiz liginin şampiyonlarının geçtiğimiz sezon gösterdikleri finansal performansı masaya yatırdı. Süper Lig Şampiyonu olarak Galatasaray da raporun içinde ayrıntılı olarak incelendi.
2017-18 Avrupa futbolunun en zor ve en çetin şampiyonluk mücadelelerinin verildiği sezonlardan birisi olsa gerek. Avrupa’nın en büyük sekiz ligini şampiyon olarak bitiren takımlardan yalnızca ikisi, Bayern München ve Juventus, bir önceki sezonu şampiyon olarak bitirmişti. Kırmızı-Mavililer Bundesliga’da ard arda altıncı, Beyaz-Siyahlar Serie A’da yedinci ard arda şampiyonluğunu kazandı. Diğer altı takım yani Barcelona, Paris Saint-Germain, PSV Eindhoven, Galatasaray, Manchester City ve Porto 2017-18 sezonunda şampiyonluk ünvanlarını yeniden kazanarak özledikleri zafer kürsüsüne yeniden çıktılar.
Football Benchmark Avrupa Şampiyonları Raporu 2019: Şampiyonların finansal analizi
KPMG’nin futbol endüstrisi alanında çalışmalar yapan web sayfası Football Benchmark son iki yıl başında yaptığı gibi, bu yıl başında da geçtiğimiz sezonun şampiyonlarının finansal durumunu çözümleyen ayrıntılı bir rapor yayınladı.
Rapora genel olarak bakarsak, futbol kulüplerinin mali tablolarındaki rakamların geçtiğimiz sezona kıyasla daha da büyüdüğünü, bir başka deyişle futbol endüstrisinin büyümesini kararlılıkla sürdüren bir endüstri kolu durumuna ulaştığını söyleyebiliriz. Dilerseniz, raporun ana hatlarına hızla göz attıktan sonra ligimizin şampiyonu Galatasaray’ın durumunu biraz daha ayrıntılı inceleyelim.
Avrupa’nın sekiz büyük şampiyonunun gelirleri aşağıdaki tabloda üç ayrı kırılımda gösterilmektedir. Maç günü (Matchday), Yayın (Broadcasting) Ticari ve Diğer (Commercial & Other). Kulüpleri armalarından tanıyabilirsiniz. Toplam rakamlar avro cinsinden, gelir kırılımları yüzde (%) üzerinden iletiliyor.
Barcelona’nın operasyonel gelir kaleminde sekiz şampiyon arasında ilk sıraya çıkmasını sağlayan 689 milyon avroluk rakam, futbolun ulaştığı mali büyüklüğe ilişkin gözalıcı örnekler arasında. Barcelona ile ölümcül bir rekabet içerisinde çarpışan 2017-18 Avrupa Şampiyonlar Ligi Şampiyonu Real Madrid’in 743 milyon avro seviyesindeki operasyonel gelirleriyle sezonu dünya genelinde birinci sırada bitirdiğinin altını çizmekte yarar görüyorum.
Avrupa’nın en büyük sekiz şampiyonun en değerli 11 oyuncusu seçilerek oluşturan ‘Rüya Takım’ kadrosunu aşağıdaki dizilişte görebilirsiniz.
Avrupa’nın sekiz şampiyonu en çarpıcı artışı hangi gelir kaleminde yaşadı? Aşağıdaki tabloda temel performans göstergelerini görebilirsiniz.
Football Benchmark, kulüplerin gelirlerindeki yükselişin büyük ölçüde ticari gelir kalemlerindeki artış ile bağlantılı olduğuna dikkat çekmiş. Porto ve Juventus dışındaki altı şampiyonun ticari gelirlerinde yakaladığı artış toplam gelir tutarlarında fark yaratacak ölçüde yükselme sağlamış. Porto ve Juventus’a bakarsak, ticari gelirleri toplam gelirlerinde ses getirecek kadar büyük bir paya sahip olmasa da yıllık temelde %43 (Porto) ve %21 (Juventus) oranlarında arttığı görülüyor.
Avrupa Şampiyonları Raporu 2019’da maç günü gelirlerinin büyük ölçüde stadyum kapasitesine, yayın gelirlerinin de uzun süreli sözleşmelere bağlı olması nedeniyle çok fazla geliştirilebilmesinin mümkün olmadığı belirtiliyor. Öte yandan, etkili yönetimsel kararlar ve doğru stratejiler sonucunda ticari gelirlerin gözalıcı boyutlarda artabileceğinin altı çizilmiş. Türk kulüplerinin bu çözümlemeyi dikkatle değerlendirmesinde yarar görüyorum.
Galatasaray mali açıdan iyi bir sezon geçirdi.
Anımsayacağınız gibi, 2016 yılının Mart ayında UEFA tarafından acı veren bir açıklama yapılmış, Galatasaray’ın harcamalarını kontrol edememesi nedeniyle Finansal Fair Play ölçütlerinin dışında kaldığı belirtilmişti. Bunun sonucu olarak Avrupa Fatihi avrupa kupalarının dışında kalmıştı. Her ne kadar ilk turda İsveçli Osferhunds’a elenmiş olsa da 2017-18 sezonu için Aslan’ın avrupa kupalarına geri dönüş yılı oldu, denebilir. Ve tabii ki, Beşiktaş’ın iki yıl süren egemenliğinden sonra 21. kere kupayı kaldırıp Süper Lig şampiyonu unvanını geri kazanarak tarihi bir başarıya daha imza attı.
Aslan, Avrupa’nın sekiz şampiyonu arasında operasyonel gelirlerindeki yükseliş ile göze çarpıyor.
Galatasaray, 2017-18 sezonu boyunca sahada gösterdiği üstün performans ve 600 milyon dolarlık yerel TV yayın sözleşmesi sayesinde operasyonel gelirlerinde, 2016-17 sezonuna kıyasla, %19 oranında bir artış gerçekleştirmeyi başardı. 114 milyon avro değerindeki bu artış Türk lirasının değer kaybı nedeniyle yaklaşık olarak %50 oranında bir artışa eşdeğer görülebilir.
Öte yandan, 2018 yılının Ekim ayında UEFA tarafından yapılan açıklamaya göre Sarı Kırmızılılar hala daha Finansal Fair Play ölçütlerine tamamıyla uyabilmiş değiller. Ama, UEFA bu kere daha yumuşak bir yaptırım uygulama kararı vererek Sarı Kırmızılılar ile yeni bir uzlaşmaya vardı.
UEFA ile el sıkışılan yeni koşullara göre Galatasaray 2018 – 2019 sezonunda maksimum 20 milyon kayıp; 2019 – 2020 sezonunda ise maksimum 10 milyon kayıp gösterebilme olanağına sahip. Buna ek olarak, 9 milyon avroluk kısmını mali performansına bağlı olarak geri alma olanağı tanınarak 15 milyon avro ceza ödemesine karar verildi.
Aslan’ın futbol sahasında gösterdiği üstün başarı sayesinde maç günü gelirlerinde %63 oranında artış sağladı.
2017-18 sezonunda elde edilen maç günü gelirlerinin bir önceki sezonunkilerden iki kat fazla olduğunun altını çizmekte yarar var. Ticari gelirlere bakıldığında ürün gelirlerinin %23 oranında artış gösterdiğini görüyoruz. Kulüp süper ligin zirvesine çıkabilmek için kadro harcamasını %20 arttırmakla birlikte oyuncu harcamaları ile operasyonel gelir oranı, geçen sezon olduğu gibi, %71 oranında kaldı.
Galatasaray 2017-18 sezonunda 49.5 milyon avro tutarinda kayıp bildirdi ama geçtiğimiz sezon ile karşılaştırıldığında; %39 oranında bir gelişme görülmesi sevindirici bir haber aslında. Bir önceki sezona kıyasla beş kat artan futbolcu satışı sahasında 23 milyon avro kazanan Galatasaray; banka kredisi faizleri ve kur farkından kaynaklanan kayıplar nedeniyle 25 milyon avro kaybetti.
Avrupa Şampiyonları Raporu 2019 çok yararlı bir kaynak olarak göze çarpıyor.
Avrupa’nın en üst düzeydeki liglerinde şampiyonluk kazanan takımların başarılarını büyük ölçüde mali dengeye bağlı olduğunu artık kabul edelim. Süper Lig’de mücadele eden kulüplerimizin neredeyse tamamının batış noktasına geldiğini anımsatarak; mali açıdan etkili ve sürdürülebilir yönetim sistemleri kurulması gerektiğinin bir kere daha altını çizelim. Aksi takdirde, Türk futbolunu daha kötü günler bekliyor demektir.
Football Benchmark‘ın artık geleneksel kabul edilen yıllık şampiyonlar raporunu daha ayrıntılı incelemek isterseniz footballbenchmark.com web sayfasından ulaşabilirsiniz.
