Türk Lirası’ndaki sert değer kaybının ardından Londra swap piyasasında faizler gecelik vadede yüzde 22’den yüzde 230’a çıktı. Peki swap faizi nedir ve neden artıyor?
Swap nedir? Türk Lirası swap faizi neden artıyor?
İktisatçı Mahfi Eğilmez, kişisel internet sitesindeki ‘Ekonomi Sözlüğü’ bölümünde swap işlemini, “İki tarafın birbirlerine belirli süreler sonunda ödeme taahhütlerini içeren bir sözleşme, değiş tokuş” olarak tanımlıyor ve ekliyor:
“Borç servisi açısından swap işlemi genellikle dış borçların anapara yükümlülüğünü ifade eden döviz cinsinin değiştirilerek, başka bir döviz cinsine dönüştürülmesi (anapara swap’ı), söz konusu borcun faizinin ifade edildiği döviz cinsinin değiştirilmesi (faiz swap’ı) veya mevcut borçların sermayeye katılım payı haline dönüştürülmesi (borç-sermaye swap’ı) şekillerinden birinde ortaya çıkar.”
Ne oldu da TL swap faizi fırladı?
Akademisyen Prof. Özgür Demirtaş da Twitter hesabında konuyla ilgili yaptığı bilgilendirmede, “Swap demek takas demektir” diyor. Swap piyasasında tarafların para birimlerini takasladığını belirten Demirtaş, “Peki ne oldu da TL swap faizi fırladı” sorusuna da şu cevabı veriyor:
“Yabancı yatırımcı Dolar/TL’nin yükseleceğini düşündüğü için TL satıp Dolar almak istedi. TL’si olmadığı için ne yapması gerekti? Londra piyasasından TL bulması gerekti. TL bulmak da oldukça zorlaşmıştı. Niye? Çünkü Londra piyasasına TL sağlayan bankalar TL miktarını kıstılar. Niye? Çünkü Ağustos 2018 deki kanun maddesiyle Türkiye’de yerleşik Bankaların yurtdışı piyasalara sağlayacakları toplam TL miktarı özsermayelerinin %25’i ile kısıtlı idi.
Şimdi yabancı bir yandan TL bulup onu shortlayıp (elinde olmayan bir şeyi satıp), dolar almak istiyor ama bir yandan da TL bulma ve o TL pozisyonunu taşıma maliyeti yıllık %90 ve %200’lere çıkıyor. O zaman ne yapacak? Olan uzun dolar pozisyonunu kapayacak ve bu işe de girmeyecek.”
“Türk Lirası bulamayan yabancı yatırımcıyı düşman eder”
Swap faizinin artmasının TL’nin dolar karşısındaki düşüşünden yararlanmaya çalışan yabancı yatırımcıların kaybıyla sonuçlanacağını belirten Demirtaş, “Swap faizlerinin artması TL’yi satıp dolar almak isteyen Spekülatif yatırımların önünü kısa vadede kesip işimize yarar ama uzun vadede, TL bulamayan yabancı yatırımcıyı düşman eder, TL’nin itibarını düşürür, borsa ve tahvilimizi sattırır. Yeni yatırımcıyı kaçırır” diye ekliyor.
Financial Times’a konuşan analist: Türk bankaları, yabancı bankalara borç vermemeleri konusunda emir almış
Financial Times’a konuşan Londra merkezli bir Türk analist, haberde isminin kullanılmaması kaydıyla yaptığı açıklamada, Türk bankalarının kendisine “Yabancı bankalara tek bir kuruş bile borç vermemeleri yönünde emir geldiğini söylediğini” iletti.
Londra swap piyasasında TL likidite elde yabancı bankalar bu likiditeyi zaman zaman spot piyasada TL’nin değer kaybedeceğine yönelik yeni pozisyon almak için kullanılıyordu. BDDK’nın kararı ve dün başlayan Türk bankalarının eğilimi piyasadaki likiditeyi azaltarak TL’nin maliyetini yükseltti.
Yabancılar için TL maliyetindeki artış ve TCMB’nin Cuma gününden attığı adımlar TL’deki değer kaybını sınırlayan önemli etkenler oldu. Cuma 5.84’e tırmanan dolar/TL bugün 5.47’ye kadar geriledikten sonra 5.52 civarında denge arayışında.
Türk Lirası’nın 1 haftalık öngörülen oynaklığı 7.8’den 32.7’ye yükseldi
Reuters’ın haberine göre TL’nin 1 haftalık öngörülen oynaklığı bir hafta öncesine göre 7.8’den 32.7’ye yükselirken, TL’nin 3 aylık ve 6 aylık öngörülen oynaklığı da 22’ye yükseldi.
Türk Lirası, cuma günkü sert değer kaybının ardından TCMB’nin attığı adımlarla kayıplarının bir kısmını geri aldı. Ancak TL’nin öngörülen oynaklık göstergeleri, yeni endişe dalgasının TL’nin spot piyasalarda değer kaybetmesine neden olmasının ardından, Eylül ve Ekim’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Borsa yüzde 1,96 düşüşle kapandı
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,96 değer kaybıyla 97.378,58 puandan tamamladı.
BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 1.947,33 puan azalırken, toplam işlem hacmi 8,4 milyar lira olarak gerçekleşti. Bankacılık endeksi yüzde 2,23, holding endeksi yüzde 2,79 değer kaybetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 3,69 ile finansal kiralama faktoring, en çok gerileyen ise yüzde 3,81 ile ulaştırma oldu.
Güne yükselişle başlamasına karşın banka hisselerinde yoğunlaşan satışların etkisiyle negatif bir seyir izleyen BIST 100 endeksi, 97.000-97.500 bandında dengelendi.
Analistler, yarın yurt içinde veri gündeminin zayıf olduğunu, yurt dışında ise ABD’de dış ticaret dengesi verisinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 96.700 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Kaynak: T24.com.tr
