Yerli tohumumuz siyez, Göbeklitepe’den çıkan nazar boncukları ile günümüze gelen 10 bin yıllık bir miras. Herhangi bir bütçe olmadan, tamamen bağımsız ve gönüllü olarak çekilen “Kabukta Bir Zaman Yolcusu Belgeseli”, Siyez Buğdayı’nın serüvenini anlatıyor.
Siyez Buğdayı belgeselinin girişin Ekmek Ustası Mine Ataman, her şeyin başlangıcını şu derin sözlerle anlatıyor:
“Bütün hikaye 10 bin yıl önce bilge bir kadının bir avuç buğdayı toprakla buluşturmasıyla başlıyor. Bilge kadın her gün doğayı izlerdi. Sabah güneşe minnetini sunar, akşam gecenin ıssızlığına soğuna duasını ederdi.
Günlerden bir gün, doğru gün olduğuna inandığı gün, bir avuç buğdayı toprakla buluşturdu. Ve dört damla gözyaşı ile can suyunu verdi. Gözyaşı, dört nehirden gelen suyla beslenmişti. O günden sonra yeryüzünde çiçek açmaya, insanoğlu kök salmaya başladı.
Bilge kadın bir dua etti. İnsanoğlu için bir duaydı bu. Buğdayla beraber insanoğlu yeryüzünde o günden sonra gün gün yazdı, an an çizdi. Bilge kadının dokunduğu her şey altın, tutuğu her şey bereket oldu.
İşte bütün hikaye ta o günlerden başlıyor. Bir avuç buğdaydan bahsettiğimiz, bir avuç siyez buğdayının atası idi. Yeryüzünde herkes göçtü, siyez hep ayakta kaldı. Herkes yenildi soğuğa, ama siyez buğdayı sıkı, güçlü ve yılmayan yapısıyla yeryüzünde hep kaldı.”
Belgeselin tamamı: YouTube’da Covered Time Traveler kanalında.
Siyez buğdayı belgeseli neler anlatıyor?
İnsanlığın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Göbeklitepe’den başlayarak günümüze kadar genetik yapısı hiç değişmeden gelebilmiş olan; yaklaşık 10 bin yaşındaki tek atalık yerli tohumumuz Siyez Buğdayı’nın Kastamonu’daki serüvenini ve bu vesileyle de yerel tohum mücadelesini, insanlığın doğa ile ilişkisi çerçevesinde anlatılıyor.
Belgesel filmden kısa notlar:
• Film tamamen bütçesiz ve gönüllü olarak, hiç bir kurum kuruluş ve kişiden finans desteği almadan çekilmiştir.
• Filmin müzikleri Cengiz Onural (Nam-ı diğer “bana bir masal anlat baba”nın bestecisi) ve Bora Ebeoğlu, (Oya & Bora ikilisinden) tarafından yapıldı.
• Filme Türkiye’den ve Dünyanın birçok yerinden farklı sanat dallarından sanatçı, müzisyen ve çiftçi katıldı. Uluslararası bir çalışma yapıldı.
• Konuşmacılar da dahil içinde toplamda 55 katılımcı yer alıyor.
• Film yurt dışından da takip edildiği için İngilizceye çevrildi, alt yazıları eklendi. Almancaya da şuan çevriliyor.
• Belgesel, Türkiye kültür- tarım miraslarının korunması adına gösterim ve dağıtım konularında sponsorluk, destek beklemekte.
Künye
- Yapımcı & Yönetmen – Tuğçe Danacı
- Animasyon – Ömer Ayar
Müzik
- Cengiz Onural – Bora Ebeoğlu
- Volkan Gümüşlü – Violin / Keman – Semoma
- Merih Aşkın – Bağlama – Kara Toprak
- Canberk Ulaş – Armenian Duduk / Balaban Duduk
- Barış Ayhan – Bağlama – Yola Çıktım Ünye’den
- Rafael Milhomem – Flut
- Mikayla Lang – Handpan
- Ender Güney – the Covered Time Traveler Old Memories
- Scott Buckley – Chronicle Cinematic Orchestral
Çeviri
- Sencer COŞKUN
- Anıl Can ÇETİNKAYA
Sanatçılar
- May C. Tong – Beautiful Hand Writer
- Gustavo Costa – Origami Artist
- Claire Pierre – Illustrator
- Leonardo Cesar Francischetti – Graffiti Artist
- Ralitsa Svilenova – Paper Quilling Artist
- Uliana Sviridova – Needle Work Artist
- Freddie Villa – Painter
- Zsofia Seress – Doll Artist
- Sophia Smeekens – Textile Artist
- Sasha Luneva – Doll Artist
- Mie Buch Andersen – Mandala Artist
- Vera Torokhova – Miniature Toy Artist
- Lucia Pec – Nature Artist
Teşekkür
- İhsangazi Yöre Halkı ve Çiftçileri
- Karaot Tohum Derneği
- Buğday Derneği
- Fikir Sahibi Damaklar, Slow Food İstanbul
- Siyez Evi
- Paflagonya Organik
- Münire Sultan Sofrası
- Eflanili Konağı
- İzbeli Çiftliği
- Balabanağa Çiftliği
Siyez nedir?
Siyez, günümüzde artan bir kullanım alanına sahip. Bulguru ile sağlıklı yemeklerin yanı sıra siyez unu ile ekmekler, hamur işleri yapılıyor.
Siyez, kaplıca ya da einkorn (Triticum monococcum), Fransa, Fas, Yugoslavya ve Türkiye’de yetişen, Triticum boeoticum türünden yabanibuğday türünün kültüre alınmış formudur. Triticum dicoccum buğdayı ile birlikte erken dönemde kültüre alınan buğday türlerindendir. İlk kez Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan Karaca Dağ’da evcilleştirildiği düşünülüyor.
Siyez buğdayı
Siyez bulgurunun faydaları
- Siyez, pirinç yerine günümüzde daha çok tercih edilen bulgur.
- Kandaki yağları düşürücü yönü olduğu bilinen posa/lif bakımından oldukça zengin bir gıda. Lifli yapısından dolayı sindirimi kolaylaştırır. Bağırsakları temizleyici özelliği var.
- Yüksek antioksidan içeriğe sahip. Hücre yapısını korur ve yaşlanmayı geciktirir. Bozulmaz ve küf yapmaz.
- Karbonhidrat değeri düşük, protein değeri yüksek.
- Bulgurda bulunan B1 vitaminleri, sinir ve sindirim sisteminde önemli rol oynuyor.
- İçerdiği folik asitten dolayı, çocuk ve hamile kadınlar için çok önemli bir gıda maddesi.
- Doymamış yağa sahiptir ve toplam yağ oranı düşük olduğu için sağlıklı bir besin maddesi.
- Kolesterol içermiyor.
- Dünyada glisemik endeksi insanlara en uygun gıda, siyez bulguru.
- Emzikli anneler için çok faydalıdır. Anne sütünü arttırır. Folik asit miktarı çok fazladır.
- Hububat ürünlerinin en büyük dezavantajı olan fitik asit, bulgurun sahip olduğu pişirme ve kurutma işlemlerinden dolayı, bulgurda bulunmuyor.
- Yüksek mineral ve selülozdan dolayı besin emilimini hızlandırır, kabızlığı engeller ve bağırsak kanserini önlüyor.
- Bakliyatlarla karıştırıldığında dünyadaki en önemli besin kaynağı durumuna geliyor.
- Radyasyonu emmez ve radyasyona karşı dayanıklıdır. Bu nedenle bazı ülkelerde nükleer savaşlara karşı, askeri ve sivil amaçlar için stokta tutulan ürünlerden.
