Berat Albayrak’ın ekonomi politikalarını eleştiren haber ve yazılara yönelik “Türkiye aleyhinde algı oluşturma” suçlaması, ifade özgürlüğü konusunda yeni bir kısıt olarak değerlendiriliyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın geçen hafta ekonomistler ile ilgili sözlerini haber yapan kurum ve kişilere dava açması; ekonomiyi eleştiren haber ve yazılara ceza getirileceğine dair görüşleri güçlendirdi.
Ekonomi yorumlarına ceza mı geliyor?
Ekonomi yönetimini eleştiren ekonomistlere ve habercilere yönelik ceza uygulamasına başlanacağına dair tartışma, 6 Kasım Çarşamba günü Sabah Gazetesi’nde yer alan “Yalancı çobanlar yandı” başlıklı köşe yazısı ile gündeme gelmişti.
Dilek Güngör imzalı yazıda, “ekonominin genel yapısı, milli para, finansal göstergelere ilişkin olarak, bunların fiyat, değer veya seviyeleri üzerinde önemli ölçüde etki doğurabilecek yalan, yanlış ve yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, bu suretle menfaat elde edenlerin, 6 aydan iki yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılması gündemde” ifadesi dikkat çekmişti.
Bakan Albayrak ne demişti?
Söz konusu yazıdan bir gün sonra Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da Ordu Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenen bir toplantıda bu konuya değinmişti.
Berat Albayrak şu ifadeleri kullanmıştı:
“İsminin başında ekonomist, profesör ve benzeri yazan ama bu ülkeye zarar vermeye çalışan, hangi tabloları çizerek milleti korkutmaya, Türkiye aleyhinde bir algı oluşturmaya çalışan bu kişilerin terör eylemlerinde gördüğümüz ekipten farkı yok.”
Dün Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada ise, Berat Albayrak’ın söz konusu ifadelerinin; “Bakan Albayrak, ekonomistlere terörist dedi” şeklinde haberler yapılarak çarpıtıldığı savunuldu.
Albayrak’ın kullandığı ifadelere ilişkin olarak, “ekonomimiz aleyhinde algı oluşturmaya çalışanlar ile terör operasyonları esnasında algı oluşturmaya çalışanların birbirinden farksız olduğunu vurgulamıştır” denildi. Bakanlık ayrıca, Albayrak’ı hedef alan bu tür haberlere ve kişilere karşı hukuki süreç başlatıldığını da kaydetti.
Bloomberg davası ile başlamıştı
Aslında ekonomi haberlerine ceza uygulaması ilk kez, Ağustos 2018’de Bloomberg News’de yayınlanan Türk bankacılık sistemi hakkındaki bir haber nedeni ile gündeme gelmişti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), haberin yayınlanmasından yaklaşık 10 ay sonra, Haziran 2019’da Rahip Brunson krizinin en sıcak günlerinde dolar kurunda yaşanan ani artışın Türk bankalarını nasıl etkilediğine dair kaleme alınan haber ile ilgili suç duyurusunda bulundu.
Suç duyurusunun ardından haberi yapan gazeteciler Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç ile haberi kullanıp sosyal medyada yorum yapan kişilerin de olduğu 38 kişi hakkında “devletinin ekonomik düzen ve istikrarını hedef aldıkları” gerekçesiyle dava açıldı.
Twitter’dan ekonomiyi zayıflatma
Hakkında dava açılan isimlerden biri olan ekonomist Mustafa Sönmez, Twitter hesabından Türkiye ekonomisine yönelik ‘kriz’ algısı yarattığı ve ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ gerekçesi ile yargılandı. Dün İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Sönmez’e yapılan bir tebligat ile; attığı tweetler nedeni ile “kovuşturma yapılmasına yer olmadığına” karar verildiği bildirildi.
Ekonomistleri milyonlarca kişi takip ediyor
Türkiye’de pek çok akademisyen ve ekonomist; özellikle sosyal medya hesaplarından veya alternatif haber sitelerindeki köşelerinden ekonomi yönetimini eleştiren yazılar kaleme alıyorlar. Bazı ekonomistlerin sosyal medya takipçilerinin sayısı 1 milyonu aşıyor. Kimi zaman işsizlik, enflasyon ya da yoksulluk üzerine paylaştıkları veriler ve yaptıkları yorumlar ise milyonlarca etkileşim alıyor.
“Yasaklar ekonomiyi de kapsamaya başlayacak”
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi ve Birgün Gazetesi yazarı Prof. Dr. Yalçın Karatepe’ye göre de, iktidar ekonomiye ilişkin olumsuz gelişmelerin konuşulması istemiyor. Henüz ayrıntıları netleşmese de hazırlanan yeni düzenlemenin oldukça geniş bir kapsama sahip olduğuna işaret eden Prof. Karatepe; “Böyle bir düzenleme hayata geçerse, bunun tek nedeni ekonomi yönetimini eleştirenlerin cezalandırılması olacaktır. Ülkede ifade özgürlüğü önündeki yasakların ekonomi konularını da kapsayacağı görülüyor” değerlendirmesinde bulunuyor. (Yazının tamamı: DW Türkçe)
