Türkiye’nin ünlü Jeoloji Profesörü Celal Şengör, katıldığı bir televizyon programda futbol sektörü için ‘dangalaklık sektörü’ ifadesini kullandı. Celal hoca elbette futbolculara verilen uçuk rakamlara tepkisini dile getirmek için böyle bir hitap kullanmıştır. Fakat madalyonun bir de farklı yüzü var…
Futbol, dangalaklık sektörü mü?
Programda futbol sektörüne de atıfta bulunuldu. Prof. Dr. Celal Şengör, “Geçenlerde bir futbolcuya 222 milyon euro ödendiğini duydum. Marifeti topa vurmaktan ibaret olan bir adama değer mi ya?“ sözlerine Fatih Altaylı’nın ‘Eğlence sektörü‘ şeklinde karşılık vermesi üzerine Şengör, “Dangalaklık sektörü” yanıtını vermişti.
Celal hoca elbette futbolculara verilen uçuk rakamlara tepkisini dile getirmek için böyle bir hitap kullanmıştır. Fakat madalyonun bir de farklı yüzü var…
Hocanın Dangalaklık Sektörü dediği;
Business Sports Company’nin, Spor Global Pazar Fırsatları ve Stratejileri 2022 raporuna göre, küresel spor pazarı 2022 yılına kadar yıllık yaklaşık %6 artışla yaklaşık 614 milyar dolara yükselecek.
Spor Sektörü Avrupa Birliğinin Gayri Safi Milli Hasılasının %2’den fazlasını, istihdamın %3’ünü oluşturarak, AB’nin ekonomik gelişimine katkı sağlayan dinamiklerdendir.
Araştırma şirketi A.T. Kearney‘nin 2009 verilerine göre küresel spor pazarı CAGR (yıllık bileşik büyüme oranı) %5,9 ile 480 milyar dolar ile 620 milyar dolar arasında bir değere sahip. Buna altyapı inşaatı, spor malzemeleri, lisanslı ürünler ve canlı spor etkinlikleri dahildir. (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) gibi hızlı büyüyen ekonomilerde ve Avrupa ve Kuzey Amerika’daki daha olgun pazarlarda spor endüstrisinin GSYİH’den daha hızlı büyüdüğünü ortaya koymaktadır.
PWC’nin Küresel Spor Pazarının Görünümü 2015 Raporuna göre Küresel spor gelirleri güçlü bir yıl olan 2010 yılında 121,4 milyar ABD doları Güney Afrika’daki FIFA Dünya Kupası nedeniyle. 2015 bileşik yıllık büyüme oranı %3,7 oranında 145,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiş.
Raporlara göre Futbol spor sektörünün kralı olmaya devam etmektedir: futbolun 2009 küresel gelirleri yıllık 28 milyar dolar neredeyse tüm ABD sporları, Formula 1 yarışları, tenis ve golf için toplam 32 milyar dolar gelirleri kadar Sadece Avrupa’da, futbol 22 milyar dolarlık bir iş olarak görülmektedir.
2018 Nielsen’in Dünya Futbol Raporuna göre, dünyadaki 7,7 milyar insanın neredeyse yarısı “güzel oyunla” ilgileniyor ve beşte biri sporu bir şekilde oynuyor.
2014 FIFA Kongresi’nde onaylanan 5 milyar dolarlık başlangıç bütçesi, 2015-2018 döneminde %28 artışla 6.421 milyar dolara ulaştı. 2015-2018 döneminin sonunda, FIFA’nın rezervleri, 2011-2014 dönemindeki %80 artışla 2.74 milyar dolarlık yeni bir yüksek değere ulaştı.
2020 Mart ayında gerçekleştirilen Amsterdam’daki 44. UEFA Olağan Kongresinde 2018-19 sezonu için bir önceki yılki %38 artışla 3.86 milyar avro (4.25 milyar dolar) toplam gelir açıklanmıştı.
UEFA’nın Sponsorluklar, lisanslama ve ticari mallardan oluşan ticari haklar, diğer faktörlerin yanı sıra, toplam cironun %12,4’üne katkıda bulunarak, yıllık 25 milyon avro artarak 478 milyon avro’ya ulaştı. UEFA’nın Avrupa Şampiyonası olmayan bir yılda Ulusal takım müsabakalarından elde edilen gelirleri milli takım gelirleri için rekor olan 604 milyon avro.
Deloitte Futbol Para Ligi 2020 Raporuna göre dünyanın en çok gelir elde eden 20 kulübün gelirlerinin toplamı, 2018/2019 sezonunda bir önceki döneme oranla %11’lik artış gösterdi ve 9,3 milyar avroya ulaştı: FC Barcelona 840,8 milyon avro, Real Madrid 757,3 milyon avro, Manchester United – 711,5 milyon avro gelirle il üç sıradaki kulüpler olarak yer aldı.
İnsan ihtiyaçlarının giderilmesi açısından önemli bir işleve sahip olan spor; bu günkü yapısal özelliği ile ekonomik bir unsur olarak karsımıza çıkmaktadır. Spor, sosyo-ekonomik ve toplumsal özellikleri ile ekonomik dönüşümün en önemli aktörleri içerisinde yer almaya devam etmektedir. Toplumlar sporun bu ekonomik yapısal özelliğinden fayda sağlayacakları tedbirler almaktadırlar. Spor hizmetleri; bireysel, kurumsal, organizasyon seklinde, genel ekonominin içerisinde yer almakla birlikte, çeşitli hizmetlerinin üretimi ve tüketimi açısından önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sevgili Celal hocam Spor sektörü, Dangalaklar Sektörü değil!.. Dünya çapında milyonlarca takipçisi, çalışanları olan ve çok sayıda varlığı oluşturan, katma değer, istihdam yaratan, sosyal bir olgudur. Kısacası Jeolojik olarak yerküre döndükçe, spor sektörü de sosyo-ekonomik olarak varlığını sürdürmeye devam edecektir.
