Antalya’da evlere gündelik temizliğe giden kadın, corona salgını nedeniyle işe gidemediği için 1 aylık kirasını ödeyemedi. Evi kiralamasına aracı olan emlakçı, Biçici’yi ‘Anahtarı almaya geleceğim’ yazılı mesaj göndererek, evden atmakla tehdit etti.
Bir aylık kirasını ödeyemeyen kadına evden atma tehdidi: Anahtarı almaya geleceğim!
12 yaşındaki kızı ile birlikte yaşayan kronik astım hastası Ayşe Biçici, yıllardır evlere temizliğe giderek geçimlerini sağlamaya çalıştı. Ancak corona salgını nedeniyle işe gidemeyen Biçici, evinin 900 lira olan nisan ayı kirasını ödeyemedi.
Evin kiralanmasında aracı olan emlakçı, sık sık kirayı ödemesi için aradığı kadına son olarak ‘Anahtarı almaya geleceğim’ yazan mesaj gönderdi.
Kirasını ödeyemediği için evden atılmakla tehdit edilen Ayşe Biçici, yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Gündelik ev temizliklerine gidiyorum. 15 Mart’a kadar düzenli olarak çalışmaya devam ettim. Bir süre sonra yasaklar başlayıp, önlemler alınınca insanlar işleri iptal etmeye başladı. Aynı süreçte bacağı kırılan kızım ameliyat oldu. O nedenle de bir süre çalışamadım. Bu sürece kadar kiramı düzenli olarak ödüyordum. Bu ay kiramı ödeyemedim. Emlakçı beni sürekli ‘ne zaman ödeyeceksin’ diye aramaya başladı.
Durumu kendisine izah etmeye çalıştım. Bu sorunun dünya genelinde yaşandığını söyledim. Buna rağmen her gün aramaya devam etti. Son olarak beni evden atlamakta tehdit etti. Bu durum beni ve çocuğumu psikolojik olarak etkiledi. Kızım, ‘Anne sokağa mı düşeceğiz’ diye soruyor. Geçimimi sağlayabilmek için çocuğumu hasta halde bırakıp işe gittiğim zamanlar oldu. Kronik astım hastasıyım buna rağmen çalışmaya çalıştım ama artık çaresiz kaldım.”
Konut kirası konusunda özel bir önlem yok; ancak 30 Nisan’a kadar icra takipleri durduruldu.
İş yerleriyle ilgili yapılan düzenlemenin, bu dönemde açılacak tahliye davalarının, sosyal ve ekonomik açıdan ağır sonuçları olabileceği öngörüsüyle yapıldığını ve doğru bir karar olduğunu belirten Sözleşme Hukuku Uzmanı Doç. Dr. Umut Yeniocak şöyle konuştu:
“İş yerleri için alınan önleme karşılık, şu anda konut kiraları için özel bir önlem alınmış değil. Ancak 30 Nisan’a kadar genel olarak icra takipleri durdurulduğu ve acil işler dışında mahkemeler de işlem yapmadığı için şimdilik, 30 Nisan’a kadar ev kirasını ödemeyene işlem yapılamaz. Ama sonrasında, bu süreçte ödenmeyen kiralar için geriye dönük olarak işlem yapılıp geçmiş kira borcunu ödemeyen kiracı tahliye edilebilir.”
Kirasını ödemeyen kiracı nasıl tahliye edilir?
1- İki haklı ihtar çekerek tahliye davası açılması suretiyle kiracının tahliyesi
TBK m. 352/2 uyarınca; kiraya veren, kiracıya kira bedelini ödemediği için yazılı olarak iki haklı ihtar göndermiş ise, açacağı dava ile kira sözleşmesini sona erdirebilir.
Kiraya veren, kira bedelinin ödenmemesi ya da geç ödenmesi nedeni ile bir yıl içerisinde iki defa haklı yazılı ihtarname gönderdiği kiracı aleyhine tahliye davası açma hakkına sahiptir.
İki haklı ihtar sebebiyle tahliye davası açılabilmesi için;
- Kiracı iki haklı ihtara sebebiyet vermelidir.
- Bu iki ihtar, bir kira yılı içerisinde iki farklı aya ait olmalıdır.
- İhtarlar, muaccel olan kira bedeli alacağına ait olmalıdır.
Kira ödemeyen kiracının tahliyesi bakımından ilk yol, bir kira dönemi içinde kiracıya kirasının ödememesi nedeniyle iki haklı ihtar gönderilmesi durumunda taşınmazın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesinde tahliye davası açılması suretiyle tahliyedir.
Tahliye davası, iki haklı ihtarın çekildiği kira döneminin bitiminden itibaren bir ay içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. İki haklı ihtar gönderilmesi yoluyla tahliyede, ihtarların yazılı olması aranmış ancak noter aracılığıyla olmasına lüzum görülmemiştir. Ancak ispat şartı bakımından noter aracılığıyla yapılması sağlıklı olacaktır. Ödenmeyen kira bedelleri için icra takibi başlatılması da ihtar niteliğindedir.
2- Temerrüt nedeni ile tahliye davası
TBK m.315 uyarınca ise; kiracı muaccel olan kira bedelini veya yan gideri zamanında ödemez ise kiraya veren, kiracıya 30 gün süre (konut ve çatılı işyerleri için) verip bu sürede de borç ödenmez ise sözleşmeyi feshedeceğini bildirebilir.
Temerrüt nedeni ile tahliye davası açılabilmesi için ise bir ihtarnamenin gönderilmesi yeterlidir. Kiracı ihtarnamenin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde geciken kira bedelini ödemez ise kira döneminin sonu beklenmeden temerrüt nedeni ile tahliye davası açılabilir. Dava sonucunda verilen tahliye kararı ise icra dairesi vasıtasıyla sonuçlandırılmaktadır.
İhtarname içerisinde ödeme yapılması için karşı tarafa süre tanınmalıdır. İhtarnamede karşı tarafa verilecek süre, ileride izlenecek yol bakımından önem teşkil eder. İleride iki haklı ihtarnameye dayanarak kiracıya tahliye davası açmak isteniyor ise ihtarnamede verilecek sürenin bir önemi yoktur; iki haklı ihtarname ile kiracının en az iki farklı ayın kirasını geç ödediğini kanıtlamak yeterlidir. Ancak temerrüt nedeniyle tahliye davası açmak isteniyor ise kiracıya ihtarnamede en az 30 gün süre verilmelidir.
3- Tahliye talepli icra takibi başlatmak suretiyle kiracının tahliyesi
Kira ödemeyen kiracının tahliyesi bakımından diğer seçenek ise, kirasını ödemeyen kiracı hakkında dava açmaksızın doğrudan tahliye talepli icra takibi başlatmaktır. Önemle belirtmek gerekir ki ev sahipleri ödenmemiş kira borçları için başlatacakları icra takibinde tahliye talebinde bulunmaz sadece kira borcunu isterler ise ileride tahliye talep hakkını kaybedeceklerdir. O yüzden kiraya verenler takibi, tahliye talebinde bulunarak başlatmalıdırlar.
Tahliye talepli icra takibi, kiracının tahliyesi bakımından tahliye davasından daha hızlı ve pratik bir yoldur. Şöyle ki; tahliye talepli icra takibi kapsamında borçluya çıkarılan ödeme emrinde, borçlu ödeme emrini tebliğ aldıktan sonra 7 gün için borca itiraz edebileceği, etmeyecekse de 30 gün içinde kira bedelini ödemesi aksi takdirde tahliye edileceği yazar. Borçlu 7 günlük süre içinde takibe itiraz etmez ancak 30 günlük süre içinde tüm takip masrafları da dâhil olmak üzere borcunu öderse taşınmazdan tahliye edilmez. Borçlu 7 gün içinde takibe itiraz ederse icra takibi durur.
