Müzik ve evrenin uyumu: Pisagor ve Kürelerin Armonisi

Dönemindeki önemli kişiler gibi Pisagor da çok yönlü ilgi alanlarına sahip bir düşünürdü. M.Ö. 570-495 yılları arasında yaşamış olan İyonyalı filozof, pek bilinmese de müzik alanında önemli fikirler ortaya atmıştır. Kürelerin Armonisi (Musica Universalis) adıyla bilinen varsayımı ile belki de gerçek olamayacak kadar güzel bir düşünce geliştirmişti.

Müzik ve evrenin uyumu: Pisagor ve Kürelerin Armonisi

Müzik ve evrenin uyumu: Pisagor ve Kürelerin Armonisi

Kürelerin armonisi olarak da bilinen bu varsayım evrenin belirli bir armonik düzen içerisinde olduğuna dayandırılan bir görüştü. Pisagor bu düzenin sayılar ile ortaya çıkarıldığına ve armoninin oluştuğuna, oluşan düzenin müzikal bir denge içerisinde olduğuna inanıyordu.


Gezegenler arası mesafe gibi evrensel konuları müzik ile ilişkilendiriyor ve müzikal aralıklara benzetiyordu. Notalara ait düzenin sayılarda da bulunduğunu belirten Pisagor sayıların da uyumlu bir ses oluşturabileceğini ileri sürüyordu.

Pisagor’un analojik düşüncesi ile ortaya attığı bu önerme gezegenlerin arasındaki değişen mesafelere göre farklı sesler çıkardığını ifade ediyordu. Pisagor’a göre evren sayı uyumu ile oluşturulmuş müzik dolu bir yerdi.  Bu benzetmeler sonucunda müzikteki matematiği keşfeden Pisagor, notaları sistemli bir biçimde yazıya dökebilmiştir.

Notaların belirli ölçülerle çalınması, müzikte işitilen sesli harflerin notalarla bağdaştırılması gibi düşünceler Pisagor sayesinde ortaya çıkmıştır. Günümüzde halen yedi nota üzerine kurulu olan müzik teorisine bu fikirler öncü olmuştur. Sonrasında Platon’da bu düşünceden hareketle astronomi ve müziği beraber incelemiştir.  

Günümüzde de bu varsayımdan hareketle NASA, geliştirdiği aletler ile gezegenler arasındaki mesafeleri notalara dökmeye çalışmış ve başarmıştı. 

Fermi Large Area (LAT) adı verilen teleskop, uzak galaksilerde yaşanan patlamaların frekanslarını kaydedip dönüştürerek müzik parçası haline getirebilme yeteneğine sahip. 

Son olarak aşağıda görebileceğiniz video 2008 yılında kaydedilen bir patlama ile yayılan gama ışınlarının frekanslarının LAT teleskobu sayesinde nasıl müziğe dönüştürüldüğünü gözler önüne seriyor. 


Antik Yunan’da müzik üzerine düşünceler