Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerisi üzerine Birleşmiş Milletler (BM), kenevir (esrar) ve türevlerinin tıbbi amaçlı kullanılması için eroin gibi riskli narkotik maddeler sınıfından çıkarılmasını onayladı.
BM, kenevir (esrar) ve türevlerini narkotik maddeler listesinden çıkardı
53 ülkeden oluşan BM Uyuşturucu Maddeler Komisyonu, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) tavsiyeleri üzerine esrar ve türevlerinin sınıflandırılmasını gözden geçirdi. DSÖ, esrarın Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözleşmesi’nin 5’nolu cetvelinden çıkarılmasını önermişti.
Söz konusu karar, üye ülkeler için bağlayıcı nitelikte olmasa dahi yasamada uluslararası sözleşmeler referans alındığından, uyuşturucu maddelerle ilgili mevcut kuralların güncelliğini yitirdiğini savunanlar için sembolik bir zafer sayılıyor.
Konunun uzmanlarına göre, BM kararı narkotik ile ilgili kontrollerin gevşetileceği anlamına gelmiyor. Pratikte esrarın nasıl sınıflandırılacağı hususunda son söz yine ulusal yönetimlerde olacak.
DSÖ kenevir ile ilgili önerilerini 2018 yılında gündeme getirse dahi ülkeler arasındaki fikir ayrılığı konunun tartışılıp oylanmasını geciktirdi. ABD ve Avrupa ülkeleri DSÖ’nün teklifini desteklerken Rusya, Çin, Mısır, Nijerya ve Pakistan karşı çıkmıştı.
Kenevir, 5 nolu cetvelden daha az tehlikeli görülen maddelerin sıralandığı 1 nolu cetvele alınırken, tetrahidrokannabinol (THC) gibi maddelerin bu sınıfa düşürülme teklifine onay çıkmadı.
Karar uyarınca kenevir ve türevleri, 1961 yılında imzalanan Uyuşturucu Maddeler Sözleşmesi’nin eroin ve diğer sentetik opioidlerin de yer aldığı 4 numaralı cetvelinden çıkarılacak.
Bu cetveldeki uyuşturucular, en üst düzey uluslararası kontrole tabi olan 1 numaralı cetvelin alt kümesini oluşturuyor. Bu cetvelde fentanil, morfin, afyon, oksikodon, metadon gibi uyuşturucular yer alıyor.
The New York Times’a konuşan uluslararası kenevir danışmanlık grubu Global C’nin direktörü Jessica Steinberg, BM’nin kararıyla bilimsel araştırmaların yolunun açılacağından umutlu.
Yasallaşma anlamına gelmiyor
Kenevirin listeden çıkarılması, yasallaşması anlamına gelmiyor. Kenevir ve türevleri 1 numaralı cetvelde, yani “yüksek ölçüde bağımlılık yaratan ve suistimale açık” uyuşturucular listesinde yer almaya devam edecek. Bu nedenle kenevirin üretimi ve ticareti uluslararası hukuk uyarınca bilimsel ve tıbbi kullanımla sınırlanmaya devam edecek.
Ancak uzmanlar kenevirin en ağır uyuşturucular listesinden çıkarılmasının, tıbbi kullanımı üzerindeki uluslararası kontrolün gevşemesine yol açacağını tahmin ediyor.
Kaynak: UN News. “UN commission reclassifies cannabis, no longer considered risky narcotic” (2 December 2020) https://news.un.org/en/story/2020/12/1079132
