Hazine’nin 2016 yılında açılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü için IC İçtaş İnşaat-Astaldi Konsorsiyumu’na (ICA) yaptığı geçiş garantisi ödemelerinin yüzde 10’unu İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) aktarması gerekirken tek kuruş bile göndermediği ortaya çıktı.
3. Köprü’yü yapan şirketler İBB’ye yüzde 10’luk geçiş garantisi payını ödememişler!
Yap-işlet-devret modeli ile IC İçtaş İnşaat–Astaldi konsorsiyumu (ICA) tarafından inşa edilen ve ağustos 2016’da hizmete giren İstanbul’un 3. köprüsü Yavuz Sultan Selim’den öngörülen sayıda araç geçmediği için Hazine tarafından şirkete her yıl geçiş garantisi ödemesi yapılıyor.
Şimdi, 3. Köprü’den geçiş yapan araçlardan tahsil edilen gelirlerin yüzde 10’unun İBB’ye aktarılması gibi devletin şirkete ödediği geçiş garantisi bedelinin yüzde 10’unun da belediyeye aktarılması gerektiği ortaya çıktı.
Yavuz Sultan Selim Köprüsü için sadece 2019 yılında Hazine tarafından şirkete yaklaşık 3 milyar TL geçiş garantisi ödemesi yapıldı. 2016 yılında beri ödenmeyen geçiş garantisi payı için yeni İBB yönetimi harekete geçti ancak bugüne dek bir gelişme olmadı.
“Geçiş garantisi ile geçiş ücreti arasında fark yok”
İBB Mali Hizmetler Daire Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü, 6 Temmuz 2020’de Sayıştay müfettişlerinin 2019 yılı denetimi sırasında tespit edip İBB yönetiminden savunma istediği geçiş garantisi ödemesi ile ilgili bulgu üzerine ICA 3. Boğaz Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu Yatırım ve İşletme A.Ş’ye yazı gönderdi.
2019 yılı Sayıştay denetimi raporuna girmeyen ancak İBB yönetimine gerekçesi sorulan bulguda, şirkete devlet tarafından geçiş garantisi adı altında ödenen bedelin yüzde 10’unun İBB’ye aktarılması gerektiği belirtildi.
Yazıda yer verilen Sayıştay raporuna girmeyen bulguda “köprülerden fiilen geçiş yapan araçlardan tahsil edilen geçiş ücretleri ile garanti kapsamında ilgili işletmeciye ödenen geçiş ücretleri arasında herhangi bir fark bulunmadığından işletmeci tarafından köprünün kullanımından elde edilen tüm geçiş gelirlerinin yüzde 10’u kanun ve sözleşme hükmü dairesinde idareye aktarılmalıdır” tespiti yapıldı.
Şirketten 3. Köprü’den tahsil edilen geçiş ücretlerine ek olarak 2019 yılı Sayıştay raporu bulgusuna istinaden bugüne dek geçiş garantisi adı altında ödenen bedelin de yüzde 10’unun İBB’ye aktarılması için gereğinin yapılması talep edildi. Bugüne kadar konuyla ilgili bir gelişme olmadı.
Geçiş garantisi bedeliyle ilgili bilgi verilmedi
İBB yönetimi 10 Ocak 2020’de de Karayolları Genel Müdürlüğü’ne bir yazı göndererek İBB’ye aktarılan yüzde 10’luk geçiş ücreti gelirlerinin doğruluğunu teyit edebilmek için geçen araç sayısı, elde edilen gelir ve geçiş garantisi nedeni ile firmaya yapılan ödemelerin miktarını sormuştu. Yapılan yazışmalarda Karayolları, araç sayısı ile elde edilen bilgilerini İBB’ye göndermiş ancak geçiş garantisi nedeni ile yapılan ödeme bilgisini özel hukuk sözleşmesi hükümlerine tabi olduğu gerekçesi ile vermemişti.
4 yılda 637,5 milyon geçiş ücreti tahsil edildi
Karayolları’nın İBB’ye gönderdiği rakamlara göre 3. Köprü’den 2016-2019 yılları arasında toplam 637 milyon 569 bin 910 TL geçiş ücreti geliri elde edildi. 2016 yılında eylül ayından yıl sonuna kadar 47 milyon 27 bin 268 TL, 2017’de 166 milyon 341 bin 861 TL, 2018’de 178 milyon 744 bin 196 TL, 2019’da 245 milyon 456 bin 585 TL geçiş ücreti tahsil edildi.
