Biliyorsunuz geçen günlerde Türkiye Futbol Federasyonu bir açıklama yaparak bu sezonun sonuna kadar süper lig takımlarındaki yabancı oyuncu kontenjanını 14 oyuncudan 16 oyuncuya çıkarıldığını açıkladı.
Gerekçe olarak da içinde bulunduğumuz pandemi koşulları nedeniyle takımların oyuncu sıkıntısı yaşıyor olmaları gösterildi. Oysa pandemi koşulları yabancı oyuncu sayısının arttırılması şeklinde bir güncellemeyi değil, tam tersine hem kulüplerin ekonomik koşullarının olumsuzluğu ve hem de yerli genç oyunculara imkan ve fırsat yaratma adına bir güncellemeyi gerektirir mahiyetteydi. Mesele pandemi koşulları falan değil, birilerinin zorlamasıyla yabancı oyuncu kontenjanı dolu olan kulüplerin yeni yabancı oyuncu transferlerinin gerçekleştirilmesiyle ilgiliydi.
Yabancı oyuncu sayısı veya sahada oynayan yabancı oyuncuların sayısı yıllardır tartışılır bu ülkede. Ama tartışma genelde hep sayılar üzerinden olur. Bunun dışında mesele iki görüşe gelir dayanır; Yabancı oyuncu yasağı veya kısıtlaması olmalı ve yabancı oyuncular tamamen serbest olmalı.
Birinci görüşü savunanlar bu uygulamanın yerli oyunculara daha fazla fırsat sağlanarak, oyuncu ve futbol gelişimini sağlayacağını düşünenlerdir. İkinci görüşü savunanlar ise yasaklar ile bunun mümkün olamayacağını, vasat oyuncuların gereğinden fazla değerli olmalarının yolunun açılacağını ve futbol düzeyinin aşağıya çekileceğini düşünen ve ifade edenlerdir.
Peki, bu görüşlerin ortalaması veya arası yok mudur? Daha önemlisi bu iki görüşün kısır döngüsü ve tartışması dışında bir başka bir bakış açısı söz konusu değil midir?
Birinci bakış açısına göre, “Yabancı oyuncu tamamen yasak olsun ama iyi futbolcu da yetiştirelim.”
İkici bakış açısına göre, “Yabancı oyuncu tamamen serbest olsun ama iyi futbolcu da yetiştirelim.”
İyi futbolcu yetiştiremiyor olmamız meselesi
Görüleceği üzere iki bakış açısında da temel çelişki gibi duran şey, bizim büyük çelişkimiz değildir. Çünkü her iki görüşe göre ortak sorun veya bizim asıl büyük çelişkimiz iyi oyuncu yetiştiremiyor olmamızdır.
Yasak koymak veya tam serbestlik ile iyi futbolcu yetiştiremiyor olma arasında doğrudan bir ilişkinin olup olmaması, yabancı transferlerinin etkilerinin neler olduğunun ortaya koyulmasıyla veya yabancı oyuncu ile yerli oyuncu istihdamının etkilerinin incelenmesiyle ortaya koyulabilecek sonuçlardır.
İyi futbolcu yetiştirememe çelişkisine/meselesine, yani bağımsız değişkenine, yasak koyma ve serbestlik bağımsız değişkenlerinin etkisine bakmak bu etkinin olumlu veya olumsuz sonuçlarını ortaya koyabilecektir.
Bu anlamda araştırma soruları:
1- Yabancı oyuncu serbestliği yerli oyuncuya fırsat ve imkân sağlamayı etkiliyor mu? Etkilemiyor mu?
Etkiliyor ise, bir bağımsız değişken olarak dikkate alınması ve buna göre serbestliğe paralel neler yapılması gerekir Buna yoğunlaşmak ve çözüm üretmek gerekir.
2- Yabancı oyuncu yasağı, yerli futbolculara gereğinden çok imkân ve fırsat sağlayacak olması, onların gelişim düzeylerini ve oyunculuk değerlerini ne yönde etkiliyor?
Etkiliyor ise yasak dışında ne yapmak gerekir buna yoğunlaşmak gerekir.
Buradan hareketle yukarıdaki sorulara verilecek cevapları, bazı benzetme ve betimlemeler üzerinden giderek beyin fırtınası yapmanın bazı iddiaları doğrulamada yol açabileceği unutulmamalıdır.
Tarım örneği
Örneğin, toprağınız var ama tarım yapmıyorsanız, daha ekonomik diye dışarıdan tarım ürün alıyorsanız bir müddet sonra o ürünleri daha pahalıya almaya ve o ürünleri yetiştirme yetilerinizi kaybetmeye başlarsınız.
Veya toprağınızı işliyor ve tarım yapıyorsunuz. Ama bununla birlikte tarım ürünü de almaya devam ediyorsunuz. Bu sizin tarımınızı bazen verimlilik ve kalite olarak olumlu etkilerken bazen de tam tersi etki yaratır. Bu tamamen toprağınıza, tarımınıza ve tarım ürünlerinizin tüketimine ve tarım toplumunuza yapacağınız yatırımlar ile ilgilidir.
Bir ülkenin tarım ürünlerine yönelik esas stratejisi öncelikle kendine yetme, sonra rekabet edecek kalite gelme ve ihraç edecek verimliliğe ulaşma süreçleridir. Bununla ilgili yaklaşım, yöntem ve uygulamaları yapmadan, pazar ülkesi olmak kaçınılmaz sondur. İşte bu durum, spor ve futbol açısından da farklı değildir. Dışarıdan oyuncu almak, kendi oyuncunu yetiştirme imkânlarını ve fırsatlarını engellemeyecek düzenlemeleri ve yatırımları gerekli kılar. Bunu yapmazsanız spor ve futbol pazarı bir ülke olursunuz… Liginizin parasal değeri ile övünür ama o parasal değerin büyük kısmının borç olduğunu unutursunuz.
