Son 50 yılda dünyanın sıcaklığı yüzde 3 artarken belki bu durumun hayatımızda neleri değiştireceğini öngöremiyorduk. Ancak son yıllarda yaşanan mevsim farklılıkları, nesli tükenen hayvanların artması, salgınlar ve diğer olumsuz gelişmeler, bizi gelecekteki felaket senaryoları ile yüzleştirdi. Buna paralel olarak küresel ısınma nasıl önlenir sorusu zihinlerde en çok yankılanan sorulardan biri haline geldi.
Ne yazık ki son 10 yılda iklim değişikliği ile mücadelede önemli ilerlemeler kaydedilemedi. Üstelik COVID-19 salgınından dolayı kullanılmış maske ve eldiven gibi atıkların artmaya başlaması, önümüzdeki dönemlerde küresel ısınma noktasında ilerlemeden ziyade gerileme yaşanmasının kapısını da aralamış oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından düzenlenen İklim Değişikliği ile Mücadele Toplantısı’ndaki konuşmasında, salgınla ilişkili atığın neredeyse yüzde 75’inin çöp sahalarına ve sulara karışacağının öngörüldüğü bilgisini paylaştı.
Bu çarpıcı öngörü bizlere, elimizde kalan sınırlı zaman içinde birey olarak herkesin üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmesi gerektiğini hatırlattı. Çünkü hepimiz dünyanın geleceğinde önemli bir rol oynuyoruz. Peki küresel ısınma nasıl önlenir? Bizler bireysel olarak iklim değişikliği ile nasıl mücadele edebiliriz?
1. Karbon Ayak İzini Hesaplamak
Karbondioksit cinsinden ölçülen karbon ayak izi, sera gazı üretimine yol açan insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararı niteliyor. Buna göre ev içi enerji tüketimi, ulaşım, beslenme gibi aktiviteler sonucunda ortaya çıkan karbondioksit emisyonu, birincil karbon ayak izi olarak adlandırılıyor.
Karbon ayak izini hesaplamak, çevreye ne kadar zarar verdiğimiz konusunda büyük bir farkındalık yaşamamıza önayak olacağı için önemli. Bu nedenle küresel ısınma nasıl önlenir sorusunun diğer yanıtlarından önce karbon ayak izi hesaplamak için geliştirilen araç ve web sitelerinden destek alarak kendi faaliyetlerinizin sonuçlarını öğrenmenizde yarar var.
2. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kullanmak
Rüzgar ve güneş enerjisi gibi temiz enerji seçenekleri sunan kurumlar tercih etmek, dünyanın geleceğini korumak için atılabilecek en mükemmel adımlardan. Ancak eğer tek kalemde yenilenebilir enerji kaynaklarına geçmek sizin için mümkün gibi görünmüyorsa, yenilenebilir enerji kaynaklarını desteklemenin diğer yollarını uygulamayı düşünebilirsiniz.
Örneğin suyun ısıtılması için güneş panellerinden yararlanılabilir, elektrikli otomobil tercih edilebilir, aydınlatmada güneş ışığından daha fazla faydalanılabilir, bahçe sulamasında yağmur suyu kullanılabilir.
3. Enerji Tasarruflu Ev Aletlerine Geçmek
Artık hemen her elektronik ev aletinin enerji tasarruflu modelleri geliştiriliyor. Dünyamızın geleceğine katkıda bulunmak ve fatura giderlerinin azalmasını sağlamak için siz de enerji açısından daha verimli ev aletleri kullanabilirsiniz.
Enerji tasarruflu ampuller, çamaşır makineleri, buzdolapları, televizyonlar ve dahası… Bu tür ev aletleri sayesinde karbon ayak izinizi azaltırken önceden faturalara giden hane gelirinin kayda değer bir kısmını da daha iyi bir şekilde değerlendirebilirsiniz.
4. Tüketim Alışkanlıklarını Değiştirmek
Enerji tüketiminin önemli bir kısmı; gıda yetiştirme, işleme, paketleme ve nakliyede kullanılıyor. Bu gıdaların ise neredeyse yarısı israf ediliyor. Yani enerji kaynaklarımız çöp haline geliyor. Buradan yola çıkıldığında israfsız bir yaşam tarzına geçmenin enerji tüketimini önemli ölçüde azaltacağı sonucuna ulaşmak mümkün.
Geleneksel Türk mutfağı, hiçbir gıdanın israf edilmediği yüzlerce tarife sahip. Eğer siz de enerji tüketiminizi en aza indirmek istiyorsanız, dışarıda yemek veya yemek siparişi etmek yerine evde kendi yemeğinizi yapabilir, bunun için de besleyici, ölçülü ve israfsız yemek tariflerine başvurabilirsiniz.
5. Atıkları Değerlendirmek
Her atık, çöp değildir. Örneğin kağıt, plastik, cam, alüminyum gibi malzemeler geri dönüştürülebilir ve farklı kullanım amaçlarına hizmet edebilir. Bunun için evinizde, iş yerinizde, okulunuzda geri dönüştürülebilecek atıklar ile dönüştürülemeyecek atıkları ayırarak işe başlayabilirsiniz.
Daha sonra ayrıştırılan geri dönüştürülebilir atıkları, geri dönüşüm programı kapsamında atık toplama noktalarına bırakmanız yeterli olacaktır. Böylece hem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan himayesinde hayata geçirilen Sıfır Atık Projesi’nde katkıda bulunarak iklim değişikliği ile mücadele edebilir hem de maddi anlamda tasarruf edebilirsiniz.
6. Isı Yalıtımı Yapmak
Yaşadığınız konutun ısı yalıtımına sahip olması, evin ısıtılması ve soğutulması için ihtiyaç duyulan enerji miktarının azalmasında ve dolayısıyla giderlerinin de düşmesinde kritik bir rol oynuyor. Eğer binanızda ısı yalıtımı yoksa, bina yönetimine bu konudaki talebinizi bildirmenizi öneririz.
Diğer yandan uyku saatlerinde ısıtıcının derecesini düşürmek, termostatlı ısıtıcı kullanmak, çift camlı pencerelere sahip olmak gibi adımlar atarak da küresel ısınmaya karşı etkili önlemler alınabilir.
7. Elektrikli Cihazların Fişini Çekmek
Her evde ortalama 10 adet priz olduğunu varsaydığımızda ve bu prizlerin devamlı olarak elektronik cihazlara güç vermek için kullanıldığı düşünüldüğünde, aktif olarak hiçbirini kullanmasanız dahi ciddi ölçüde enerji tüketimine neden olduğunuzu söylemek mümkün.
Çünkü televizyon izlemiyorken bile televizyon fişinin prizde takılı olması, televizyonun beklemedeyken de elektrik tüketmesine yol açıyor. Üstelik televizyon bu cihazlar arasında yalnızca bir örnek.
Buna ek olarak şarj cihazları, ses sistemleri, elektrikli süpürgeler gibi diğer cihazların da fişleri prizde olduğu sürece belli miktarda enerji tüketmekteler. Bunun önüne geçmek için ise kullanımı sona eren cihazların fişlerini prizden çekmek yeterli.
8. Seyahat Alışkanlıklarını Değiştirmek
Ulaşım için kullanılan motorlu taşıtlar, karbon emisyonunun artmasına neden oluyor. Daha az seyahat ise elbette daha az emisyon, yani daha az çevre kirliliği ve dolayısıyla küresel ısınma ile mücadele anlamına geliyor.
Dolayısıyla mecbur kalınmadıkça otomobilinizi kullanmamanız, gideceğiniz yerlere yürüyerek veya bisiklet ile ulaşmayı tercih etmeniz, uzak mesafelere toplu taşıma ile ulaşmaya çalışmanız hem fazla uğraş gerektirmeyen hem de dünyamızın geleceği için faydalı birer çözüm olacaktır.
9. Geri Dönüştürülebilir Ürünler Kullanmak
Küresel ısınma nasıl önlenir sorusuna yanıt aradığımız içeriğimizin 5. maddesinde söz ettiğimiz gibi atıkların yeniden değerlendirilmesi oldukça önemli. Ancak bunun için tabii ki geri dönüştürülebilir ürünlere sahip olmak gerekiyor.
Yani alışveriş yaparken geri dönüştürülebilir malzemelerden üretilmiş ürünler tercih edilmeli, çevreyi korumak ve enerji tüketimini azaltmak adına market poşetleri yerine bez alışveriş torbaları veya filelerden yararlanılmalı.
10. Su Kaynaklarını Verimli Kullanmak
Su israfı, çağımızın en büyük sorunlarından. Üstelik küresel ısınma nedeniyle değişen iklim koşulları, bizleri artık kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor. Su kaynaklarının sınırsız olmadığı bilinci ile hareket etmek ise çocuklarımızın sudan yoksun bir gelecekte yaşamasını önlemeyi sağlayacak.
Bunun için öncelikle evdeki tesisat sistemini su kaçağına karşı kontrol etmek, gerekiyorsa tamir ettirmekte yarar var. Ayrıca tasarruflu musluklar ve bataryalar kullanmak, uzun duşlardan kaçınmak, yüz yıkarken ve diş fırçalarken aşırı su tüketimi yapmamak da su kaynaklarını daha verimli kullanmak adına alınabilecek önlemlerden.
11. Ağaçlandırmaya Önem Vermek
Eğer evinizin, iş yerinizin bahçesine ağaç dikme imkanınız varsa, hiç durmayın ve toprağı kazmaya başlayın. Çünkü bildiğiniz gibi ağaçlar fotosentez sırasında karbondioksit emer ve oksijen verir. Ağaç sayısının çoğalması da insan kaynaklı karbondioksit artışı etkilerini azaltabilmenin en etkili yolu.
İklim değişikliğini önlemek için ağaçlandırmaya önem vermek, çevrenizin mümkün olduğunca yeşil kalmasını sağlamak ve yeşil alan sayısının artırılması için yerel yönetimlerle iş birliği yapmak bu anlamda atabileceğinizin en mantıklı adımlardan olacaktır.
12. Çamaşırları Doğal Yollarla Kurutmak
Çamaşırları kurutmak için kurutma makinesi kullanmak da enerji tüketiminin artmasına, dolayısıyla karbon emisyonuna ve iklim değişikliğine hizmet ediyor. Islak çamaşırları, dünyaya zarar vermeden kurutmanın yolu ise aslında geleneksel yöntemlerden geçiyor. Siz de hem küresel ısınmayı önlemek hem de çamaşırlarınızın daha uzun süre dayanıklı kalmasını sağlamak için kuruturken askı kullanabilirsiniz.
13. Farkındalık Yaratmak
Küresel ısınma nasıl önlenir sorusunun yanıtları için de belki de en önemlisi ve en etkilisi, sosyal çevrenizde farkındalık yaratmak. Peki nasıl? Küresel ısınmanın nedenleri, sonuçları ve birey olarak herkesin alabileceği önlemleri yakın çevrenizle paylaşarak ve sosyal medyayı bu konuda etkin kullanarak farkındalık yaratabilirsiniz.
Daha sonra sizin sayenizde bilinç düzeyi artan insanlar da kendi sosyal çevrelerinde farkındalık yaratmaya çalışarak bu konuda daha kitlesel adımlar atılmasına önayak olabilirler. Bir çığ misali büyüyen bu faaliyetlerin sonucunda ise küresel ısınmanın önüne geçilebilir.
14. Sosyal Sorumluluk ve Çevre Topluluklarına Katılmak
Birey olarak küresel ısınmaya karşı önlemler alırken gücünüzü diğer bireylerle birleştirerek daha büyük bir etki yaratabileceğinizi de söylemeden geçmeyelim. Çevre için sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştiren topluluklara katılarak fark yaratmak adına daha fazla neler yapılabileceğini öğrenebilir, küresel ısınma ile ilgili son gelişmeleri farklı zihinlerle birlikte değerlendirebilir ve istatistiklerden yararlanabilirsiniz.
15. Karar Vericilere Ulaşmak
Küresel ısınmayı önlemek için bireysel olarak atılan adımlar ve topluluklarla birlikte hareket etmek elbette önemli. Diğer yandan etki alanını genişletmek ve iklim değişikliğini daha hızlı bir şekilde önlemek için karar vericilere ulaşmaya çalışmak da etkili yollardan.
Bu anlamda yerel yönetimler, ülke siyasetinde aktif rol üstlenen politikacılar, üreticiler ve kanaat önderleri ile iletişime geçilerek küresel ısınma ile mücadele için etkin yasalar çıkarılmasını talep edilebilir ve çevreyi olumsuz etkileyen faaliyetlerin engellenmesi istenebilir.
