Gezi Parkı’nın devriyle ilgili açıklama yapan Vakıflar Genel Müdürlüğü, Galata Kulesi, Selimiye Kışlası, Adile Sultan Sarayı, Pera Palas Otel, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi, Sait Halim Paşa Yalısı gibi birçok önemli yapı ve taşınmazın mazbut vakıflara devredildiğini açıkladı, “görevimiz” ifadesini kullandı.
Vakıflar Genel Müdürlüğü, İstanbul Beyoğlu’ndaki Gezi Parkı’nın Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı’na devredilmesine ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Müdürlük, parkın bulunduğu arazinin Osmanlı döneminde söz konusu vakfa ait olduğunu (vakıf şu anda mazbut durumda) ve 1939-1941 yıllarında belediyeye devredildiğini belirtti.
Mazbut vakıfların (Kuruluşları Osmanlı ve Selçuklu’ya dayanan ve günümüzde yöneticisi kalmayan vakıflar) haklarının günümüzde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından korunduğunu ileri süren müdürlük, devirlere gerekçe olarak, 2008 yılında yürürlüğe giren 5737 sayılı vakıflar kanununun 30. maddesini gösterdi.
Yazılı açıklamada aktarılan madde şöyle:
“Vakıf yoluyla meydana gelip, her ne suretle olursa olsun hazine, belediye, özel idareler, köy ve tüzel kişiliğin mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıkları mazbut vakfına devrolunur.”
Hangi vakıflara devredildikleri açıklandı
Vakıflar Genel Müdürlüğü, Türkiye genelinde 1014 taşınmazın bu tip vakıflara devredildiğini duyurdu ve devir işlemlerini açıkladı. Buna göre:
• Galata Kulesi ve 3. Selim döneminde inşa edilen Selimiye Kışlası, Kule-i Zemin Vakfı adına
• Adile Sultan Sarayı, 1. Mahmud Vakfı adına
• Pera Palas Otel, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi, Sait Halim Paşa Yalısı ise Beyazıt Hanı Veli Vakfı adına Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredildi.
Açıklama şu ifadelerle sonlandırıldı:
“Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün görevlerinden biri kendisine emanet edilen Vakıf mallarına sahip çıkmak, vakıf kurucularının bizlere emanet ettiği, her biri bir şaheser olan eserleri koruyup ihya etmek ve bu köklü mirası gelecek nesillere aktarmaktır.”
“3. Selim döneminde kira karşılığı Topçu Kışlası yapıldı”
Bu bağlamda 3. Selim döneminde Gezi Parkı’nın bulunduğu parsellerin de belirli bir zemin kira karşılığı ödenerek taşınmazın üzerine kışla, talimhane, mescit ve çeşmeden oluşan müştemilat yapıldığı belirtildi.
Topçular Kışlası olarak uzun süre hizmet veren bu binaların daha sonra işlevini kaybettiği kaydedilerek “O dönemde yürürlükte olan Ahkamü’l-Evkaf’a göre vakfına geçmesi gereken taşınmazlar belediye mülkiyetine geçmiştir. Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce yürütülen çalışmalarda Vakıflar Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca evveliyat kayıtları incelenmiş ve bu taşınmazların Sultan Beyazıt Hanı Veli Vakfı’na ait taşınmazlar olduğu tespit edilmiştir. Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruluş amacı ve görevini yerine getirerek yönetim ve temsilini yaptığı mazbut vakıfların haklarını korumaktadır” denildi.
Adile Sultan Sarayı, Selimiye Kışlası, Şişli Etfal Hastanesi
2008 yılında yürürlüğe giren Vakıflar Kanunu’nun 30. Maddesine atıf yapılarak kanun hükmü gereğince İstanbul özelinde ve belediye mülkleri ile sınırlı kalmaksızın Türkiye genelinde bin 14 taşınmazın vakıfları adına tescil edildiği aktarıldı.
Açıklamada, Kule-i Zemin Vakfı’na ait Galata Kulesi, 3. Selim döneminde inşa edilen Selimiye Kışlası, Sultan 1. Mahmud Vakfı adına Adile Sultan Sarayı, Beyazıt Hanı Veli Vakfı’ndan Pera Palas Otel, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi, Sait Halim Paşa Yalısı gibi taşınmazların vakıflarına devredildiği belirtildi.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün görevlerinden birinin kendisine emanet edilen vakıf mallarına sahip çıkmak, vakıf kurucularının emanet ettiği her biri şaheser olan eserleri koruyup ihya etmek ve bu köklü mirası gelecek nesillere aktarmak olduğu ifade edildi.
“Parkımızı geri verir misiniz?”
İBB Sözcü Murat Ongun, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün açıklamasına sosyal medya hesabından tepki gösterdi.
Ongun “Gezi Parkı’nın vakıf kültür varlığı olmadığını ve 2. Bayezid tarafından yapılmadığını siz de belirttiğinize göre, hevesinizi de aldıysanız parkımızı geri verir misiniz?” paylaşımında bulundu.
“Neye dayanarak aldınız?”
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat da Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün açıklamasına ilişkin sosyal medya hesabından paylaşımda bulundu. Polat, “VGM açıklama yaptı. Meali; evet Topçu Kışlası 2. Beyazid Vakfı tarafından meydana getirilmedi, arsası 300 yıl sonra bir askeri yapı yapılmak için kiralandı. Tam da dediğimiz gibi. Peki, vakıf yoluyla meydana gelmemiş ve vakıf kültür varlığı olmayan parkı neye dayanarak aldınız?” diye sordu.
CHP’den Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy’a soru önergesi
Devir işlemi bunlarla da sınırlı kalmıyor. CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker, Beyoğlu Öğretmen Evi’nin ve İstanbul Sanayi Odası binasının da söz konusu vakfa devredildiği iddiasını Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a yönelttiği soru önergesi ile Meclis gündemine taşıdı.
Ali Şeker, önergesinde “Dünya kültürel mirasında önemli bir yeri olan İstanbul’un Beyoğlu ilçesinin en kıymetli arazilerinin ve bu arazilerde bulunan taşınmazların ‘mazbut vakıf’ adı altında gizli saklı iş ve işlemlerle el değiştirmesinde hiçbir iyi niyet bulunmamaktadır” ifadelerini kullandı.
Devir kayıtlarında söz konusu vakfın adı “Sultan Beyazıt Hanı Hazretleri Veli Vakfı”, “Sultan Beyazıt Vakfı”, “Sultan Beyazıt Han Vakfı” gibi farklı isimlerle yer alsa da hepsi aynı mazbut vakfı işaret ediyor.
Taşınma devir tarihinden beri gündemde
SES Şişli Şube yöneticisi ve Şişli Etfal Dayanışması üyesi İpek Deniz Şişli Etfal’in taşınmasının 2018 yılında gündeme geldiğinive dayanışmanın da aynı yıl kurulduğunu ifade ederek şunları kaydetti:
“Tamamının Seyrantepe’ye taşınacağı söylendi ilk başta. Sağlık çalışanları da bütünlüklü bir taşınma gerçekleşeceği için çok fazla tepki göstermedi başlangıçta. Ne zaman ki Sarıyer ve Seyrantepe olarak ikiye bölünecek hastane dendi işte o zaman hastana çalışanları karşı çıktı. Biz başka bir vakfa devredildiğini bilmiyorduk, depreme dayanıksız olduğu için taşındığı söylendi. Hastanenin yıkılacağı kesin ama yerine ne yapılacağını kimse bilmiyor. 2018’de ilk taşınma gerçekleşti, son olarak 15 Mart’ta poliklinikler de Seyrantepe’ye taşındı. Kliniklerin taşınması için ise fiziki koşulların tamamlanması bekleniyor.”
İşte Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün yaptığı açıklamanın tamamı: https://cdn.vgm.gov.tr/kamuoyu-aciklamasi.pdf
