Geçtiğimiz günlerde 12 kulüp tarafından kurulan Avrupa Süper Ligi, ilk darbeyi kurucu üyeleri olan Chelsea ve Manchester City’den yedikten sonra adeta parçalanmanın eşiğine geldi.
Avrupa’nın en büyük futbol kulüpleri, (AC Milan, Arsenal, Atlético Madrid, Chelsea, Barcelona, Inter Milan, Juventus, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Real Madrid, Tottenham ) Şampiyonlar Ligi ile rekabet edecek ve onun varlığını tehdit edecek yeni bir hafta ortası turnuvası olan Avrupa Süper Ligi oluşumunu (ESL) kurdu. 18 Nisan 2021 tarihinde dünyanın en zengin ve en ünlü futbol kulüpleri Avrupa kulüp yarışması kurduklarını duyurdular.
Aylarca süren gizli görüşmelerin ardından, İspanya’da Real Madrid ve Barcelona’nın da aralarında bulunduğu ayrılık ekipleri; İngiltere’de Manchester United ve Liverpool; ve İtalya’da Juventus ve AC Milan planlarını doğruladılar. En az üç kurucu üye daha eklemeyi, ligi mevcut Şampiyonlar Ligi ile doğrudan rekabete sokacak hafta ortası maçları düzenlemeyi ve “mümkün olan en kısa sürede” oyuna başlamayı planladıklarını söylediler.
Her yıl Şampiyonlar Ligi’ne katılmak zorunda kalmak yerine, 15 kurucu üye, yerel lig performanslarına bakılmaksızın her yıl Süper Lig’de yarışacak. 20 takımlı ligdeki son beş yer, daha sonra bir tür eleme yoluyla doldurulacak (bu belirsizliğini koruyor). Turnuvada, sekiz kulüp çeyrek finale yükselen, ev ve deplasman maçlarında oynayan 10’lu iki gruptan oluşacak.
2023’te başlayacak olan bu yeni lig, “1950’lerden bu yana elit Avrupa futbolunun en önemli yeniden yapılanmasını sağlayacak ve modern spor tarihinin küçük bir takımına en büyük servet transferinin habercisi olabilir nitelikte” olduğu şeklinde yorumlanmaktadır.
Konsept olarak NFL veya NBA gibi kapalı liglere daha yakın olan Yeni Avrupa Süper Ligi, Avrupa futbolunun temel direkleri olan açık rekabet ve yükselme, küme düşme, formatından uzak sporun yapısını değiştirecektir. Avrupa’nın en zengin kulüpleri uzun zamandır küresel popülerliklerinden para kazanmanın daha iyi bir yolunu aramaktadırlar. Böylece bu kulüpler Kendi rekabetlerini oluşturarak, markalarını daha küçük, daha az çekici kulüplerin değerini azaltmadan daha iyi kullanabileceklerine inanıyorlar (1).
Yeni kurulacak olan Avrupa Süper Liginin Finansmanı olan JP Morgan Chase, altı İngiliz kulübü ve her biri İtalya ve İspanya’dan olmak üzere 6 milyar dolarlık (4.3 milyar £) Avrupa Süper Ligi ayrılıkçı futbol ligini finanse edeceğini doğruladı.
Süper Lig’in oluşumu, küresel salgının mevcut Avrupa futbol ekonomik modelindeki istikrarsızlığı hızlandırdığı bir zamanda geliyor. Pandemi, tüm Avrupa futbol piramidinin yararına olan değeri ve desteği artırmak için stratejik bir vizyon ve sürdürülebilir bir ticari yaklaşımın gerekli olduğunu göstermiştir. Kurucu Kulüpler, mevcut durumun daha kaliteli maçlar ve genel futbol piramidi için ek mali kaynaklar sağlama ihtiyacı da dahil olmak üzere temel sorunları çözmediğine inanıyor.
Yeni yıllık turnuva, lig gelirlerine paralel olarak büyüyecek olan sınırsız dayanışma ödemelerine uzun vadeli bağlılık yoluyla Avrupa futboluna önemli ölçüde daha fazla ekonomik büyüme ve destek sağlayacak. Bu dayanışma ödemeleri, mevcut Avrupa rekabeti tarafından üretilenlerden önemli ölçüde daha yüksek olacak ve Kulüplerin ilk taahhüt dönemi boyunca 10 milyar Avro ‘dan fazla olması beklenmektedir. Buna ek olarak, yarışma, tüm Kurucu Kulüplerin bir harcama çerçevesine kaydolmasıyla sürdürülebilir bir finansal temel üzerine inşa edilecek (2).
Mevcut sistem, yüz milyonlarca dolarlık yıllık televizyon ve sponsorluk gelirini dünyanın en zengin kulüplerine aktarıyor ve bu da yerel gelirlerini Şampiyonlar Ligi’nden gelen milyonlarca dolarlık ödemelerle tamamlıyor. Ancak format aynı zamanda her ülkede, devlerle karşılaşmalarının parlaklığından yararlanan ve bu ekiplerin yayıncılardan getirdiği parayı paylaşan daha küçük ekipleri de ayakta tutuyor.
Yeni süper lig modeli, Şampiyonlar Ligi’ni en çekici ve en başarılı takımlarından ayırarak ve en zengin kulüpleri kendi kapalı yarışmalarında etkili bir şekilde uzaklaştırarak ve milyarlarca doları kendi aralarında paylaşmalarına izin vererek bunu değiştirecektir.
Süper Lig’in kurucu kulüpler “sürdürülebilir mali temeli” imzalanması için “3,5 milyar avro (yaklaşık 4,2 milyar dolar ) takım başına bölüşecek. Bu her kurucu kulübün yaklaşık 400 milyon dolar alacağı anlamına geliyor bu rakam Şampiyonlar Ligi galibinin 2020’de eve götürdüğünün dört katından daha fazla (3).
UEFA’nın yönetim kurulu, yeni görünümlü 36 takımlı Şampiyonlar Ligi’ni oy birliğiyle onaylayarak Avrupa Süper Ligi tehdidine oy birliğiyle yanıt verdi. 19 Nisan 2021 günü İsviçre’nin Montreux kentinde yapılan bir oylamada, yönetim kurulu, 2024-25 sezonunun başlangıcında başlayacak olan yeniden şekillendirilmiş turnuva ile Şampiyonlar Ligi’ni 32 takımdan oluşan mevcut formatından genişletme kararını kabul etti (4).
Yeni oluşuma karşı, UEFA ile İngiliz, İspanyol ve İtalyan futbol otoriteleri, katılımcı kulüpleri “yerel, Avrupa veya dünya düzeyindeki diğer herhangi bir müsabakadan” yasaklamakla tehdit eden ortak bir bildiri yayınladı. Futbolun dünya organı FIFA, “uluslararası futbol yapılarının dışında” bir yarışma hakkındaki “ancak onaylamadığını” ifade edebileceğini söyledi.
Tamamen ticari anlamda, planlanan Avrupa Süper Ligi, spor takımlarının her yıl kalifiye olmak veya küme düşme ile yüzleşmek zorunda kalmadan yarıştığı ve yatırımcılara ve sponsorlara kesinlik kazandırdığı, Amerikan modeline benzer olması ve Amerika’nın sahip olduğu İngiliz kulüplerinin önemli destekçileri olması muhtemelen tesadüf değil (5).
Kaynaklar:
- https://news.yahoo.com/european-soccer-goes-war-over-120248757.html
- https://thesuperleague.com/press.html
- https://www.nytimes.com/2021/04/18/sports/soccer/super-league-united-liverpool-juventus-madrid.html
- https://www.espn.com/soccer/uefa-champions-league/story/4364455/defiant-uefa-vote-for-champions-league-revamp-despite-european-super-league-threat
- https://www.france24.com/en/live-news/20210419-explainer-key-facts-about-the-european-super-league
