Kripto varlıklar günümüzün en çok ilgi çeken konularından biri. Bu günlerde çok sayıda kişi kripto varlık alım satımı yapıyor. Ancak kripto para ve NFT gibi konular oldukça popüler olsa da çeşitli tehlikeleri de yok değil. Bu tehlikeler arasında “scamcoin” de dediğimiz scam yani dolandırıcılık projeleri bulunuyor.
Kullanıcıları ve yatırımcıları dolandırmaya yönelik olan bu projeler kripto dünyasına olan güveni de etkiliyor. Peki kripto dünyasında scam projeler nelerdir ve bunları nasıl anlarız?
Basitçe söylemek gerekirse kripto varlıklar kullanılarak yapılan çeşitli dolandırıcılık şekilleri vardır. Örneğin Ponzi sistemi, “pump ve dump” ve “scamcoin” gibi dolandırıcılık şekilleri bunlardan bazılarıdır. Şimdi gelin kripto dünyasındaki scam projeleri anlamanın yollarına kısaca bir göz atalım.
1- Gerçekçilikten uzak veya garantili kazanım vaatleri
Kripto varlıklara yatırım yaparken hepimiz kazanım elde etmeyi amaçlarız. Dolayısıyla kripto projelerinde kazanım vaatlerine rastlamak mümkündür. Ancak bu kazanım vaatlerinin gerçekçi olması gerekir. Her ne kadar kripto dünyasında büyük kazanımlar elde etmiş kişiler olsa da, projelerin vaatleri konusunda biraz da olsa şüpheci olmak isteyebilirsiniz. Çünkü yatırımların değer kazanması zaman alabilmektedir ve garantisi yoktur. Garantili veya gerçekçi olmayan kazanımlar vadeden projeler scam projeleri olabilir. Bu yüzden kripto dünyasında dolandırıcılık kurbanı olmamak için projelerin vaatlerini iyice gözden geçirmelisiniz.
2- Şüphe uyandırıcı reklam yöntemleri
Kripto dünyasındaki scam projeleri ele veren ipuçlarından bir diğeri de projenin reklam yöntemleri olabilmektedir. Elbette bir proje belirli oranda reklama ihtiyaç duyabilir. Ancak reklam konusundaki çeşitli göstergeler projenin scam proje olduğunu belli edebilir. Örneğin bir proje hakkında birçok mecrada aşırı miktarda reklam olması bu göstergeler arasında olabilir. Bunun yanı sıra reklam konusundaki bir diğer ipucu da reklam kanallarındaki hesapların güvenilir görünmemesidir. Örnek olarak sürekli olarak yeni açılmış hesaplardan asılsız iddialarla reklamı yapılan bir proje konusunda dikkatli olmak gerekebilir. Ancak unutmamak gerekir ki, reklam konusunda bu tür durumların olması projenin scam olduğuna dair kesin bir kanıt değildir.
3- Projenin websitesini ve white paper’ını kontrol edin
Kripto dünyasındaki scam projeleri anlamak için önemli bir yöntem de projenin sitesini ve white paper belgesini dikkatlice incelemektir. Kripto projelerinde white paper proje hakkında önemli verileri ve bilgileri içeren bir belgedir. Bu belgedeki bilgiler asılsız ise bu, projenin scam olduğu konusunda bir gösterge olabilir. Buna ek olarak projenin websitesindeki içeriğin doğruluğu ve sitenin güvenliği de önemli konular arasındadır.
4- Projeyi ortaya çıkaran kurucuyu, takımını ve projenin topluluğunu inceleyin
Son olarak kripto dünyasındaki bir projenin scam olduğunu anlamak için bir yöntem de projeyle ilgili kişiler hakkında bilgi edinmektir. Bunun için öncelikle projenin kurucusu ve takımı hakkında araştırma yapabilirsiniz. Ayrıca projenin kendine ait bir topluluğa sahip olmaması veya bu topluluğun gerçek insanlardan oluşmaması da scam proje olduğuna işaret edebilir.
