Spor diplomasisi, eski bir uygulamayı tanımlayan yeni bir terimdir: sporun insanları, ulusları ve toplulukları ortak bir fiziksel uğraş sevgisi yoluyla birbirine yakınlaştırmadaki eşsiz gücü.
Bu “güç” –yabancıları birbirine yakınlaştırma, dış politika hedeflerini ilerletme veya kalkınma girişimleri için sporu güçlendirme– sağlam bir teorik çerçevenin olmaması nedeniyle zor bulunuyor. Bununla birlikte, spor diplomasisi dört farklı teorik çerçeve ortaya çıkmaya başlıyor: geleneksel spor diplomasisi, yeni spor diplomasisi, diplomasi olarak spor ve spor anti-diplomasisi.
Bu yeni çerçevelerin bir sonucu olarak, insanlar, devlet dışı aktörler ve devletlerarasındaki ayrımın üstesinden gelmek ve arabuluculuk yapmak için sporu bir araç olarak kullanmanın tuzakları gibi, spor, siyaset ve diplomasinin örtüştüğü karmaşık manzara daha net hale geliyor (*).
Bu çerçevede; Türkiye’de Spor ile ilgili kurumlar ve özelliklede Gençlik ve Spor Bakanlığı ve ilgili Spor Federasyonları, Spor Diplomasisi ile ilgili önemli çalışmalar gerçekleştirmektedir. Son dönemlerde Türkiye, 5. İslami Dayanışma Oyunları‘nı düzenlerken katılan ülkelerin Milli Olimpiyat Komiteleri Temsilcileriyle de çeşitli görüşmelere imza attı. Ayrıca İznik’te düzenlenen Dünya Göçebe Oyunları‘na 102 ülke ve 3 binden fazla sporcu katılım sağladı.
Son olarak; Türkiye’nin Spor Diplomasisi öncülüğünde Avrupa Konseyi 17. Spordan Sorumlu Bakanlar Konferansı, 25-27 Ekim 2022’de Antalya’da gerçekleştirildi.
Herkes için Spor ve Sporu Yeniden Düşünme, Antalya’da düzenlenen 17. Avrupa Konseyi Spordan Sorumlu Bakanlar Konferansı’nın iki ana temasıydı. Genişletilmiş Spor Kısmi Anlaşması (EPAS) tarafından Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı ile işbirliği içinde düzenlenen Konferans, 50’den fazla ülkenin temsilcisini bir araya getirdi. Konferansta ayrıca EPAS Danışma Komitesi üyesi UEFA ve FIBA gibi 29 uluslararası spor kuruluşunun ve diğer uluslararası spor kuruluşlarının (IOC, IPC, FIFA, WADA vb.) temsilcileri de yer aldı (2).
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Marija Pejčinović Burić, etkinliği Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu ile birlikte açtı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan videolu bir konuşma yaptı.
Gündemde iki ana konu vardı: Herkes için spor: daha güçlü toplumlar için bizi birleştirmek ve Sporu yeniden düşünmek: sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelecek için öncülük etmek.
Futbol İkonu ve UEFA Çocuklar Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Clarence Seedorf, Herkes için Spor temasının açılış konuşmacılarından biriydi. Bakanlar üç konuda görüş alışverişinde bulundu: Cinsiyet eşitliği: kadınların eşit katılımını ve katılımını sağlamak; Kapsayıcılık aracı olarak spor: dezavantajlı gruplar için rolü; Çocuklar için spor: eğitim, önleme ve geliştirme.
Okçulukta Paralimpik Altın Madalya Sahibi Gizem Girişmen, Sporu Yeniden Düşünmek temasının açılış konuşmacılarından biriydi .
Bakanların katkıları Spor politikalarına yönelik ortaya çıkan zorlukların ele alınması; Sağlıklı yaşam tarzının bir parçası olarak spora erişimi kolaylaştırmak ve uygulamayı teşvik etmek; Sportif faaliyetlere ve etkinliklere dönüşün artırılması. gibi Üç önceliğe odaklandı.
Genel Sekreter Yardımcısı Bjørn Berge, Bakan Kasapoğlu ile konferansı kapattı. 27 Ekim’de Göçmenlerin ve Mültecilerin Spor Yoluyla Katılımına ilişkin bir yan etkinlik düzenlendi. Etkinliğin açılışını Genel Sekreter Göç ve Mülteciler Özel Temsilcisi Leyla Kayacık yaptı (3).
Bu oturumda; en iyi mevcut en iyi uygulama örnekleri arasında; Türkiye’den Peace Ball Project (Barış Topu Projesi) sunumu gerçekleştirildi.
Göçmenlerin ve Mültecilerin Spor Yoluyla Katılımına ilişkin oturumun sonunda; EPAS Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi Spor Bölümü Başkanı Sophie KWASNY ve Gençlik ve Spor Bakanlığı, Uluslararası Kuruluşlar ve Dış İlişkilerden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, İnanç ÖZÇAKMAK kapanış konuşması yaptılar.
Spor diplomasisi de kamu diplomasisinin önemli araçlarından biri olduğunu ve Geçen yıl 164 uluslararası spor organizasyona ev sahipliği yaptıklarını vurgulayan Gençlik ve Spor Bakanı Kasapoğlu; “Türkiye’nin her zamanki gibi birleştirici misyonuyla, her zaman güzelliklere, iyiliklere ev sahipliği yapmış bunu tüm dünyaya mesaj olarak taşımış milletin evlatları olarak sporun birleştirici gücü, iyileştiren yönüyle güzel mesajı spor diplomasisi yoluyla aktarmış olacağız. Geçtiğimiz yıl sadece 164 uluslararası spor organizasyona ev sahipliği yaptık. Bu yıl da tüm hızıyla devam ediyor. Spor diplomasi alanında yeni pencereler açmak için de 40’ın üzerinde uluslararası spor anlaşmasını bu süreçte gerçekleştirdik. Gençlik değişim programlarından, spor iş birliklerine, sporcuların eğitilmesine kadar pek çok unsur içeren spor anlaşmasını gerçekleştirdik. Bu bir iletişimin, uluslararası anlamda global manada bir rekabet gücünün sonucudur. Türkiye olarak bu doğrultuda yürümeye devam edeceğiz.” Şeklinde toplantının önemini ifade ederek, bu süreçte Türkiye “Spor Müsabakalarının Manipülasyonu Üzerine Avrupa Konseyi Sözleşmesi‘ olarak bilinen Macolin Sözleşmesine imza attı (4).
Ayrıca; Spordan Sorumlu Bakanları; 17. Avrupa Konseyi Konferansında; Avrupa Konseyi’nde belirtildiği gibi spor alanındaki benzersiz yasal çerçevesi ve yapıları, 2022-2025 için Spor Stratejik Öncelikleri” belirleyen bir dizi kararları kabul etti.
Türkiye, iki yılda bir Avrupa Konseyi ve EPAS (The Enlarged Partial Agreement on Sport) tarafından düzenlenen, Spordan Sorumlu Bakanların ve Kuruluşların bir araya geldiği 17. Avrupa Konseyi Spordan Sorumlu Bakanlar Konferansı’na Gençlik ve Spor Bakanlığı, Uluslararası Kuruluşlar ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün, katkılarıyla Sports in Türkiye’nin özverili çalışmaları ile öncülük ederek, Uluslararası Spor Diplomasisinde önemli ve başarılı bir çalışmaya imza daha attı. #CoE4Sport
Kaynak: Murray, S. Sports Diplomacy: History, Theory, and Practice. Oxford Research Encyclopedia of International Studies. Retrieved 2 Nov. 2022, from https://oxfordre.com/internationalstudies/view/10.1093/acrefore/9780190846626.001.0001/acrefore-9780190846626-e-542.
