121 yıldır sönmeyen ampul: Sırrı çözülemedi!

ABD’nin Kaliforniya eyaletinde, Livermole kentinde 1901 yılından bu yana 121 senedir yanan ampul rekor kırarak adını tarihe yazdırdı. Livemore – Pleasanton İtfaiye Müdürlüğü’nde yer alan ampul, sürekli açık tutuluyor ve günümüze kadar hiç kapatılmadı. Peki, nasıl oluyor da 121 yıldır yanmaya devam ediyor?

sönmeyen ampul

Sönmeyen ampul, 1901 yılından beri yanıyor!

Ampulü taktıklarında Osmanlı İmparatorluğu hala hüküm sürüyordu ve 2. Abdülhamid tahttaydı. Atatürk ise henüz 20 yaşında bir öğrenciydi.


1. Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı’nın ardından Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu esnasında ampul yanmaya devam ediyordu. Ampul yandıktan sonra koca bir yüzyıl geçti ancak hiç sönmedi.

Sırrı çözülemedi!

Normalde satın alınan bir ampulün ömrü 3-4 yıldır daha sonra patlar ve yenisi alınır. Sönmeyen ampulü 1895 yılında üreten “Shelby Elektrik” fabrikası kapandı. Ampulü icat eden kişi de maalesef çoktan öldü. Bu nedenle kendisi ile beraber sönmeyen ampulün sırrı da çözülemedi.

GUİNNESS DÜNYA REKORLAR KİTABINA GİRDİ

guinness

Ampulün ilk icadı 1880 yılında Thomas Edison tarafından yapıldı. Yaklaşık 15 sene içerisinde ise alanda herhangi bir teknolojik gelişme sağlanmadığı halde hiç sönmeyen bir ampul üretildi.

121 yıldır yanan bu ampul, Guinness Dünya Rekorlar Kitabı’na “Ripley’a Believe It or Not” olarak kayıtlara geçti.


Ampul ilk yandığı zamanlar 30 ile 60 wattlık bir ışık enerjisine sahipmiş. Günümüzde ise 4 wattlık ışık sağlıyor. Yani bir gece lambasının yaydığı ışık ile eş değer durumda. Shelby Electric Company tarafından üretilen ampul, 1901 yılında itfaiye müdürlüğüne bağışlandı.

Aralıksız yanan ampul 1937 yılında yenileme çalışması ve ara sıra elektrik kesintileri nedeniyle kapalı kaldı.

Söndüğü sanıldı ancak…

sönmeyen ampul

20 Mayıs 2013’te kamuoyu yayını aracılığı ile ampulün sönmesine şahit olundu. Ertesi gün bir elektrik teknisyeni uzatma kablosu ile kesintisiz güç kaynağı sağladı ve aslında ampulün hiç sönmediğini, özel güç kaynağının arızalandığını tespit etti.

Günümüz ampulleri neden uzun dayanmıyor?

Peki, günümüzdeki ampullerin ömrü neden bu kadar kısa? Bu sorunun temel cevabı “planlı eskitme” bu duruma endüstriyel tasarım konsepti deniyor. Yani ürüne bir yaşam döngüsü biçiliyor. Üreticilerin planlı eskitme tanımı yerine kullanmayı tercih ettiği kelime “ürün yaşam döngüsü” dür.


Bir ürün tasarlanırken o ürünün tüm özellikleri ile beraber ömrü de tasarlanır.  Örnek olarak yeni bir cep telefonu aldığınız zaman bir süre sonra telefonunuzdan eski verimi alamazsınız. Yeni sürümler geleceği için telefonların özellikleri zamanla düşürülür.

Tavşanların arasındaki tavuğu bulabilir misiniz?


Editor
İndigo Dergisi Haber Merkezi | İndigo Dergisi, 18 yıldır yayın hayatında olan bağımsız bir medya kuruluşudur. İlkelerinden ödün vermeden tarafsız yayıncılık anlayışı ile çalışmaktadır. 2005 yılında kurulan İndigo Dergisi, indigodergisi.com web sitesi üzerinden tamamen dijital ortamda günlük yayın yapmaktadır. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk internet haber dergisi olmakla birlikte, tüm yayın kadrosu ve okurlarıyla birlikte sürekli gelişmektedir. İndigo Dergisi’nin amacı; gidişatı ve tabuları sorgulayarak, kamuoyu oluşturarak farkındalık yaratmaktır. Vizyonu; okuyucularında sosyal sorumluluk bilinci geliştirerek toplumun olumlu yönde değişimine katkıda bulunmaktır. Temel değerleri; dürüst, sağduyulu, barışçıl ve sosyal sorumluluklarının bilincinde olmaktır. İndigo Dergisi, Türkiye’nin saygın İnternet yayınlarından biri olarak; iletişim özgürlüğünü halkın gerçekleri öğrenme hakkı olarak kabul etmekte; Basın Meslek İlkeleri ve Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne uymayı taahhüt eder. İlaveten İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni benimsemekte ve yayın içeriğinde de bu bildiriyi göz önünde bulundurmaktadır. Buradan hareketle herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin eşitliğine ve özgürlüğüne inanmaktadır. İndigo Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti çıkarlarına ters düşen; milli haysiyetimizi ve değerlerimizi karalayan, küçümseyen ya da bunlara zarar verebilecek nitelikte hiçbir yazıya yer vermez. İlkelerinden ödün vermeyen şeffaf yayıncılık anlayışını desteklemektedir. Herhangi bir çıkar grubu, örgüt, ideoloji, politik veya dini; hiçbir oluşumun parçası değildir. Köşe yazarlarımızın yazdıkları fikirler, kendi özgür düşünceleridir; İndigo Dergisi yayın politikası dahilinde değerlendirilir ve yayın ilkeleri ile çelişmediği müddetçe, düşünce ve ifade özgürlüğünü teşvik ederek yayına alınır. İndigo Dergisi, sunduğu tüm bilgilerin doğruluğunu teyit ve kontrol eder; bu bilgilerin geçerliliğine son derece önem verir.