Football Benchmark, geleneksel Avrupa Şampiyonları Raporu’nu yayınladı. 2021-22 sezonunda Avrupa’nın sekiz büyük liginde şampiyon olan takımların mali performansı hakkında ayrıntılı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Football Benchmark: Avrupa Şampiyonları Raporu 2023
Football Benchmark, her yıl hazırladığı Avrupa Şampiyonlar Raporu’nu bu hafta başında web sayfasında yayınladı. 2021-22 sezonunun masaya yatırıldığı otuz sayfalık yazanakta (raporda) Avrupa’nın önde gelen sekiz liginin şampiyonları mali açıdan ayrıntılı şekilde incelenerek futbolseverlerin bilgisine sunuluyor. Süper Lig şampiyonu olarak Trabzonspor’un da yer aldığı bu gözalıcı raporun kısa özetini aşağıda sunmaktayız.
Premier League, Eredivisie ve Bundesliga şampiyonları ünvanlarını yineledi.
2021-22 sezonunda Ajax, Bayern München ve Manchester City şampiyonluk ünvanlarını yinelerken Porto, Milan, Real Madrid, Paris Saint Germain ve Trabzonspor şampiyonluk ünvanlarını geçen sezonun şampiyonlarının elinden alarak zafere ulaştılar.
Aşağıdaki çizgede sekiz büyük ligde son on yıl boyunca şampiyon olan takımlar ve kaç farklı takımın şampiyon olduğu görülmekte.
Sekiz şampiyon arasında Bayern München’in son on yıl boyunca üstü üste şampiyon olmayı başararak Avrupa futbol tarihinde görülmemiş bir başarıma ulaştığının altını çizmekte yarar var. Öte yandan, Serie A’nın şampiyonu Milan onbir yıl, Süper Lig’in şampiyonu Trabzonspor ise otuzsekiz yıl süren bekleyişlerin ardından şampiyon olarak taraftarlarının uzun süren zafer özlemine son vermiş oldular. Ayrıca, son on yılda şampiyonluk kazanan takımların sayısına bakıldığında, Premier League ve Süper Lig’in Avrupa’nın en çekişmeli ligleri olduğu dikkat çekiyor.
2021-22 sezonunda işletme gelirlerinde büyük oranda artışlar göze çarpıyor
Uluslararası maçlarda aldığı başarısız sonuçlar nedeniyle geliri düşen Porto hariç, tüm şampiyonların geride kalan iki sezon Kovid-19 salgını nedeniyle düşüş gösteren gelirlerinin 2021-22 sezonunda artış kaydettiği görülüyor. Dolayısıyla, Avrupa futbolunun olağan koşullara geri dönmeye başladığını ifade etmek doğru olur.
Aşağıdaki çizgede sekiz şampiyonun işletme gelirlerindeki yıllık değişim oranı ve toplam tutarlar (avro) görülmekte.
Premier League Şampiyonu Manchester City 2021-22 sezonunda ürettiği 731 milyon avro tutarındaki işletme geliriyle küresel açıdan üst üste ikinci kere zirveye oturmuş durumda. İşletme gelirlerinde en yüksek düzeyde yıllık artış üreten kulüp ise; Şampiyonlar Ligi’nde ilk 16’ya kalması sayesinde %51 oranında yükseliş kaydeden Ajax olurken, Süper Lig Şampiyonu Trabzonspor %36 oranındaki artış ile ikinci sırada yer aldı.
Sekiz Avrupa şampiyonu, pandemi nedeniyle yaşanan stadyum kilitleme kararları sonucunda, bir önceki sezon yalnızca 40 milyon avro maç günü geliri elde etmesine karşın 2021-22 sezonunda 400 milyon avroyu aşan maç günü geliri üretti. Ayrıca, Real Madrid dışındaki tüm kulüpler ticari gelirlerinde de yükseliş sağladılar. 2019-20 sezonunda pandemiden kaynaklanan ertelemeler yüzünden daralan yayın gelirlerinin 2020-21 sezonundan itibaren artış gösterdiği gerçeği de dikkate değer gelişmeler arasında sayılabilir.
Paris Saint-Germain ve Real Madrid’in kadro maliyetlerindeki artış gözle görünür oranda yükseldi
Aşağıdaki çizgede sekiz şampiyonun kadro maliyetleri (avro) ve kadro maliyetlerinin gelirlerine oranı görülmekte. Maliyetlerdeki artış oranları geçen yılın maliyetleriyle kıyaslanarak hesaplanmış.
Öncelikle, sekiz şampiyon arasında kadro maliyeti açısından en yüksek artışın %45 oranla Paris Saint-Germain’e ait olduğunu görüyoruz. Ligue 1 şampiyonu, 728 milyon avro ile futbol tarihinin en yüksek rakamına ulaşmış durumda. Bu artışın başlıca nedenleri Lionel Messi, Achraf Hakimi ve Gianluigi Donnarumma ile imzalanan sözleşmeler. Buna ek olarak, La Liga Şampiyonu Real Madrid’in %29 oranındaki artış ile 519 milyon avroya ulaşan kadro maliyeti de kayda değer bir rakam olarak gözlemlenmekte.
Paris Saint-Germain ve Real Madrid’in kadro maliyetleri gelirlerine oranlandığında – PSG için %109, Madrid için %73 – oldukça yüksek rakamlar ortaya çıkmış. Diğer altı Avrupa şampiyonu kadro maliyetlerinin gelirlerine oranında düşüş kaydettiler.
Dört Avrupa şampiyonu 2021-22 sezonunda kâr sağlamayı başardı
Aşağıdaki çizgede sezonu kâr ile kapatanlar yeşil renkle, kayıp ile kapatanlar kırmızı renkle gösterilmekte.
Manchester City kulüp tarihinde rekor kırarak sezonu 49 milyon avro kâr ile kapattı. Real Madrid ve Bayern München ise, pandemi etkisi altında geçen önceki iki sezonda olduğu gibi, 2021-22 sezonunda da kâr etmeyi başardılar. Bundesliga Şampiyonu, otuz yıl üst üste artı rakamlar üreterek eşsiz bir mali zafere imza atmış durumda. Portekiz Şampiyonu Porto’nun da kar eden şampiyonlar arasında yer aldığı görülüyor.
Öte yandan, kadro maliyetindeki akıl durduran artış Paris Saint-Germain’in sezonu 369 milyon avro kayıp ile kapatmasına neden oldu. Ajax, Milan ve Trabzonspor sezonu eksi rakam ile kapatan diğer şampiyonlar.
Manchester City, 2023 yılının Ocak ayı itibarıyla kadro değeri açısından dünya futbolunun zirvesinde
Football Banchmark’ın oyuncu değerleme sistemine göre, Manchester City sekiz şampiyon içerisinde en değerli kadroya sahip olan takım olarak öne çıkarken hemen arkasında Paris Saint-Germain görülmekte. Aslında, bir milyar sınırını geçebilen yegâne iki kulüp olarak birinci sıradaki Manchester City ve ikinci sıradaki Paris Saint-Germain yalnızca 2021-22 sezonunun Avrupa şampiyonları arasında değil, küresel açıdan da dünyanın en değerli kadrolarına sahip olan iki kulüp olarak öne çıkıyorlar.
Paris Saint-Germain ve Manchester City kadrosunda dünya şampiyonluğu kazanan birer oyuncu var.
Aşağıdaki çizgede sekiz şampiyonun kadrosunda olup Katar 2022’de forma giyen oyuncuların sayısı gösterilmekte. Sayılar grup elemelerinden finale dek ayrıntılı olarak iletilmiş.
Manchester City forması giyen Julian Alvarez ile Paris Saint-Germain forması giyen Lionel Messi Arjantin’in Dünya Kupası’nı kazanan kadrosunda yer aldılar.
Trabzonspor 2021-22 sezonunda mali açıdan etkileyici bir başarım göstermiş
Trabzonspor, otuzsekiz yıl süren bekleyişin ardından Süper Lig şampiyonluğunu yedinci kere Karadeniz sahiline getirmeyi başardı. 2021-22 sezonunda ürettiği 59 milyon avroluk işletme geliri üç büyüklerin elde ettiği 88 milyon avro tutarındaki işletme gelirleri ortalamasının %33 altında kalsa da Karadeniz Fırtınası’nın mali durumunu Türk futbolunun üç büyüğü ile karşılaştırdığımızda ortaya çıkan sonucun çok etkileyici olduğunu görüyoruz.
Trabzonspor’a ait rakamları değerlendirirken liranın avro karşısında yitirdiği değeri de dikkate almakta yarar var. Bordo-Mavililer, işletme gelirlerini %36 oranında arttırdıkları gibi ticari gelirlerini de %57 oranında yükseltip 37 milyon avroya ulaştırdılar. Bu etkileyici artışın Türk lirası cinsinde %205 oranında yükselen ürün gelirleri ve 9 milyon avro tutarında gelir sağlayan ‘fan token’ sayesinde gerçekleştiği görülüyor. Toplam reklam ve destekleyici gelirleri – Vestel ve Macron da içerisinde olmak üzere – 15 milyon avroya ulaşmış durumda.
Maliyet kalemlerine baktığımızda ise Marek Hamšík, Gervinho, Bruno Peres and Andreas Cornelius’un transferleri nedeniyle kadro maliyetinin geçen yıla oranla %35 artarak 45 milyon avroya eriştiği görülmekte. Ancak bu tutar 73 milyon avro ile Süper Lig’in en yüksek kadro maliyetine sahip olan Beşiktaş’a kıyasla oldukça düşük kalıyor.
Türk lirasındaki değer düşürümünün Trabzonspor’un mali tablolarının üzerindeki çarpıcı etkisi kolayca fark edilmekte. Rakamlara göz attığımızda kadro maliyetinin – Türk lirası cinsinde – önceki sezona oranla %97 yükseldiğini görmekteyiz. Trabzonspor’un kar/zarar durumu incelendiğinde, önceki sezon olduğu gibi, bu sezon da 25 milyon avro kayıp görünüyor. Türk lirası cinsinde değerlendirildiğinde ise zarar önceki sezona göre %45 oranında artmış durumda.
Öte yandan, oyuncuların toplam değeri açısından Bordo-Mavililer 134 milyon avro ile Fenerbahçe’nin ardından ikinci sıraya yerleşmiş durumda. Galatasaray 129 milyon avro ile üçüncü, Beşiktaş 104 milyon avro ile dördüncü sırada. Takımın en değerli oyuncusu ise 16 milyon avro ile kaleci Uğurcan Çakır.
Raporun tamamınına The European Champions Report 2023 bağlantısından ulaşabilirsiniz.
