130 kilometre genişliğindeki Thwaites buzuluna ‘Kıyamet Buzulu’ denmesinin bir sebebi var…
Antarktika’nın Thwaites Buzulu beklenenin aksine alt kısmından erimeye başladı. Kaydedilen yeni görüntüler buzul tabanındaki çatlak ve yarıklar boyunca hızla gerçekleşen erimeyi gözler önüne seriyor.
Deniz seviyesinin 65 santimetreden fazla yükselmesine yol açabilir!
Tabanda yaşanan buzul kaybı diğer bölümlerde tahmin edilenden daha yavaş gerçekleşiyor. Yine de 130 kilometre genişliğinde ve Florida büyüklüğündeki bu buzula ‘Kıyamet Buzulu’ denmesinin bir sebebi var: Thwaites Buzulu yüzyıl boyunca çözüldükçe deniz seviyesinin 65 santimetreden fazla yükselmesine yol açabilir.
Buzulun okyanus ve deniz tabanı ile buluştuğu nokta olan ‘topraklama hattı’, 90’lardan bu yana 14 kilometre geri çekildi ve bölgeden akan buz miktarı neredeyse iki katına çıktı. Ancak bu topraklama hattında yaşanan erimenin nasıl gerçekleştiği şimdiye kadar tam olarak anlaşılamamıştı.
Amerikalı ve İngiliz araştırmacılardan oluşan bir ekip, uzaktan algılama sistemini ve robot çekimi su altı görüntülerini kullanarak Thwaites Buzulu’nun tabanındaki erimeyi ilk kez doğrudan gözlemleyebildi.
Kaydedilen görüntüler endişe verici olduğu kadar büyüleyici de.
Erime robot yardımıyla görüntülendi
Buzulun altındaki düz tabakanın beklenenden daha yavaş eridiği gözlemlendi. Uzmanlar, bunun sebebi olarak buz sahanlığının tabanı ile aşağıdaki daha sıcak su arasındaki taze su katmanını işaret ediyor.
Daha da şaşırtıcı olanı, araştırmacılar ılık suyun buz sahanlığının tabanında teras benzeri yapılar oluşturduğunu gördü. Bu bölgelerde çatlakların yanı sıra, erime de beklenenden daha hızlı gerçekleşiyordu.
Icefin robotunun 600 metre derinliğe indiği çarpıcı görüntüler
Görüntüleri yakalayan Icefin robotunun 600 metre uzunluğundaki bir sondaj deliğinden aşağı indirilirken çekilen görüntülerini izleyebilirsiniz. Thwaites Buzulu topraklama hattından yaklaşık 2 kilometre uzaklıkta bulunan delik 2019 yılında açıldı.
“Hepimiz için son derece endişe verici bir olay.”
Birden çok akademik disiplini ilgilendiren araştırmanın sonuçları bu hafta Nature dergisinde iki ayrı çalışmada yayımlandı.[*]
Nature makalelerinden birinin baş yazarı olan Cornell Üniversitesi’nden yer bilimci Britney Schmidt, “Buzulu gözlemlemenin bu yeni yolları, Antarktika’nın yüksek sıcaklıklı bölgelerinde sadece ne kadar erime olduğunu değil, bu erimelerin nasıl ve nerede olduğunu da anlamamızı sağlıyor” dedi.
Reuters’e verdiği bir röportajda Schmidt, “Sıcak su buzulun en zayıf kısımlarına giriyor ve bu, durumu daha da kötüleştiriyor” diye belirtti.
Thwaites’i anlamak iklim değişikliğinin etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir
Thwaites Buzulu’nun topraklama hattını ve ve bu hattın sıcak okyanus suyunun buzu eritmesiyle geri çekildiğini gösteren bir animasyonun ekran görüntüsünü aşağıda bulabilirsiniz.
Umuyoruz ki ‘Kıyamet Günü Buzulu’nun erimesini anladıkça buzul erimelerinin önüne geçmeye bir adım daha yaklaşabiliriz. Böylece, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmaya yardımcı olabiliriz.
Kaynak:
- Schmidt, B.E., Washam, P., Davis, P.E.D. et al. Heterogeneous melting near the Thwaites Glacier grounding line. Nature 614, 471–478 (2023). https://doi.org/10.1038/s41586-022-05691-0
- Hypnotizing Underwater Footage Shows Rapidly Melting Cracks Below ‘Doomsday’ Glacier : ScienceAlert
- Akılalmaz su altı görüntüsü ve Kıyamet Buzulu’ndaki endişe veren gerçek… (mashable.com)
