Antarktika’dan korkutan bir haber geldi. Dünyanın en büyük buzulu olan Kıyamet Günü Buzulu Thwaites’in parçalara ayrılmaya başladığı açıklandı. Uzmanlar, çökmenin sadece 5 yıl hatta daha kısa süre içerisinde gerçekleşebileceğini açıkladı. Sonuçları ise gezegenimiz için bir dizi felaket senaryosunu tetikleyebilir.
Son dönemde küresel ısınma tüm dünyada şiddetini artırırken, Antarktika’dan gelen son haberler uzmanları alarma geçirdi.
Yaklaşık 500 milyar ton ağırlığında olduğu düşünülen ‘Kıyamet Günü Buzulu’nun erimeye başladığı ve Weddell Denizi’nde binlerce buzdağı adacığının oluştuğu belirtildi.
1.255 kilometrekarelik (3.250 kilometrekarelik) Larsen B buz sahanlığının hızla eridiği biliniyordu, ancak kimse 200 metre kalınlığındaki devin tamamen parçalanmasının sadece bir ay süreceğini tahmin etmemişti.
Bilim insanlarını şoke eden olay
Buzulun ilk kez 20 yıl önce kırılmaya başladığı belirtilirken, tamamen parçalanmasının ise zaman alacağını düşündüklerini aktardı. Bilim insanları şok olduklarını belirtirken, “Bu şaşırtıcı. Sadece parçalandı. Bir duvar gibi devrildi ve yüzbinlerce tuğlaya bölündü” ifadelerinde bulundu.
Bu hafta New Orleans’ta bir araya gelen buz bilimcileri, Batı Antarktika buz tabakasında daha da endişe verici bir şeyin gerçekleşebileceği konusunda uyardı. İngiliz ve Amerikalı araştırmacılardan oluşan ekipler tarafından yıllarca süren araştırmalar, dünyanın en büyüklerinden biri olan Thwaites buzulunun hem üstünde hem de altında büyük çatlaklar ve yarıklar açıldığını ve onun parçalarının da kırılabileceğini ortaya koydu.
“5 yıl veya daha kısa sürecek!”
Uzmanlar, bunun sadece 5 yıl hatta daha kısa süre içerisinde gerçekleşebileceğini açıkladı.
‘Kıyamet Günü Buzulu’ olarak adlandırılan buzulun, yıllık küresel deniz seviyesi artışının yaklaşık yüzde 4’üne katkıda bulunduğu belirtildi. Uygu görüntüleri, dünyanın en önemli buzulu olarak nitelendirilen ‘Kıyamet Günü Buzulu’nun 1990’lardan bu yana en hızlı erime seviyesine ulaştığını belirtirken, uyardı.
Thwaites Buzulu, diğer buzulların çöküşünü engelliyor
Thwaites Buzulu endişe verici, ancak Antarktika’da Güney Okyanusu ısındıkça geri çekilen, incelen ve eriyen birçok büyük buzul daha bulunuyor. Birçoğu henüz geride kalıyor çünkü Thwaites Buzulu adeta bir mantar gibi davranıyor, diğer buzulların denize çıkışlarını engelliyor.
Thwaites’in dağılması durumunda, bilim insanları diğerlerinin zincirleme reaksiyonla hızlanarak tüm buz tabakasının çökmesine ve küresel deniz seviyesinin birkaç metre yükselmesine yol açacağını tahmin ediyor. Ne kadar çabuk çökebilecekleri çağımızın en önemli sorularından biri.
Deniz seviyesi çok hızlı yükseliyor
Deniz seviyelerinde yıllık artış oranı, 2006 ve 2015 yılları arasında 1,4 mm’den 3,6 mm’ye yani iki katına kadar çıkmış durumda. Yılda birkaç milimetre kulağa çok fazla gelmeyebilir, ancak Thwaites’in küçük bir kısmının bile kaybı sadece bunu daha da hızlandırmaya yardımcı olmakla kalmayacak, aynı zamanda fırtına dalgalanmalarının şiddetini de artıracak.
Batı Antarktika‘nın tüm buzulları çökerse, Dünya’da zamanla hayata ve ülke ekonomilerine maliyeti paha biçilmez olacak.
Larsen Buzulları’nın çöküşüne benzeyebilir
Buzulbilimcilerin ortak görüşü, Thwaites büyüklüğündeki buzulların parçalanıp çökmesinin yüzyıllarca sürecek olduğuydu. Ancak Antarktika’da neredeyse 10 bin yıl boyunca stabil halde korunan Larsen A ve Larsen B adlı buz sahanlıkları sırasıyla 1995 ve 2002 yıllarında sırasıyla çöktü. Bu çöküşler o kadar hızlı ve beklenmedik bir şekilde gerçekleşti ki bilim insanları şaşkına uğradı.
Larsen B buz sahanlığının devrilme noktası aniden geldi. Thwaites ve diğer buzulların küresel ısınmaya nasıl tepki verdiği hala bilinmemektedir, ancak bu büyük küresel fiziksel süreçler devam etmektedir ve sadece küresel eylemle ele alınmaktadır.
Ancak Cop26’nın Glasgow’da gerçekleşmesinden sadece bir ay sonra, 300 metre kalınlığında ve 50 mil genişliğindeki Thwaites buzulunun çatlamaya başladığı uyarısı, Covid-19 pandemisi ile meşgul olan hükümetlerin sessizliğiyle karşılandı. Asıl tehlike, Kasım ayında küresel ısınmayı ele alma sözü verilen birçok politik eylemin, giderek daha tehlikeli hale gelen bir dünyada sadece bir risk daha haline gelmek için bir yıl daha rafa kaldırılacak olmasıydı.
Thwaites, küresel ısınma ve buzulların politikacıları beklemediğinin altını çiziyor ve her yıl iklim emisyonlarını azaltmak için harekete geç kalmak küresel felaketi hızlandırıyor.
