TÜİK Mart ayı enflasyon verileri düşüş gösterse de 2023’ün ilk üç ayında mutfakta yangın büyüdü. TÖK-AR araştırmasına göre kuru soğan yüzde 47.5, süt yüzde 60, tereyağı yüzde 34, kıyma yüzde 62, beyaz peynir yüzde 60.5, zeytinyağı ve ayçiçek yağı yüzde 30 artış gösterdi. ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi, E-TÜFE’deki 12 aylık artış oranı ise yüzde 112.51 olarak gerçekleşti.
Tüketici Örgütleri Konfederasyonu (TÖK) Genel Başkanı Fuat Engin yaptığı yazılı açıklamada, araştırma birimleri olan TÖK-AR tarafından yapılan çalışma sonucunda, 2022’de rekor kıran fiyat artışlarının hız kesmeden 2023 yılının ilk 3 ayında da devam ettiğinin tespit edildiği vurgulanmıştır.
• 2022 yılı Ocak ayından bu yana izlemeye alınan temel tüketim maddelerinin fiyat artışlarının ölçüsüz bir biçimde devam etmesinin, kabul edilemez bir durum olduğunu belirterek, önceki yılda olduğu gibi 2023 yılında da bazı maaş artışı düzenlemelerine rağmen, alım gücünün her geçen gün daha da fazla azalmaya devam ettiğini tespit ettiklerini zaman geçirmeden gerçekçi bir yaklaşımla önlemelerin alınması yanında tüketicinin alım gücünün arttırılması gerektiğini belirtti.
“Tüketicinin mutfağındaki yangın söndürülemiyor”
• Tüketici Örgütleri Konfederasyonu araştırma merkezinin (TÖK-AR) yaptığı çalışmayla, 2021 yılından bu yana yaşamımızı olumsuz etkileyen fahiş fiyat artışlarının (ZAMLAR), hız kesmeden devam ettiğini, Ocak-Mart/2023 döneminde de, her ay düzenli olarak izlemeye aldığımız zincir marketlerde ki, en çok artan temel tüketim maddelerinin fiyatlarını kaydederek ülkemizde zamların dur durak bilmeden ve artan bir hızla devam ettiği görülmektedir.
“Tüketici kuru soğana muhtaç edildi”
• Ülkemizde 2022 yılı Ocak ayından bu yana izlemeye aldığımız temel gıda maddelerinin fiyatlarındaki yılın ilk 3 ayı sonu itibariyle tespit ettiğimiz fiyatı en çok artan bazı ürünlere baktığımızda, et, süt ve süt ürünlerindeki fiyat artışlarının her gün değişen etiketlerde birbirleriyle yarıştığı görülürken, 2022 yılının ZAM şampiyonu olan Kuru Soğan’ın % 47,50 oranındaki artışla yine ZAM şampiyonlarından biri olmuş ve tüketici kuru soğana muhtaç edilmiştir.
TÖK-AR Ocak-Mart/2023 Temel Gıda Maddeleri Araştırması:
| 4 zincir market
ortalaması: |
OCAK | MART | %DEĞİŞİM |
| Kuru Soğan/kg./TL | 13,50 | 19,90 | 47,50% |
| Kaşar Peynir/kg./TL | 175,00 | 240,00 | 35,50% |
| Beyaz Peynir/kg./TL | 110,00 | 180,90 | 60,50% |
| Süt/lt./TL | 17,50 | 28,90 | 60,02% |
| Tereyağı/kg./TL | 199,95 | 264,95 | 34% |
| Kıyma/kg./TL | 174,90 | 284,90 | 62,50% |
| Kuşbaşı/kg./TL | 207,70 | 319,90 | 55,00% |
| Tavuk/kg./TL | 37,90 | 53,90 | 42,50% |
| Zeytinyağı/lt. /TL | 115,00 | 149,50 | 30% |
| Ayçiçeği Yağı/ lt. TL | 37,00 | 47,90 | 30% |
“TÜİK tarafından açıklanan enflasyonun oranlarının ülke gerçeklerini ne ölçüde yansıttığı tartışma konusu olmaya devam ederken, Ocak-Mart/2023 (3 aylık) yüzde 12,52, enflasyon oranı yanında temel gıda kalemlerindeki enflasyonun yüzde 30 ile 60 oranında tüketicinin yaşamına etki etmesi; bu dönemde açıklanmış olan enflasyon oranının gerçekleri yeterince yansıtmadığını ve tüketicinin en temel ihtiyaçları olan besin maddelerine ilişkin yukarıda belirttiğimiz ürünlerdeki artış oranlarıyla büyük ölçüde çeliştiğini ortaya koymuştur.
Dur durak bilmeden devam eden fiyat artışlarıyla tüketicinin mağduriyeti her geçen gün artarak devam etmektedir. 2022 yılında olduğu gibi 2023 yılında da yapılan haksız ve fahiş orandaki fiyat artışları paramızı pula çevirmiş ve maaşlara göreceli olarak yapılan artışlara rağmen alım gücümüz dibe vurmuş olup, tüketicinin tenceresi boş kalmıştır.
Tüm bu yaşananlar karşısında ülkeyi yönetenlerin enflasyonla mücadele ediyoruz yaklaşımı söylemden öteye geçmemiş, hayatın içinde sürekli yapılan zamlarla gerçekliğini yitirmiştir.
Enerji ve akaryakıt fiyatlarında Dünyanın en pahalı ülkesi olmamızın faturası tüm mal ve hizmetlere yansıyarak fiyat artışları nedeniyle oraya çıkan ağır yükün altında her geçen gün daha da ezilen asgari ücretli ve emekli tüketiciler bu zamlarla artık belini doğrultamaz duruma gelmiştir.
Sosyal hukuk devleti olmanın gereği olarak, Anayasanın 172. Maddesi ile Evrensel Tüketici Haklarından, Tüketicilerin temel ihtiyaçlarının karşılanması hakkı ile ekonomik çıkarlarının korunması, zararlarının karşılanması haklarına ilişkin en uygun önlemleri almak ülkeyi yönetenlerin en temel görevlerden olmak zorundadır.
Tüketiciler olarak yaşadığımız ağır sorunlar her geçen gün giderek artmakta ve özellikle de hayvan yetiştiriciliğindeki yanlış politikalar ile süt ve süt ürünleri üretiminde yaşanan sorunlar ülke ekonomisinde olumsuz etkileri her geçen gün artırmaktadır. Yol yakınken bu yanlış politikalardan biran önce vazgeçilerek üreticilere destekler artırılmalıdır.
Ülkeyi yönetenleri uyarıyoruz!..
Üreticileri ve tüketicileri destekleyecek politikalar bir an önce hayata geçirilerek ARTIK bu kontrolsüzlüğe DUR denilmelidir.”
ENAG Mart enflasyonu verileri:
ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi, E-TÜFE’deki 12 aylık artış oranı %112.51 olarak gerçekleşti.
Mart 2023 dönemi (28.02.2023-31.03.2023) günlük fiyat değişimlerinden elde edilen ENAGrup Fiyat Endeksi aylık bazda %5,08 arttı.
Ana ürün grupları kapsamında Mart ayı fiyat artış oranları şu şekilde gerçekleşti:
ENAG’a göre fiyatlardaki değişim oranı şöyle:
|
Madde İsmi |
Enflasyon Sepet Ağırlığı (%) |
Aylık Fiyat Endeks Artışı (%) |
| Dana Eti | 2,152 | 12,93% |
| Tavuk Eti | 1,402 | 3,23% |
| Sebze | 2,534 | 0,31% |
| Zeytinyağı | 0,420 | 0,12% |
| Süt | 0,745 | 3,29% |
| Kaşar Peyniri | 0,388 | 5,61% |
| Yumurta | 0,813 | 7,27% |
| Maden Suyu ve Sodası | 0,072 | -2,11% |
| Buğday Unu | 0,515 | 3,51% |
| Bisküvi | 0,279 | -1,26% |
| Baklava | 0,347 | 19,46% |
| Bal | 0,152 | -2,10% |
| Fındık Ezmesi | 0,015 | 15,44% |
| Ketçap | 0,022 | 6,33% |
| Konserveler | 0,024 | -1,24% |
| Kağıtlı Şeker | 0,111 | 7,60% |
| Kaban (Erkek için) | 0,029 | -8,25% |
| Pantolon (Erkek için) | 0,540 | 20,49% |
| Eşofman (Erkek için) | 0,080 | 23,47% |
| İç Çamaşırı (Erkek için) | 0,095 | 1,40% |
| Etek | 0,106 | -6,00% |
| Sweatshirt (Kadın için) | 0,063 | 21,93% |
|
Madde İsmi |
Enflasyon Sepet Ağırlığı (%) |
Aylık Fiyat Endeks Artışı (%) |
| İç Çamaşırı (Kadın için) | 0,164 | 11,40% |
| Terlik (Kadın için) | 0,070 | -3,44% |
| Tişört (Çocuk için) | 0,163 | 16,78% |
| Bebek Tulumu | 0,033 | 4,97% |
| Eşarp | 0,105 | 22,61% |
| Kiracı Tarafından Ödenen Gerçek Kira | 4,438 | 12,94% |
| Tek Sandalye | 0,229 | 2,56% |
| Yemek Odası Takımı | 0,184 | 3,78% |
| Perde | 0,074 | -0,73% |
| Ankastre Fırın | 0,032 | 5,17% |
| Elektrikli Küçük Ev Aletleri (Tost Makinası) | 0,037 | -1,68% |
| Hijyenik Zeminler İçin Temizlik ve Bakım Ürünleri | 0,094 | 1,22% |
| Otomobil (Dizel) | 1,795 | -1,49% |
| Araba İle İlgili, Temizlik ve Bakım Ürünleri | 0,017 | 24,59% |
| Şehirlerarası Otobüs Ücreti | 0,424 | -5,05% |
| Bilgisayar | 0,151 | 2,08% |
| Diğer Kitaplar | 0,139 | 10,69% |
| Kalem | 0,045 | -2,65% |
| Pizzalar | 0,243 | 7,70% |
| Ağız ve Diş Bakımı Ürünleri | 0,133 | 10,23% |
| Saç Bakım Ürünleri | 0,325 | 0,71% |
| Okul Çantası | 0,052 | -3,85% |
Kaynak: ENAGrup
