Mevsimsel alerjiler, oldukça geniş bir toplum kesiminin korkulu rüyası olarak bilinir. Pekiyi bu sorunla baş etmenin yollar var mıdır? Ne yaparak alerjik etkilerden uzaklaşabilir ve süreci daha kolay atlatırız? Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Merih Balıoğlu mevsim alerjisi ile başa çıkma yolları hakkında bilgiler veriyor.
Mevsimsel alerjiler, özellikle bahar ve yaz aylarında polenlerin yoğun olduğu dönemlerde rahatsızlık verici olabilir. Ancak doğru önlemler alarak ve uygun tedavileri uygulayarak mevsimsel alerjilerle başa çıkmak mümkündür. İşte mevsimsel alerjileri hafifletmek ve semptomları azaltmak için kullanabileceğiniz yöntemleri inceleyelim.
Alerjenleri Tanıyın
Alerji semptomlarınızı etkili bir şekilde yönetmek için öncelikle hangi alerjenlere duyarlı olduğunuzu belirlemeniz önemlidir. Doktorunuz tarafından yapılacak alerji testleri, vücudunuzun tepki verdiği belirli alerjenleri tanımanıza yardımcı olacaktır. Bu testler genellikle cilt üzerine alerjenlerin uygulanması veya kan testleri yoluyla gerçekleştirilir. Hangi bitkilerin, polenlerin veya diğer alerjenlerin sizin için sorun olduğunu belirlemek, alerjenlere maruziyeti azaltmanıza yardımcı olur.
Örneğin, polen alerjiniz varsa, yüksek polen seviyeleri zamanlarında dışarıda olmamaya çalışabilirsiniz veya belirli bitki türlerinden kaçınabilirsiniz. Alerjenleri tanımak, kişiselleştirilmiş bir tedavi ve önleme planı oluşturmanıza yardımcı olur, böylece mevsimsel alerji semptomlarınızı en aza indirirken yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.
Ev İçi Temizlik
Ev içi temizlik, mevsimsel alerjilerle başa çıkmak için önemli bir adımdır. Evde alerjenleri azaltmak, semptomların şiddetini ve sıklığını azaltabilir. İlk olarak, düzenli olarak evinizi süpürmeli ve silmelisiniz. Özellikle halıları, perdeleri ve yatak örtülerini tozdan arındırmak önemlidir. Toz akarları alerjik reaksiyonlara neden olabileceğinden, yataklarınızı düzenli olarak yıkamak ve alerjen geçirmez örtüler kullanmak da faydalıdır.
Hava temizleyici kullanmak, polenleri ve diğer alerjenleri havadan temizleyerek iç mekan hava kalitesini artırabilir. Yatak odasında bir hava temizleyici kullanmak, rahat bir uyku için özellikle önemlidir. Ayrıca evinizi düzenli olarak havalandırarak temiz hava alımını artırabilirsiniz. Tüm bu adımlar, evinizdeki alerjen seviyelerini düşürerek mevsimsel alerjilerin etkilerini azaltmanıza yardımcı olacaktır.
Dışarıda Tedbirler
Polen seviyelerinin yüksek olduğu günlerde dışarıda bulunmak mevsimsel alerjileri olanlar için zorlayıcı olabilir. Ancak bazı önlemler alarak bu dönemleri daha rahat atlatmanız mümkün. Öncelikle, polen seviyelerini takip edin ve yüksek olduğu günlerde mümkünse dışarıya çıkmaktan kaçının. Eğer dışarı çıkmanız gerekiyorsa, burun ve ağzınızı koruyacak bir maske takın.
Bu, polenlerin solunum yoluyla vücuda girmesini engelleyebilir. Dışarıda geçirdiğiniz zamanı sınırlayın ve özellikle polen seviyelerinin en yüksek olduğu sabah saatlerinde açık havada bulunmamaya çalışın. Eve döndüğünüzde hemen giysilerinizi değiştirin ve duş alarak polenleri vücudunuzdan uzaklaştırın. Bu basit önlemler, dışarıda alerjenlere maruz kalmanızı azaltarak mevsimsel alerji semptomlarını hafifletebilir ve daha konforlu bir yaşam sürmenize yardımcı olabilir.
İlaç Tedavisi
Mevsimsel alerjilerin semptomlarını hafifletmek ve kontrol altına almak için ilaç tedavisi önemli bir seçenektir. Bu tedavi yöntemi, alerjenlere maruz kaldığınızda bağışıklık sisteminizin aşırı tepkisini azaltmayı amaçlar. En yaygın kullanılan ilaçlar antihistaminiklerdir, bu ilaçlar alerjik reaksiyonlara neden olan histamin adlı kimyasalın etkisini engeller.
Antihistaminikler, hapşırma, burun akıntısı, kaşıntı ve göz sulanması gibi semptomları hafifletir. Ayrıca dekonjestanlar burun tıkanıklığını azaltmaya yardımcı olabilir. Steroid burun spreyleri de burun tıkanıklığını ve burun akıntısını kontrol altına almada etkilidir. Bununla birlikte, bu ilaçların uzun süreli kullanımı doktor gözetiminde olmalıdır. Astım semptomları olan kişiler için inhalasyon tedavisi düzenlenir.
Mevsimsel alerjiler için aşı tedavisi (İmmünoterapi)
Aşı tedavisi, mevsimsel alerjilerin yönetiminde etkili bir uzun vadeli stratejidir. Bu tedavi, kişinin alerjik reaksiyonlarını azaltmaya yardımcı olurken bağışıklık sisteminin alerjenlere tolerans geliştirmesine yardımcı olur.
İmmünoterapi, alerjenlerin vücuda küçük miktarlarda enjekte edilmesini içerir. Bu, vücudun alerjenlere alışmasını sağlar ve zamanla alerjik semptomları hafifletir.
İmmünoterapi genellikle haftada bir veya iki kez enjeksiyonlar şeklinde uygulanır ve tedavi süresi birkaç yıl sürebilir. Başlangıçta daha sık enjeksiyonlar gerekebilir, ancak zamanla aralıklar uzatılabilir.
İmmünoterapi, semptomları hafifletmekle kalmaz, aynı zamanda alerjik reaksiyonların daha ciddi sorunlara yol açmasını önlemeye de yardımcı olabilir. Ancak bu tedaviyi uygulamadan önce bir uzmana danışmak önemlidir, çünkü her hasta için uygunluğu değerlendirilmelidir.
Kaynak:
- Persaud Y, Memon RJ, Savliwala MN. Allergy Immunotherapy. [Updated 2023 May 1]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535367/
- Allergen Immunotherapy – ASCIA
- Pavón-Romero GF, Parra-Vargas MI, Ramírez-Jiménez F, Melgoza-Ruiz E, Serrano-Pérez NH, Teran LM. Allergen Immunotherapy: Current and Future Trends. Cells. 2022 Jan 8;11(2):212. doi: 10.3390/cells11020212. PMID: 35053328; PMCID: PMC8774202. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8774202/
