Google, 20 Aralık 1908’de İstanbul’da doğan ve Türk mimarlığının en önemli isimlerinden biri olan Sedad Hakkı Eldem’in 115. doğum gününü Doodle ile kutladı. Doodle’da, Eldem’in yanı sıra kalem ve bina figürleri yer alıyor. Kalem figürü, Eldem’in mimariye olan tutkusunu ve bina figürü ise onun eserlerini temsil ediyor.
Mimar, akademisyen ve yazar olan Sedad Hakkı Eldem 20 Aralık 1908’de doğdu. Hayatının sonuna kadar mimarlık alanında öncü işler başaran Eldem, bu alanda birçok yenilik yaparak, çeşitli araştırmalarda bulundu. Google, Sedad Hakkı Eldem’in 115. yaş gününü özel bir doodle ile kutladı. Peki, Sedad Hakkı Eldem kimdir?
Sedad Hakkı Eldem kimdir?
Eldem, 20 Aralık 1908’de İstanbul’da doğmuş, 7 Eylül 1988’de yine aynı kentte hayatını kaybetmişti.
Sedad Hakkı Eldem, Osmanlı üst sınıfına mensup bir ailenin çocuğu olarak 1908 yılında İstanbul’da doğdu. Babası İsmail Hakkı Bey’in diplomat olması nedeniyle Sedad Hakkı Eldem’in çocukluğu Cenevre, Münih ve Zürih gibi Avrupa şehirlerinde geçti.
20’nci yüzyılın önde gelen Türk mimarlarından birisi olarak kabul edilen Sedad Eldem’in büyük dedesi son Osmanlı aristokrat ailesinin soyundan gelen Sadrazam İbrahim Edhem Paşa’dır. Diplomat İsmail Hakkı Eldem’in oğludur. Ayrıca, ressam ve arkeolog Osman Hamdi Bey büyük dayısıdır.
FRANSIZCA VE ALMANCA’YI ÇOK İYİ BİLİYORDU
İlköğretimi Fransızca liseyi ise Almanca okuyan Sedad Hakkı Eldem bu iki dile de oldukça hakimdir. 1924 yılında İstanbul’a döndü. 1928’de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi mimarlık bölümünü bitirdi. 1932’de İstanbul’da kendi bürosunu açtı, bir yandan da Güzel Sanatlar Akademisinde ders vermeye başladı, 1978’de emekli oluncaya değin Akademi öğretim üyeliği görevini sürdürdü.
Sedad Hakkı Eldem: Mimariye unutulmaz dokunuşlar
Osmanlı dönemi evleri ve 18.-19. yüzyıl saray ve köşkleri üzerinde yaptığı çalışmalar ve klasik Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalara yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden kullanılmasına öncülük etti.
Tarihi yapıların korunmasıyla ilgili olarak 1941-1945 arasında Eski Eserleri Muhafaza Encümeninde, daha sonradan 1962-1978 arasında Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunda görev aldı.
Bir büyük ustanın, mimar Sedad Hakkı Eldem’in eskizleri/etütleri/araştırmalarından bir seçki Rahmi M. Koç Arşivi ve SALT Araştırma’nın ortak çalışması ile dijital ortamda görülebilir.
Eldem’in cephe etütleri modern bir tasarımcı olarak biçim araştırmalarını, formalist tavrını gözler önüne sermekte!
Eldem, Türk sivil mimarisini ögelerine ayırır; klasik öge ve oranları yeni yaşam biçimlerine, teknolojiye ve malzemeye uygun şekilde modernize ederek kullanır.
“Artık bu mesele ile meşgul olmak zamanı gelmiştir. Milli mimari olabilir mi değil, olmalıdır demek lazımdır” (Sedat Hakkı Eldem,1939).
Eldem’in cephe etütleri kadar iç mekan eskizleri de gelenekle kurduğu ilişki hakkında önemli ipuçları içermekte.
Türkiye’yi temsil etti
1. Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan ve ilk genel kurul toplantısını 1948’de Lozan’da yapan Uluslararası Mimarlar Birliği’nde (UIA) Türkiye’yi temsil etti. 1986’da Uluslararası Ağa Han Mimarlık Ödülü kazandı. 7 Eylül 1988’de İstanbul’da hayatını kaybetti ve cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.
Eserlerinden seçmeler:
1934-1937: Yalova Termal Oteli
1937-1938: Ankara Gümrük ve Tekel Müdürlüğü
1944: Emin Onat’la Wsi
1948: Maçka’da Şark Kahvesi
1962-1964: Zeyrek’teki SSK Zeyrek Tesisleri[5]
1971: Fındıklı’daki Aksigorta Genel Merkezi
1980-1988: Maslak’taki Alarko Holding büro binaları
Kitapları:
Türk Evi Plan Tipleri (1954)
Köşkler ve Kasırlar I-II (1968-1974)
Türk Bahçeleri (1976)
Sadabad (1977)
İstanbul Anıları (1979)
Boğaziçi Anıları (1979)
Türk Evi-Osmanlı Dönemi I-II (1984-1987)
