9 Aralık, Uluslararası Yolsuzlukla Mücadele Günü (IACD), yolsuzlukla mücadele ile barış, güvenlik ve kalkınma arasındaki önemli bağlantıyı vurgulamayı amaçlamaktadır. Temelinde bu suçla mücadele etmenin herkesin hakkı ve sorumluluğu olduğu ve ancak her kişi ve kurumun işbirliği ve katılımıyla bu suçun olumsuz etkilerinin üstesinden gelinebileceği düşüncesi yatmaktadır. Devletlerin, hükumet yetkililerinin, memurların, kolluk kuvvetlerinin, medya temsilcilerinin, özel sektörün, sivil toplumun, akademi dünyasının, kamuoyunun ve gençliğin bu konuda oynayacağı roller bulunmaktadır.
Sporda dürüstlük hakkındaki genel tartışma; adalet, kapsayıcılık, dürüstlük, güven, değerler, etik, ahlâk, inançlar, saygı ve adalet gibi kelimeleri içermektedir. Geleneksel olarak sporun bütünlüğü doping, şike, yolsuzluk veya hile gibi konuları da içermektedir. Ancak sporun dürüstlüğünün ihlalinin ne olduğuna dair sayısız örnekler vardır. Dolayısıyla sporun dürüstlüğü hakkında düşünmenin en iyi yolu, hangi davranış veya eylemin insanların spora ilişkin olumlu deneyimini etkileyebileceğini veya sporun değerlerini olumsuz yönde etkileyebileceğini düşünmektir.
AB ile Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ve Avrupa Konseyi gibi uluslararası kuruluşlar arasındaki işbirliği, kumar, yolsuzluk ve şike gibi sınır ötesi sorunların çözümünde hayati önem taşımaktadır.
Sporda dürüstlük doğası gereği çok boyutludur ve bunun çeşitli yönleri, Olimpizmin Temel İlkelerinin bir parçasını oluşturan etik ilkelerle bağlantılıdır. Bu faaliyetlerin etkisini en üst düzeye çıkarmak için Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) aynı şekilde hükümetler ve hükümetlerarası kuruluşlarla da koordinasyon kurmuştur; bu girişim, Sporda Yolsuzluğa Karşı Uluslararası Ortaklığa (IPACS) yol açtı. Günümüzde bu çabalar devam etmektedir.
Sporda dürüstlük ve yolsuzlukla mücadelede ayrı bir çaba, Uluslararası Sporda Dürüstlük Forumu (IFSI)’dur. Forum, Olimpiyat Hareketi’ni temsil eden 100’den fazla paydaşı, Avrupa Konseyi, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC), INTERPOL ve EUROPOL gibi hükümetlerarası kuruluşların yanı sıra spor bahis operatörlerini, ulusal düzenleyici otoriteleri, akademisyenleri bir araya getirmektedir.
Forumun sonucu, diğer sonuçların yanı sıra, hükümet, kolluk kuvvetleri, bahis ve spor gibi tüm tarafların, ilgili paydaşlara karşı sporun dürüstlüğünü korumaya yönelik sorumluluklarını vurgulayan bir belgede özetlenmekte ve uluslararası düzeyde tüm ortaklarla birlikte çalışan ana kuruluş olarak Müsabakalarda Manipülasyonun Önlenmesine İlişkin Olimpiyat Hareket Birimi (OM Birimi PMC) faaliyetlerini sürdürmektedir.
Sporda dürüstlük konusu, BM’nin Uyuşturucu ve Suç Dairesi (UNODC) projelerinden ve kaynaklarından alınan tematik konuyla ilgili ek bilgiler de sağlanmaktadır. Bu bilgiler, Açık Uçlu Hükümetlerarası Önleme Çalışma Grubu toplantıları bağlamında üretilmiş olup, Çalışma Grubu Sekreterliği tarafından hazırlanan resmi raporlardan, Taraf Devletlerin Çalışma Grubu toplantıları öncesinde Sekretaryaya sundukları sunumlardan ve Çalışma Grubu Sekretaryası tarafından hazırlanan resmi raporlardan oluşmaktadır.
Sporda dürüstlüğün, yolsuzlukla mücadelenin ve uyumluluğun teşvik edilmesi, uluslararası yolsuzlukla mücadele gündeminin önceliklerinden biri haline gelmiştir. Birleşmiş Milletler Yolsuzluğa Karşı Sözleşmeye Taraf Devletler Konferansı’nın (CoSP), 2017’de “Sporda Yolsuzluk” ve 2019’da “Sporun Yolsuzluktan Korunması” sporla ilgili iki karar kabul etmiştir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu özel oturumunun Siyasi Bildirgesi’nde (UNGASS 2021) Devletler, sporu yolsuzluktan korumayı önemli hedeflerinden biri olarak ilan ettiler.
Uluslararası Yolsuzlukla Mücadele Akademisi (IACA) ve Küresel Spor Dürüstlüğü İttifakı (SIGA), Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesine Taraf Devletler Konferansı sırasında ortak özel oturumlarda “Sporun Yolsuzluktan Korunması”, 11 Aralık 2023, “Sporda Dürüstlük ve Yolsuzlukla Mücadele” 14 Aralık 2023 tarihlerinde düzenlenmiştir..
UNODC tarafından, Sporun Yolsuzluk ve Ekonomik Suçlardan Korunması Programı himayesinde, küresel yolsuzlukla mücadele gündeminde kritik bir odak noktası olduğunun ortak kabulüyle düzenlenen bu özel etkinliklerin amacı, sporda yolsuzluk, ekonomik suç ve suiistimallerle etkili bir şekilde mücadele etmek için işbirlikçi ve stratejik bir yaklaşımı teşvik etmektir.
Kaynak: Monthly Newsletter of Sports Economics: Ekospor – Issue #29 Integrity in Sport, https://ekospor.substack.com/
