Kurban Bayramı, sevdiklerimizle buluşup, geleneksel lezzetlerle sofralarımızı donattığımız zamanlardır. Ancak böyle zamanlarda özellikle kronik hastalığı olan bireyler için beslenme konusunda bazı hassasiyetleri de beraberinde getirir. Şeker hastaları (diyabet), tansiyon ve kolesterol gibi kronik rahatsızlıkları olanlar için bu bayramda sağlıklı beslenme önerileri ve et tüketimi hakkında dikkat edilmesi gerekenleri paylaşmak istiyorum.
Şeker (Diyabet), Tansiyon , Kolesterol hastaları beslenmelerinde nelere dikkat etmelidir?
Diyabet hastaları, karbonhidrat alımını dikkatli bir şekilde planlamalıdır. Tatlı ve hamur işleri gibi yüksek karbonhidrat içeren gıdalardan mümkün olduğunca kaçının. Şeker oranı düşük, lif oranı yüksek meyveler veya diyabetik tatlılar tercih edin. Öğünlerinizi atlamadan, düzenli olarak küçük porsiyonlar halinde tüketmeye özen gösterin. Bu, kan şekerinizin dengede kalmasına yardımcı olacaktır.
Bayram yemeklerinde tuzlu yiyecekler ve işlenmiş etlerden kaçının. Baharatlar ve doğal otlarla lezzetlendirilmiş yemekleri tercih edin. Tansiyonu dengelemek için bol sebze ve meyve tüketin. Potasyum açısından zengin besinler, tansiyonu kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Su, tansiyon dengesini sağlamada önemli bir rol oynar. Bayram süresince yeterli miktarda su içmeye özen gösterin.
Kırmızı etin yağlı kısımlarından uzak durarak, daha az yağlı ve sağlıklı yağlar içeren balık, tavuk gibi alternatifleri de göz önünde bulundurun. Kızartma yerine ızgara, haşlama veya buğulama gibi sağlıklı pişirme yöntemlerini tercih edin. Kolesterolü düşürmeye yardımcı olan lifli besinler tüketin. Tam tahıllar, sebzeler ve meyveler beslenmenizde mutlaka yer almalıdır.
Kurban Bayramı’nın en önemli ritüellerinden biri kurban etinin paylaşılmasıdır. Bu etlerin sağlıklı bir şekilde işlenmesi ve saklanması, hem etin kalitesini korur hem de sağlığımızı güvence altına alır.
Kurban Bayramında Etlerin Sağlıklı İşlenmesi ve Saklanması
İşte dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar
Kesilen hayvanın eti, sertliğini kaybetmesi ve daha lezzetli hale gelmesi için en az 24 saat buzdolabında dinlendirilmelidir. Bu süreçte etin sıcaklığı 4°C’nin altında olmalıdır. Etler işlenirken temiz bir ortamda çalışılmalı ve hijyen kurallarına uyulmalıdır. Etin hastalıklı başka bir mikroorganizmaya bulaşmaması önemlidir.
Eti uzun süre saklamak istiyorsanız, porsiyonlar halinde ayırıp dondurulmalıdır. Dondurucuda saklanan etler -18°C veya daha düşük bir sıcaklıkta saklanmalıdır. Eğer eti kısa sürede tüketmeyi planlıyorsanız, buzdolabında 4°C’nin altında saklayın. Bu durumda et 3-5 gün boyunca tazeliğini korur. Donmuş etleri kullanmadan önce buzdolabında yavaşça çözdürmek en sağlıklı yöntemdir. Oda sıcaklığında veya mikrodalga gibi hızlı çözdürme yöntemleri, etin yapısını bozar ve bu bozulma zehirlenme gibi riskleri artırır.
İlk gün tüketmeyin!
Etin dinlendirilmesi lezzet ve sindirimi kolaylaştırdığı için, kesimden hemen sonra tüketmek yerine 24 saat beklemek daha iyidir. Etlerin iç sıcaklığının pişirme esnasında 70°C’ye ulaşması, bakteriyel riskleri azaltır ve güvenli bir tüketim sağlar.
Kurban Bayramı’nda hem lezzetli hem de sağlıklı bir beslenme için dikkat edilmesi gerekenler, kronik hastalıklara sahip olanlar ve genel sağlık açısından oldukça önemlidir. Tansiyon, şeker ve kolesterol gibi kronik rahatsızlıkları olan bireyler, porsiyon kontrolüne, tuz ve şeker alımına dikkat etmeli; etin işlenmesi ve saklanması konusunda hijyen ve uygun sıcaklık kurallarına uymalıdır. Bu önerilere uyarak hem bayramı keyifle geçirebilir hem de sağlığınızı koruyabilirsiniz.
Kurban Bayramı’nda hem geleneksel hem de sağlıklı seçenekler sunarak sevdiklerinizle keyifli sofralar kurabilirsiniz. Geleneksel kavurma tarifimi ve birde sağlıklı ve hafif tatlı tarifimi paylaşıyorum. Sağlıklı ve lezzetli bayram sofralarınızın tadını çıkarın!
Bayramınız kutlu olsun!
Geleneksel Kavurma Tarifi
Malzemeler:
- 1 kg dana kuşbaşı et
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı veya tereyağı
- 2 adet büyük boy soğan (isteğe bağlı)
- 3-4 diş sarımsak (isteğe bağlı)
- 2 adet yeşil biber (isteğe bağlı)
- Tuz, karabiber, kekik gibi baharatlar
Yapılışı: Dinlenmiş etleri yıkayıp süzdükten sonra, bir tencereye alın. Tencereyi orta ateşte ısıtın ve zeytinyağını veya tereyağını ekleyin. Yağ ısındığında etleri tencereye ekleyin ve suyunu salıp çekene kadar kavurun. Eti kavurduktan sonra ince doğranmış soğanları ve sarımsakları ekleyin ve karamelize olana kadar kavurmaya devam edin. Doğranmış yeşil biberleri ekleyin ve 2-3 dakika daha kavurun. Tuz, karabiber ve kekik gibi baharatları ekleyerek karıştırın. Kavurmanızı ocaktan aldıktan sonra 5 dakika dinlendirip servis edebilirsiniz.
Not: Yağ miktarını azaltabilir veya yağsız pişirme yöntemleri kullanabilirsiniz. Ayrıca, kavurmayı daha sağlıklı hale getirmek için yanında bolca taze sebze salatası ile servis edebilirsiniz.
Yulaflı Hurma Topları Tarifi
Malzemeler:
- 15 adet hurma (çekirdekleri çıkarılmış)
- 1 su bardağı yulaf ezmesi
- 2 yemek kaşığı bal veya pekmez
- 1/2 su bardağı ceviz veya badem (kavrulmuş ve doğranmış)
- 2 yemek kaşığı kakao (isteğe bağlı)
- 1 yemek kaşığı hindistancevizi yağı
- Üzeri için hindistan cevizi veya kakao tozu (isteğe bağlı)
Yapılışı: Hurmaları yumuşatmak için 10 dakika sıcak suda bekletin. Daha sonra süzüp mutfak robotuna alın. Yumuşatılmış hurmaların üzerine kalan malzemeleri ekleyip karıştırın. Homojen bir karışım elde edene kadar mutfak robotunu çalıştırın. Karışımdan küçük parçalar alarak avuç içinde yuvarlayın ve top şekli verin. İsterseniz bu topları hindistan cevizi veya kakao tozuna bulayarak farklı tatlar elde edebilirsiniz. Topları bir tabağa dizin ve buzdolabında en az 30 dakika dinlendirin.
Not: Bu tatlı, doğal şeker içeriği sayesinde hem tatlı ihtiyacınızı karşılar hem de düşük glisemik indeksli bir alternatiftir. Ayrıca, sağlıklı yağlar ve lifler içerir.
Aydınlık ve UMUT’ ile …
Nurettin ŞAHİNLİ
Diyetisyen & Nörobilim Uzmanı
