Avrupa Havalimanları Konseyi (ACI) tarafından açıklanan rapora göre Avrupa’nın en iyi performans gösteren havalimanları belli oldu. Avrupa’daki havalimanlarını 2024 yılında 2,5 milyar insan kullandı. Bu, 2023’e kıyasla yüzde 7,4’lük bir büyümeyi gösteriyor.
- 2024’te Avrupa havalimanları 5 milyar yolcu ağırladı.
- Yolcu trafiği 2023’e göre %7,4 arttı ve pandemi öncesi seviyelerin (2019) %1,8 üzerinde seyretti.
- Avrupa’daki havalimanlarının %47’si hala pandemi öncesi hacimlerinin altında – yapısal havacılık piyasası değişiklikleri ve jeopolitik, ulusal ve bireysel havalimanı pazarlarında önemli performans farklarına neden oldu.
- Daha küçük havalimanları hala pandemi öncesi seviyelerin %34,5 altında.
En iyi 5 Avrupa havalimanı:
-
-
- Londra Heathrow (LHR) – Birleşik Krallık
- İstanbul Havalimanı (IST) – Türkiye
- Paris Charles de Gaulle (CDG) – Fransa
- Amsterdam Schiphol (AMS) – Hollanda
- Madrid–Barajas (MAD) – İspanya
-
Avrupa’daki havalimanları COVID-19 öncesine ait dönemin yolcu seviyelerini 2024 yılı itibarıyla aşabildi. İstanbul Havalimanı ise yolcu taşımacılığında, Londra Heathrow’un ardından ikinci sıradaydı.
Uluslararası Havalimanları Konseyi’nin Avrupa (ACI Europe) ayağı, 2024’te bölgedeki havalimanlarından 2,5 milyar yolcu taşındığını aktardı. Bu rakam 2023’e kıyasla yüzde 7,4’lük bir büyümeyi gösteriyor.
Sonuç olarak 2024’ün toplam trafiği, COVID-19 öncesine (2019) ait rakamları yüzde 1,8 ile geride bıraktı.
Bununla birlikte Avrupa’daki havalimanlarının yüzde 47’si hala salgın öncesindeki hacmin altında.
ACI Europe, havacılık pazarındaki yapısal değişikliklerin, jeopolitiğin, havalimanlarında önemli performans farklılıklarına yol açtığını belirtti.
2024’te rekor
Rapora göre, Avrupa’daki havalimanlarının 2024’teki gelişimi, büyük ölçüde dış hatlar yolcu trafiğinden kaynaklanıyordu. Bu alanda 2023’e kıyasla yüzde 8,8’lik artış görüldü.
Yurt içi yolcu akışında ise 2023’e görece yüzde 2,5’luk artış vardı ve 2019’daki rakamların yüzde 6,3 gerisindeydi.
Hacim, yılın ilk yarısında ve akışın hafif seyrettiği aylarda gözle görülür biçimde daha azdı.
ACI Europe‘a göre bu durum, demiryoluna kısmi geçiş de dahil olmak üzere havacılık pazarındaki yapısal değişiklikleri, güçlü sınır ötesi hareketliliği, AB dışında gelişmekte olan yerlerde hızla artan talebi yansıtıyor.
ACI Europe Genel Direktörü Olivier Jankovec, “Avrupa’daki havalimanları geçen yıl fazladan 200 milyon yolcu taşıdı ve bu önceki tarihi rekorun kırıldığı anlamına geliyordu,” dedi.
Yönetici “Bu başarı, şişirilen uçak biletleri, devam eden arz baskıları, ılımlı ekonomik büyüme ve jeopolitik gerilimlere rağmen geldi. Bu da tüketicilerin artık seyahate nasıl öncelik verdiklerini açıkça ortaya koyuyor,” ifadelerini kullandı.
Jankovec, 2024’ün COVID-19 sonrası önemli yapısal değişimi teyit ettiğini, insanların arkadaş, akraba ziyaretlerini artırdığını, düşük maliyetli taşıyıcıların trafik hacmini önemli ölçüde belirlediğini sözlerine ekledi.
Avrupa’nın en çok yolcu taşıyan havalimanları hangileri?
2024’te Avrupa’nın en iyi performans gösteren havalimanları Londra Heathrow, İstanbul, Paris CDG, Amsterdam Schiphol ve Madrid oldu.
- Londra Heathrow, 2024 yılında 83,9 milyon yolcuyu ağırlayarak Avrupa’nın en işlek havalimanı olma konumunu korudu. Bu rakam, bir önceki yıla göre yüzde 5,9’luk bir artışa tekabül ederken, havalimanının pandemi öncesindeki seviyeleri yüzde 3,7’lük farkla aşmasını sağladı.
- Macaristan, Çekya ve Estonya’nın da aralarında bulunduğu AB pazarındaki havalimanları, 2024 yılında yolcu trafiğini bir önceki yıla göre yüzde 7,8 artırarak diğer ülkelerden daha iyi bir performans sergiledi.
- Jeopolitiğin etkisi bu bölgelerde daha şiddetli oldu ve İsrail’de yüzde -33,3, Rusya’da yüzde -13,5 ve Ukrayna’da olmayan trafik, bu ülkelerdeki havalimanlarını doğrudan etkiledi.
- Bir milyondan az yolcunun taşındığı “küçük havalimanları”, 2024’teki performanslarıyla pandemi öncesindeki rakamların yüzde 34,5 gerisinde kaldı.
ACI Europe, bu küçük havalimanlarının Avrupa geneliyle uyum içinde olduğunu, fakat yapısal pazar değişiklikleri ve bazı gelişmelerin bu havalimanlarının toparlanmasına ket vurduğunu aktardı.
Avrupa havalimanları pazarı
- AB+ (EU+) pazarındaki havalimanları, bir önceki yıla kıyasla 2024 yılında yolcu trafiğinde %7,8 artış gördü ve jeopolitik etkinin daha keskin olduğu Avrupa’nın geri kalanındaki havalimanlarını geride bıraktı4 (+%5,2), İsrail’deki havalimanlarını (-%33,3), Rusya’yı (-%13,5) ve tabii ki Ukrayna’yı (trafik yok) etkiledi.
- En iyi performans gösteren AB+ pazarları, uçma eğiliminin daha olgun pazarlarla birleşmeye devam ettiği bloğun Doğu kesimindeki pazarlar ve gelen turizme güvenen Güney’deki pazarlardı: Macaristan ve Çekya (+%18,9), Estonya (+%18), Polonya (+%15,6), Malta (+%14,8), Hırvatistan (+%13,7), İtalya (+%11,0) ve Yunanistan (+%10,1).
- Avrupa’nın geri kalanında Arnavutluk (+%47,5), Moldova (+%46,0), Özbekistan (+%36,6), Bosna Hersek (+%33,8) ve Gürcistan’daki (+%23,9) havalimanları etkileyici bir büyüme kaydetti.
- Covid öncesi (2019) seviyelerle karşılaştırıldığında, yolcu trafiğindeki 2024 performans farkları belirgindi ve yine değişen piyasa dinamiklerini ve jeopolitikanın devam eden etkisini yansıtıyordu:
- 20 ulusal pazardaki havalimanları, savaştan etkilenen Ukrayna (-%100) ve İsrail (-%38,9) ile Finlandiya (-%24,9) ve İsveç (-%23,1) dahil olmak üzere pandemi öncesi seviyelerine hala kavuşamadı.
- Spektrumun diğer ucunda, hızla ortaya çıkan bir dizi havacılık pazarı pandemi öncesi seviyelerinin çok ötesine geçti – Arnavutluk (+%220,8) ve Özbekistan (+%185,9) başı çekerken, onları Kazakistan (+%74,7), Kosova (+%72,1), Ermenistan (+%66,3) ve Azerbaycan (+%59,9) takip etti.
- En büyük havacılık pazarları arasında Türkiye (+%23,1), İtalya (+%17,0) ve İspanya (+%13,0) pandemi öncesi seviyelerinin çok üzerindeydi — İngiltere (-%0,1), Fransa (-%3,0) ve Almanya’nın (-%16,6) aksine.
- Bu arada, AB+ pazarında en iyi performanslar İzlanda’dan (+%24,2), Malta’dan (+%22,5), Yunanistan ve Polonya’dan (+%22,1), Portekiz’den (+%17,0) ve Hırvatistan’dan (+%16,6) geldi.
2025’in zorluğu ‘tedbirsiz politikalar’
Jankovec, “Önümüzdeki aylara baktığımızda, kırılgan tüketici güvenine ve genel olarak durgun Avrupa ekonomilerine rağmen hava yolculuğuna olan talebin dirençli kalmasını öngörüyoruz,” dedi.
“Bu nedenle 2025 yılı için yolcu trafiğinde yüzde 4’lük bir büyüme bekliyoruz – ancak siyasi ve ekonomik belirsizlikleri göz önünde bulundurarak bu tahmini gözden geçirmemiz gerekecek.”
Jankovec, trafiğin önündeki başlıca zorlukların havayolu şirketlerinin filo yönetimindeki sıkıntılar, hava trafiğini yönetmede kapasite yetersizlikleri, yanlış havacılık politikaları ve jeopolitik olduğunu söyledi.
