Diz eklemi, vücudumuzdaki en karmaşık eklemlerden biridir ve günlük aktivitelerimiz sırasında üzerine büyük yükler biner. Menisküs yırtılması, diz ağrılarının en sık rastlanan nedenlerinden biridir ve sporcular arasında özellikle yaygındır. Peki, menisküs yırtılması tam olarak nedir? Op. Dr. Erdoğan Karadağ bu konuda bilgiler veriyor.
Op. Dr. Erdoğan Karadağ, “Menisküs, diz ekleminde bulunan ve şok emici görevi gören C şeklindeki fibrokartilaj yapıdır.” dedi ve ekledi: “Bu yapılar, dizin stabilitesine katkıda bulunurken, aynı zamanda eklem üzerine binen yükü de dağıtarak kemikler arası sürtünmeyi azaltır.”
Menisküs yırtılmasının nedenleri
Menisküs yırtılmasının çeşitli nedenleri olabilir. Dr. Karadağ bu konuda, “Yırtıklar genellikle ani dönme hareketleriyle meydana gelir. Yaşla birlikte menisküslerin yıpranması da yırtılma riskini artırır.” şeklinde belirtti.
Yırtığın belirtileri hakkında konuşan Dr. Karadağ, “Hastalar genellikle dizlerinde ani bir ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı hissederler.” dedi. Yırtığın tanısının konulması için genellikle manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanıldığını söyledi.
Tedavi yöntemleri
Tedavi yöntemleri hakkında da bilgi veren Dr. Karadağ, “Tedavi, yırtığın tipine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Bazı yırtıklar istirahat, buz uygulaması, kompresyon ve elevasyon ile yönetilebilirken, diğerleri cerrahi müdahale gerektirebilir.” şeklinde konuştu.
Dr. Karadağ, cerrahi müdahalenin genellikle artroskopik yöntemlerle yapıldığını belirtti:
“Bu minimal invaziv bir işlemdir ve hastanın daha hızlı iyileşmesini sağlar.” Cerrahi sonrası rehabilitasyon sürecinin de çok önemli olduğunu vurgulayarak, “Tam bir iyileşme ve fonksiyonel kapasitenin geri kazanılması için fizik tedavi ve düzenli kontroller gereklidir.” dedi.
Op. Dr. Karadağ, diz sağlığını korumanın önemi hakkında, “Düzenli egzersiz, uygun spor ekipmanlarının kullanımı ve aşırı yüklenmeden kaçınmak, menisküs yırtıklarını önlemede yardımcı olabilir.” diyerek önerilerde bulundu.
Menisküs yırtıklarının çeşitleri ve dereceleri nelerdir?
Fiziksel özellikleri ve yırtılmanın olduğu bölgeye göre menisküs yaralanmaları sınıflandırılmaktadır.
Fiziksel özelliklerine göre;
- Eklem yüzüne dik(vertikal)
- Uzunlamasına(Longitudinal)
- Enine(radial-transvers)
- Eklem yüzüne paralel(horizontal) olarak sınıflandırılır.
- Değişik tip yırtıklar
- Oblik(eğik menisküs yırtığı),flep yırtıklar; dik ve paralel yırtıkların bir kombinasyonu şeklindedir. Sık görülen bazı yırtık şekillerine kova sapı veya papağan gagası gibi özel tanımlayıcı isimler verilmiştir.
En sık görülen menisküs yırtıkları hangileridir?
Menisküs yırtıklarının en sık yaşananları sırasıyla şu şekildedir;
- Oblik yani eğik menisküs yırtıkları en sık görülen menisküs yaralanmalardır. Bu tür menisküs yırtıkları genellikle genç hastalarda travma sonucu yaşanmaktadır.
- Vertikal longitudinal menisküs yırtıkları
- Dejeneratif menisküs yırtıkları
- Radial (transvers) menisküs yırtıkları
- Horizontal menisküs yırtıkları
- Kompleks yani birçok özelliği barındıran yırtıklar
Menisküs Yırtığı Belirtileri Nelerdir?
Menisküs yırtığı belirtileri arasında diz ekleminde meydana gelen şişlik, ağrı ve dizden ses gelmesi şeklinde sıralanabilir. Bunu yanında menisküs yırtığı oluştuğu ilk anda şiddetli ağrı ve patlama hissi en belirgin belirtisidir.
Menisküs yırtığı durumunda ortaya çıkan belirtiler şunlardır:
- Menisküsün meydana geldiği sırada diz bölgesinden gelen patlama sesi
- Dizin yerinden oynadığı hissi
- Dizi bükme ve eğme gibi hareketlerde ağrı ve zorlanma
- Dizde ödeme bağlı olarak şişlik oluşması
- Dizi hareket ettirirken dizden ses gelmesi
- Dizi hareket ettirmeye çalışırken kilitlenme hissi
- Dizde güçsüzlük
Kaynaklar:
- Knee Meniscal Tears – StatPearls – NCBI Bookshelf
- Meniscus Injury – Sports Medicine Research – Mayo Clinic Research
- For young people with meniscal tears, surgery and exercise are equally effective
