Üniversite sınavına başvuran sayısında önceki yıla göre yaklaşık %17’lik bir düşüş olması eğitim camiası içinde de üniversite sınavına girecekler içinde de tartışma konusu oldu. Peki bu sayıda azalma olması nasıl yorumlanmalı? Başvuran sayısı ile üniversiteye yerleşme oranı arasında bir ilişkiden söz edebilir miyiz?
Sevgili okuyucular, her yıl olduğu gibi bu sene de üniversite sınavı dönemi geldi çattı. Üniversite sisteminin yıllardır içinde bulunan ve gelecekte eğitim teması üzerine sürekli çalışan içerik ve model üreten biri olarak bazı analizlerimi sınav öncesinden tercih dönemi sonrasına kadar sizlerle paylaşmak ve bilgilendirmek için yazılar yazacağım.
İlk analizde 1980 yılından beri gelen verileri yorumlayacağız.
%17’lik başvuru düşüşü nasıl yorumlanmalı?
Bu haftanın gündemi “üniversite sınavına başvuran sayısı” oldu. Söz konusu sayıda önceki yıla nazaran yaklaşık %17’lik bir düşüş olması eğitim camiası içinde de üniversite sınavına girecekler içinde de tartışma konusu oldu.
Peki bu sayıda azalma olması nasıl yorumlanmalı? Başvuran sayısı ile üniversiteye yerleşme oranı arasında bir ilişkiden söz edebilir miyiz?
Kısaca söylemek gerekirse adaylar için panik yapacak bir şey yok! Üniversiteler için panik yapacak bir şey de yok ama geleceğe dair okumalar yapmak ve risk analizlerini çalışma vakti gelmiş diyebiliriz. Şu an üniversite sınavında barajın kalkması ile yaşanan talep patlamasının halen çok üzerindeyiz.
Başvuran sayısı düştü, yerleşme oranı nasıl etkilendi? (1980–2025 verileri)
Grafikten göreceğiniz gibi 1980 yılından beri oranlar değişse de sınava başvuran sayısı ile yerleşen sayısı arasında yaklaşık %32’lik bir açıklama oranı var. Kabaca sınava giren her 3 kişiden birinin yerleşebildiği bir kapasiteyle hareket etmişiz yaklaşık 40 senedir.
Bu oranların arttığı azaldığı yıllar var, bu artış ve azalışları etkileyen pek çok faktör olabilir. Ekonomi, kontenjanlar, siyaset vb. Ancak biz bu faktörleri sabit tutup sadece başvuran sayısı adayları ne kadar etkiler diye baktığımızda korkulacak bir şey olmadığını söyleyebiliriz.
Geleceğe bakış: Riskler ve belirsizlikler
Başvuru sayıları zamanla baraj kalkmadan önceki yıllara gerileyecektir. Hangi adaylar ne tercih edecek? Sınav zorluğuna göre geçen yılın netleriyle aynı neti yapan birinin puanı ne olacak, acaba tercih kılavuzunda kontenjanlarda nasıl değişiklikler olacak gibi henüz bilemediğimiz ve bir kısmını tercihler açıklanana kadar bilemeyeceğimiz veriler var. Dolayısıyla falcılık yapmaya lüzum yok ama falsız da kalmamak lazım.
