Görev tanımının dışına çıkmayan çalışanlar, yöneticilerin dilindeki “yeni nesil bir tuhaf” serzenişleri ve adına “sessiz istifa” denen bu yeni tutum, Türkiye’de de giderek yaygınlaşıyor. Genç kuşak çalışanlar, işyerine emek verirken karşılığını göremediklerini düşünüyor ve duygusal olarak geri çekiliyor. Bu değişim, çalışma hayatının dinamiklerini kökten etkiliyor.
📌 Öne çıkanlar:
• Sessiz istifa nedir, neden yaygınlaşıyor?
• Genç kuşaklar neden sadece görev tanımına bağlı kalmak istiyor?
• X, Y ve Z kuşakları iş hayatına nasıl yaklaşıyor?
• Yeni nesil çalışma etiği nedir?
• Sadakat artık neden tek başına ödüllendirilmiyor?
Sessiz istifa çalışma kültürünü nasıl dönüştürüyor?
Sosyolog Prof. Dr. Barış Erdoğan’a göre “sessiz istifa” sadece çalışmayı bırakmak değil, işyerine sadece minimum katkı sunma eğilimidir. Gençler sisteme kendilerine ödenenden fazlasını vermek istemiyor, çünkü geçmiş kuşaklar gibi ödüllendirilmediklerini düşünüyorlar. Bu bir tembellik değil, değer–karşılık sorgulaması.
🧠 Gençler artık sorguluyor: “Zamanımı neden başkasını zengin etmek için harcayayım?”
Prof. Erdoğan, genç çalışanların, uzun saatler özveriyle çalışan ailelerinin maddi olarak ödüllendirildiğini, ancak bugünkü iş dünyasında bu ödül mekanizmasının da ortadan kalktığını söylüyor. Bu kırılma, yeni kuşağın “özverili çalışan” modeline ilgisiz kalmasına neden oluyor.
🏙 Büyükşehirlerde değişim daha görünür
Prof. Erdoğan’a göre sessiz istifa davranışları özellikle büyükşehirlerde dikkat çekici boyutlara ulaşmış durumda. Genç kuşak, “fazla iş, az takdir, sıfır güvence” formülünün kendilerine reva görüldüğünü düşünüyor. Bu koşullar, işyerine yalnızca fiziksel olarak katılmalarına, ancak ruhsal bağ kurmamalarına neden oluyor.
Kuşak farkları iş hayatını nasıl şekillendiriyor?
🔄 X, Y ve Z kuşağı iş hayatına nasıl bakıyor?
- X kuşağı: Emekliliği bekliyor, işten içten içe kopmuş durumda.
- Y kuşağı: Büyük hayallerle girdiği işlerde, liyakatsizlik ve maddi zorluklarla karşılaştı. Hâlâ ödül bekliyor.
- Z kuşağı: İşe bir “geçim aracı” olarak bakıyor. Anlamı ve değeri iş dışında arıyor.
💼 Yeni kuşak için sadakat neden anlamını yitiriyor?
Bugünün gençleri, “çok çalışırsan senin de olur” söylemine inanmıyor. Ortalama bir maaşla ev ya da araba sahibi olmanın imkânsız hale gelmesi, gençlerin işyerine bağlılığını zayıflatıyor. Özveriden çok “denge” arıyorlar.
🎯 Gençlerin beklentisi net: Saygı, değer ve geçinebilecek bir ücret
Prof. Erdoğan, gençlerin artık emir-komuta zinciri içinde kaybolmak istemediğini söylüyor. Değer görmediklerinde, kendilerini geri çekiyorlar. Bu da yöneticiler tarafından “disiplinsizlik” ya da “nankörlük” olarak okunabiliyor.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Sessiz istifa kavramının ne olduğu, neden yayıldığı ve bu durumu önlemek için izlenebilecek 7 altın kural açıklanıyor.
👉 Sessiz istifa nedir? Sessiz istifayı engelleyecek 7 altın kural - Z kuşağının iş hayatından neler beklediğine dair geniş kapsamlı bir analize ulaşabilirsiniz.
👉 Z kuşağı gençler iş hayatından neler bekliyor? - Çalışanların hasta olsa bile işe gelip performans göstermesi gereken “presenteizm” olgusu derinlemesine ele alınmış.
👉 Presenteizm: İş dünyasının görünmeyen ama önemli sorunu!
Kaynaklar:
- Galanis, P., Katsiroumpa, A., Vraka, I., Siskou, O., Konstantakopoulou, O., Moisoglou, I., Gallos, P., & Kaitelidou, D. (2023). The quiet quitting scale: Development and initial validation. AIMS Public Health, 10(4), 828–848. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38187899/
- Spreng, R. N., Dimas, E., Mwilambwe‑Tshilobo, L., et al. (2021). Affective neuroscience of loneliness: potential mechanisms. Frontiers in Behavioral Neuroscience. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9910279
- Ochís, K., et al. (2023). Generation Z and “Quiet Quitting”: Rethinking onboarding in an era of employee disengagement. Management and Business Review, 17(1), 83–101. https://www.scielo.cl/pdf/mbr/v17n1/0718-3992-mbr-17-01-83.pdf