Havuz ya da denize balıklama atlamak eğlenceli görünse de, kontrolsüz bir şekilde yapılan atlayışlar omurilik ve sinir sistemi üzerinde kalıcı hasarlara yol açabiliyor. Derinliği bilinmeyen suya baş aşağı dalmak, felçten iç organ fonksiyon kaybına kadar birçok ciddi sağlık sorununu beraberinde getirebiliyor. Uzmanlar, özellikle gençler arasında sık görülen bu tür kazalara karşı dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor.
Bu içerikte öne çıkanlar:
- Balıklama atlamanın neden olabileceği omurilik hasarları
- “Çivileme” atlayışının doğurabileceği kırıklar ve tehlikeler
- Yanlış ilk yardım müdahalelerinin riski artırması
- Tedavi sürecinde cerrahi planlama ve sabitleme yöntemleri
- Suya atlamadan önce alınması gereken temel güvenlik önlemleri
Kontrolsüz atlayışlar felçle sonuçlanabilir
⚠️ Omurilik hasarları gençlerde yaygınlaşıyor
Memorial Antalya Hastanesi Beyin, Sinir, Omurga ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Mahmut Akyüz, derinliği bilinmeyen sulara balıklama atlamanın omurilik kırıklarıyla sonuçlanabileceğini belirtiyor.
Özellikle 15-25 yaş arası erkeklerde daha sık görülen bu kazalar her yıl yüzlerce kişiyi etkiliyor. Omurilik çevresindeki solunum merkezinin etkilenmesi halinde boğulma riski de ortaya çıkabiliyor.
🦴 “Çivileme” hareketi de omurgayı tehdit ediyor
“Çivileme” olarak bilinen, ayakların üzerine dik şekilde yapılan atlayışlar da tıpkı balıklama gibi ciddi risk taşıyor. Bu tarz hareketlerde topuk, kalça, bel ve sırt omurlarında kırıklar oluşabiliyor. Yüksekten ve bilinçsizce yapılan her suya dalış, omurga yapısı üzerinde onarılmaz hasarlar bırakabiliyor.
🛑 Yanlış müdahale kalıcı felce yol açabilir
Kazadan sonra yapılan yanlış ilk yardım uygulamaları felç riskini katlayabilir. Yaralı kişi kesinlikle silkeleme ya da baş aşağı çevirme gibi yöntemlerle sudan çıkarılmamalı. Boyun sabitlenmeli, baş-boyun-gövde ekseni bozulmadan sert sedyeyle taşınmalı. Uygun olmayan müdahaleler, omuriliğin daha fazla zarar görmesine neden olabilir.
Uygun tedavi ve önlem hayat kurtarır
🏥 Cerrahi tedavi ile baskı kaldırılabilir
Kaza sonrası yapılacak radyolojik tetkikler, hasarın derecesini belirler. Omurilik ve sinir köklerine baskı yapan kemikler cerrahi müdahale ile temizlenebilir. Gerekli durumlarda titanyum alaşımlı vida, çubuk ve plaklarla sabitleme yapılır. Bu sayede hastanın kısa sürede hareket etmesi sağlanabilir.
🧭 Güvenli atlayış için alınması gereken önlemler
- Su derinliği mutlaka önceden kontrol edilmeli (en az 2 metre)
- Uyarı levhası bulunmayan sığ sulardan uzak durulmalı
- Dalgaların derinlik etkisi unutulmamalı
- Dibi görünmeyen sularda atlayış yapılmamalı
- Yıkılmış yapılara tırmanılmamalı
- Riskli alanlarda cankurtaran bulunmalı
- Gençlere yönelik bilinçlendirme ve eğitim programları uygulanmalı
Kaynaklar:
- National Spinal Cord Injury Statistical Center. (2023). Facts and figures at a glance. NSCISC
- American Association of Neurological Surgeons. (2022). Spinal cord injury. AANS
- World Health Organization. (2021). Falls and drowning fact sheet. WHO
- Canadian Red Cross. (2019). Water safety tips and injury prevention. Red Cross
- Mayo Clinic. (2020). Spinal cord injury – symptoms and causes. Mayo Clinic
