Deniz, havuz ve açık hava aktiviteleri kulağa keyifli gelse de; sıcak hava, yüksek nem ve suya sık temas kulak sağlığını olumsuz etkileyebiliyor. Uzmanlar, özellikle dış kulak yolu iltihabı ve kulak mantarında belirgin bir artış yaşandığını vurguluyor.
📌 En çok merak edilenler:
- Kulak mantarı ve dış kulak yolu iltihabı neden yazın artıyor?
- Suya girerken kulak tıkacı kullanmak şart mı?
- Kulak çubuğu kullanımı zararlı mı?
- Yazın kulak enfeksiyonlarından nasıl korunuruz?
- En çok görülen kulak hastalıkları ve belirtileri nelerdir?
Yazın kulak sağlığını tehdit eden 6 temel risk
Acıbadem Altunizade Hastanesi Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Berna Yayla Özker’e göre, yaz aylarında kulakta ağrı, kaşıntı, akıntı, tıkanıklık ve çınlama gibi şikayetlerde belirgin artış görülüyor. Bu şikayetler uyku sorunlarından sosyal hayata kadar birçok alanı etkileyebiliyor. Üstelik ihmal edilirse tedavi süreci uzayabiliyor, hatta kalıcı işitme kaybı gelişebiliyor. Dr. Özker, yaz aylarında kulak sağlığı için dikkat edilmesi gereken en önemli kuralları şöyle sıralıyor:
🏖️ Deniz ve havuzda uzun süre kalmayın
Uzun süre suya maruz kalan kulak kanalı, nem ve sıcaklığın etkisiyle bakteri ve mantar üretimi için uygun bir ortam haline geliyor. Kulağa kaçan su, kanalın tıkanmasına ve enfeksiyonlara zemin hazırlıyor.
🧴 Yüzdükten sonra kulaklarınızı mutlaka kurulayın
Deniz ve havuzdan çıktıktan sonra kulaklar ıslak kalmamalı. Havluyla kulağın dışı silinmeli, baş yana eğilerek suyun çıkması sağlanmalı. Aksi halde “yüzücü kulağı” olarak bilinen enfeksiyonlar kaçınılmaz hale gelebiliyor.
❄️ Soğuk suya aniden girmeyin
Kirli denizler ve yeterince klorlanmamış havuzlar enfeksiyon riskini artırıyor. Soğuk suya aniden girmek ise dış kulak hassasiyeti olan bireylerde enfeksiyona neden olabiliyor. Temiz ve güvenli su kaynakları tercih edilmeli.
🛑 Pamuklu çubuklarla kulak temizlemeyin
Pamuklu çubuklar kiri dışarı atmak yerine daha da içeri itebilir, hatta kulak zarına zarar verebilir. Temizlik yalnızca kulak kepçesiyle sınırlı olmalı; gerekirse uzman hekim desteği alınmalı.
🎧 Kulaklık kullanımını sınırlandırın
Sıcak havalarda uzun süreli kulaklık kullanımı terlemeyle birleşince bakterilerin çoğalmasını kolaylaştırır. Kulaklıkların sık dezenfekte edilmesi ve kullanım süresinin kısıtlanması önerilir.
🔇 Kulak tıkacı kullanın
Deniz veya havuza sık girenler için yüzme tıkaçları, kulağa su kaçmasını engelleyerek enfeksiyon riskini azaltır. Ancak tıkaçlar hijyenik olmalı ve her kullanım sonrası temizlenmelidir.
Bu belirtiler varsa zaman kaybetmeyin!
Yaz aylarında kulakta ağrı, tıkanıklık, akıntı gibi belirtiler varsa, bunların enfeksiyon habercisi olabileceğini belirten Dr. Berna Yayla Özker, “Özellikle çocuklarda belirtiler hızlı ilerleyebilir. Beklemek yerine erken dönemde hekime başvurmak, işitme kaybı gibi kalıcı sorunların önlenmesini sağlar” diyor.
👂 Kulak Hastalıkları ve belirtileri:
🩺 Dış kulak yolu iltihabı (otitis externa)
Dış kulak kanalında oluşan, genellikle bakteri veya mantar kaynaklı enfeksiyondur. Özellikle yazın suya sık maruz kalanlarda görülür.
Belirtileri:
- Ağrı (dokunmakla artar)
- Kaşıntı
- Akıntı
- Tıkanıklık hissi
- İşitme azalması
🩺Orta kulak iltihabı (otitis media)
Orta kulakta sıvı birikimi ve iltihaplanma ile gelişen enfeksiyondur. Özellikle çocuklarda yaygındır.
Belirtileri:
- Şiddetli kulak ağrısı
- Ateş
- İşitme kaybı
- Kulaktan sıvı gelmesi
- Huzursuzluk, uyku problemi (özellikle çocuklarda)
🩺 Kulak mantarı (otomikoz)
Mantar enfeksiyonuna bağlı olarak dış kulak kanalında gelişen hastalıktır. Aşırı nem ve hijyen eksikliğiyle ilişkilidir.
Belirtileri:
- Kaşıntı
- Akıntı (beyaz, gri ya da siyah renkli)
- Kötü koku
- Kulakta baskı hissi
- Hafif işitme kaybı
🩺 Kulak kiri tıkanması (serumen impaksiyonu)
Kulak kirinin dışarı atılamaması ya da içeri itilmesi sonucu oluşan tıkanıklıktır.
Belirtileri:
- İşitme azalması
- Kulakta dolgunluk
- Tinnitus (çınlama)
- Hafif baş dönmesi
- Rahatsızlık hissi
🩺 Yüzücü kulağı (swimmer’s ear)
Dış kulak yolunun uzun süre nemli kalması sonucu oluşan bakteriyel enfeksiyondur. Otitis externa’nın yaygın bir formudur.
Belirtileri:
- Kulakta ağrı ve hassasiyet
- Kaşıntı
- Şeffaf veya sarımsı akıntı
- Şişlik
- İşitme azalması
🩺 Kulak zarı delinmesi (timpanik membran perforasyonu)
Travma, enfeksiyon veya ani basınç değişimi sonucu kulak zarının yırtılmasıdır.
Belirtileri:
- Ani ve keskin kulak ağrısı
- Kulaktan kan veya sıvı gelmesi
- İşitme kaybı
- Çınlama
- Baş dönmesi
🩺 İşitme kaybı (geçici veya kalıcı)
Ses dalgalarının algılanmasında veya beyne iletilmesinde yaşanan bozukluktur. Fiziksel, enfeksiyöz veya yaşa bağlı nedenleri olabilir. (Bkz. İşitme kaybı nedenleri)
Belirtileri:
- Konuşmaları zor anlama
- Sesleri boğuk duyma
- Çevre seslerine karşı duyarlılıkta azalma
- Tinnitus
- Sosyal izolasyon hissi
🩺 Kulak çınlaması (tinnitus)
Dış kaynak olmadan kişinin kulağında uğultu, çınlama veya vızıltı şeklinde sesler duymasıdır. (Bkz. Kulak çınlaması nedenleri)
Belirtileri:
- Tek ya da çift taraflı çınlama
- Sessizlikte daha belirgin ses algısı
- Uykuya dalmakta zorlanma
- Konsantrasyon problemi
- Anksiyete veya huzursuzluk
🩺 Basınç travması (barotravma)
Ani basınç değişiklikleri (örneğin dalış veya uçuş) nedeniyle kulakta oluşan travmadır.
Belirtileri:
- Kulakta doluluk hissi
- Ağrı
- Tinnitus
- İşitme kaybı
- Baş dönmesi
🩺 Efüzyonlu otitis media (seröz orta kulak iltihabı)
Orta kulakta enfeksiyonsuz sıvı birikimiyle oluşan durumdur. Genellikle kronik hale gelebilir.
Belirtileri:
- Kulakta tıkanıklık hissi
- Hafif işitme kaybı
- Basınç hissi
- Çocuklarda konuşma gecikmesi (uzun vadede)
🩺 Kronik otit
Orta kulak iltihabının 3 ay veya daha uzun sürmesiyle tanımlanır. Zamanla yapısal bozukluklara yol açabilir.
Belirtileri:
- Sürekli veya tekrarlayan akıntı
- Kalıcı işitme kaybı
- Tinnitus
- Denge sorunları
- Kulak zarı hasarı
🩺 Labirentit
İç kulakta yer alan denge ve işitme sistemlerinin iltihaplanmasıdır. Genellikle viral enfeksiyonlardan sonra görülür.
Belirtileri:
- Ani başlayan baş dönmesi
- Denge kaybı
- Bulantı, kusma
- İşitme kaybı
- Tinnitus
🩺 Vestibüler nörit
İç kulakta dengeyi kontrol eden sinirin (vestibüler sinir) iltihaplanmasıdır. Labirentitten farklı olarak işitme etkilenmez.
Belirtileri:
- Şiddetli baş dönmesi
- Denge bozukluğu
- Bulantı ve kusma
- Göz hareketlerinde anormallik
- Hareketle kötüleşen vertigo
🩺 Kulak egzaması
Kulak cildinde kuruluk, kaşıntı ve pullanma ile seyreden kronik bir deri hastalığıdır. Alerji ve tahrişle ilişkilidir.
Belirtileri:
- Yoğun kaşıntı
- Kızarıklık
- Deride kabuklanma veya soyulma
- Zaman zaman akıntı
- Kuruluk hissi
🩺 Kulak kisti (epidermoid kist)
Kulak içinde ya da arkasında oluşan, genellikle zararsız ama büyüyebilen içi keratin dolu kistlerdir.
Belirtileri:
- Kulak arkasında ya da içinde şişlik
- Ağrısız kitle
- Nadiren akıntı veya enfeksiyon
- Estetik rahatsızlık
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Deniz ve havuz sezonunda kulak sağlığını korumak için dikkat edilmesi gereken pratik önlemler ele alınıyor.
👉 Yüzme sırasında kulak sağlığına dikkat! - Dış kulak yolu iltihabının yaz aylarında neden arttığı ve nasıl önlenebileceği detaylı şekilde aktarılıyor.
👉 Dış kulak yolu iltihabı nedir? Havuz ve denize girenler dikkat! - Kulak enfeksiyonlarının belirtileri, risk grupları ve alınabilecek önlemler uzman görüşüyle paylaşılıyor.
👉 Dış kulak enfeksiyonu: Geceyi kabusa çeviren hastalık
Kaynaklar:
- Havelaar, A. H., Bosman, M., & Borst, J. (2021). Risk analysis of otitis externa in children using swimming pools. Water, 14(13), 1983. https://www.mdpi.com/2073-4441/14/13/1983
- Spring, D. R., Porter, I. A., & Havelaar, A. H. (1985). Fresh water swimming as a risk factor for otitis externa: A case–control study. Archives of Environmental Health, 40(3), 202–206. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8520277/
- Nussinovitch, M., & Rimon, A. (2004). Cotton-tip applicators as a leading cause of otitis externa. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 68(4), 433–438. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165587603004841
- Hawke, M. (2007). Beware the cotton-tipped applicator. The Hearing Journal, 60(9), 10–12. https://journals.lww.com/thehearingjournal/fulltext/2007/09000/beware_the_cotton_tipped_applicator.7.aspx
- Schaefer, P., & Baugh, R. F. (2012). Acute otitis externa: Update. American Family Physician, 86(9), 817–823. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23002236/
