Günümüzde estetik diş hekimliği, sadece sağlık değil, aynı zamanda özgüven ve sosyal iletişim için de kilit bir rol oynuyor. Özellikle ön dişlerde yaşanan doku kaybı, kırıklar veya renklenmeler için geliştirilen lamina uygulamaları, yüz güldüren sonuçlar yaratıyor. Kompozit dolgular ve laminalar, modern “gülüş tasarımı” uygulamalarının temel adımlarından biri olarak öne çıkıyor ve kişiye özel, doğal görünümlü çözümler sunuyor.
Üsküdar Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Restoratif Diş Tedavisi Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Özge Mimir, estetik dolgular ve lamina çeşitleri hakkında bilgi vererek, doğru tedaviyle mükemmel bir gülüşe kavuşmanın mümkün olduğunu belirtiyor. Geçmişte kullanılan siyah amalgam dolguların yerini alan ve dişin kendi rengiyle birebir uyum sağlayan beyaz dolgular, artık hem ön hem de arka dişlerde güvenle kullanılıyor.
📌 Öne çıkanlar
- 🔺 Beyaz Dolgular: Kompozit dolgular, hem ön hem de arka dişlerdeki çürükler için estetik ve fonksiyonel bir çözüm sunar.
- 🔺 Lamina Uygulamaları: Ön dişlerdeki kırık, renklenme, boşluk veya şekil bozuklukları için kompozit (bonding) veya porselen laminalar kullanılır.
- 🔺 Kompozit vs. Porselen: Kompozit laminalar tek seansta tamamlanırken, porselen laminalar daha dayanıklı, leke tutmaz ve uzun ömürlüdür ancak laboratuvar süreci gerektirir.
- 🔺 Gülüş Tasarımı: Estetik diş hekimliği, sadece tek bir dişi değil; lamina, beyazlatma, diş eti estetiği gibi işlemleri bir bütün olarak planlayarak kişiye özel bir gülüş yaratır.
- 🔺 Uygun Adaylar: Lamina tedavisi için dişlerin genel sağlığının iyi olması ve ciddi kapanış bozuklukları gibi sorunların bulunmaması önemlidir.
🔎 En çok merak edilenler: Estetik diş hekimliği
- 🔹 Lamina nedir ve hangi durumlarda uygulanır?
Lamina, dişlerin ön yüzeyine yapıştırılan ince bir tabakadır. Dişlerdeki renk, şekil, boyut bozukluklarını, kırıkları ve boşlukları (diastema) kapatmak için uygulanır. - 🔹 Kompozit lamina (bonding) ile porselen lamina arasındaki temel fark nedir?
Kompozit lamina (bonding), hekim tarafından tek seansta dolgu malzemesiyle yapılır ve daha ekonomiktir. Porselen lamina ise laboratuvarda özel olarak üretilir, daha dayanıklı ve estetiktir ancak daha maliyetlidir ve en az iki seans sürer. - 🔹 Lamina yaptırmak için dişler çok aşındırılır mı?
Hayır. Modern tekniklerle porselen laminalar için diş yüzeyinden çok minimal (0.3-0.7 mm) bir aşındırma yapılır. Kompozit laminalarda ise çoğu zaman hiç aşındırma yapılmaz. - 🔹 Laminaların ömrü ne kadardır?
İyi bir ağız bakımıyla kompozit laminalar ortalama 5-7 yıl, porselen laminalar ise 10-15 yıl veya daha uzun süre dayanabilir. Porselen, kahve ve çay gibi renklendiricilere karşı çok daha dirençlidir. - 🔹 Gülüş tasarımı sadece lamina mı demektir?
Hayır. Gülüş tasarımı; lamina, kompozit dolgular, diş beyazlatma, diş eti estetiği (pembe estetik) ve gerekirse ortodonti gibi birçok tedavinin kişiye özel olarak planlandığı bütüncül bir yaklaşımdır.
🦷 Beyaz dolgular estetik bir gülüş sağlıyor
Estetik dolgular, yani günümüzde bilinen beyaz dolguların, gülüş tasarımının en önemli ilk adımlarından biri olduğunu aktaran Dr. Öğr. Üyesi Özge Mimir, “Geçmiş zamanlarda siyah dolgular, yani amalgam dolgular kullanılırdı. Çürük dişleri temizledikten sonra açığa çıkan aşırı madde kaybı olan dişleri tekrar restore edebilmek için bu dolgular tercih edilirdi.” dedi.
Günümüzde ise kompozit adı verilen beyaz dolgular sayesinde hem arka hem de ön bölgedeki dişlerin estetik yaklaşımlarla tamamlanarak gülüşümüzün eski düzenine kavuşturulabildiğini ifade eden Mimir, arka dişlerdeki duruma da açıklık getirdi:
Arka bölgedeki bir dişte çok büyük bir madde kaybı varsa ve doku kaybı fazlaysa, bu durumda estetik olarak inlay, onlay veya overlay dediğimiz; kompozit ya da porselen materyallerden yapılabilen büyük dolguları tercih ediyoruz. Fakat küçük ya da orta boy çürüklerde kompozit dolgu alternatifi hâlâ mevcut.
✨ Dişlerde doku kaybı, renklenme veya kırık varsa: Lamina
Ön bölgelerde ise artık gri dolguların tercih edilmediğini dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Özge Mimir, “Estetik olarak kompozit dolgularla gülüşümüzü tamamlayabiliyoruz. Ön bölge dolgularında eğer doku kaybı fazlaysa ve dişin ön yüzünde şiddetli madde kayıpları, renklenmeler veya kırıklar varsa, bu sefer lamina uygulamaları dediğimiz tedavi yaklaşımını tercih edebiliyoruz.” dedi.
Kompozit Lamina (Bonding) vs. Porselen Lamina
Laminaların hem kompozit materyallerden hem de porselen materyallerden yapılabildiğini vurgulayan Mimir, iki yöntem arasındaki farkları şöyle anlattı:
- Kompozit Lamina (Bonding): Halk arasında ‘bonding’ olarak bilinen bu uygulamada, diş yüzeyinden minimal düzeyde, hatta bazen hiç aşındırma yapmadan, dolgu malzemesi eklenerek ve ardından küçük düzeltmeler yaparak diş yüzeyindeki eksiklikler kapatılır. Dişler arasındaki boşluklar da aynı şekilde kapatılarak gülüş daha estetik hale getirilebilir.
- Porselen Lamina (Yaprak Porselen): Bu yöntemde dişlerin üzerinde yine minimal düzeyde aşındırma yapılır. Ancak bu sefer laboratuvarda, diş yüzeyine özel olarak hazırlanan yaprak inceliğindeki porselenler kullanılır. Laboratuvardan gelen porselen ile diş yüzeyi restore edilir.
“İki yöntem arasındaki en önemli fark, kompozit uygulamaların tek seansta yapılabilmesi, porselen uygulamalarda ise ölçü alma ve laboratuvar işlemleri nedeniyle sürecin biraz daha uzun sürmesidir.”
🎨 Gülüş tasarımı nedir ve hangi işlemleri kapsar?
Gülüş tasarımı, sadece tek bir soruna odaklanmak yerine, hastanın yüz hatları, dudak yapısı, diş etleri, diş rengi ve şekli gibi birçok faktörü bir bütün olarak ele alan kişiye özel bir tedavi planlamasıdır. Amaç, fonksiyonel ve estetik olarak ideal, yüzle uyumlu ve doğal bir gülüş yaratmaktır.
Bir gülüş tasarımı süreci şu işlemleri içerebilir:
- Diş Beyazlatma (Bleaching): İlk adım genellikle dişlerin ana rengini açmaktır.
- Porselen veya Kompozit Laminalar: Dişlerdeki şekil, boyut ve renk kusurlarını gidermek için uygulanır.
- Diş Eti Estetiği (Pembe Estetik): Diş etlerinin seviyesini ve simetrisini düzenleyerek gülüşü daha çekici hale getiren gingivektomi gibi işlemleri kapsar.
- Ortodontik Tedaviler: Dişlerdeki çapraşıklıkları düzeltmek için şeffaf plaklar veya teller kullanılabilir.
- İmplant ve Protezler: Eksik dişlerin yerine estetik ve fonksiyonel yeni dişler yerleştirilir.
⏳ Kompozit ve porselen laminaların ömrü: Hangi malzeme ne kadar dayanır?
Lamina tedavisinde malzeme seçimi, hem bütçeyi hem de tedavinin ömrünü doğrudan etkiler. İki malzeme arasında ömür ve dayanıklılık açısından önemli farklar vardır:
Kompozit Laminalar (Bonding):
- Ömür: İyi bir bakımla ortalama 5 ila 7 yıl dayanır.
- Dayanıklılık: Porselene göre daha kırılgandır ve zamanla renk değiştirebilir. Kahve, çay gibi renklendiricilerden daha kolay etkilenir.
- Avantajı: Hasar gördüğünde kolayca tamir edilebilir ve genellikle tek seansta uygulanır.
Porselen Laminalar:
- Ömür: Çok daha uzun ömürlüdür; iyi bakımla 10-15 yıl veya daha fazla kullanılabilir.
- Dayanıklılık: Sert ve camsı yapısı sayesinde lekelenmeye ve aşınmaya karşı son derece dirençlidir. Rengini yıllarca korur.
- Dezavantajı: Kırıldığında tamiri zordur, genellikle yenilenmesi gerekir ve laboratuvar süreci nedeniyle daha maliyetlidir.
🤔 Kimler lamina için uygun adaydır, kimler değildir?
Lamina uygulamaları harika sonuçlar verse de her hasta için uygun bir tedavi olmayabilir. Tedaviye uygunluk, diş hekiminin detaylı muayenesi sonrası belirlenir.
Uygun Adaylar:
- Dişlerinin renginden memnun olmayan ve beyazlatma ile sonuç alamayanlar.
- Dişleri arasında boşluk (diastema) olanlar.
- Dişlerinde hafif ve orta dereceli çapraşıklık olup ortodonti istemeyenler.
- Dişlerinde küçük kırıklar, çatlaklar veya aşınmalar olanlar.
- Dişlerinin şeklinden ve boyutundan memnun olmayanlar.
Uygun Olmayan Adaylar:
- İleri derecede diş sıkma veya gıcırdatma (bruksizm) alışkanlığı olanlar (laminaları kırabilirler).
- Dişlerinde büyük çürükler veya eski ve büyük dolgular olanlar.
- İleri derecede diş eti çekilmesi yaşayanlar.
- Çene kapanış bozukluğu (maloklüzyon) olanlar. Bu durumlarda öncelikle altta yatan sorunun tedavi edilmesi gerekir.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Zirkonyum diş kaplama: Estetik diş hekimliğinde doğal çözüm
- Gülüş tasarımı nedir?
- Diş gelişim bozuklukları ve estetik gülüş tasarımı
- Estetik Gülüşler İçin Yeni Nesil Tedavi: Şeffaf Plak
- Estetik gülüş tasarımı: Şeffaf aparey ile dişler muntazam hale geliyor
🔗 Kaynaklar:
- Üsküdar Üniversitesi – Dr. Öğr. Üyesi Özge Mimir
- Veneers: What Are Dental Veneers? Cost, Procedure & Advantages
- ADA advises public about ‘veneer techs’ | American Dental Association
