🔎 Google‘dan internet sitelerine yeni darbe: 20 yıllık iş modeli yıkılıyor! İnternet siteleri iflasın eşiğinde! Tek tıkla gelen tehlike: Google, sitelerin can damarı olan trafiği nasıl kesiyor? Dijital yayıncılığa nasıl darbe vuruluyor? İnternet, bilgi kısır döngüsü, bilgi tekelleşmesi ve bilgi çökmesi tehditleriyle karşı karşıya!
Google’ın, arama sonuçlarının en üstünde görünen ve yapay zeka tarafından oluşturulan özetler sunan “Yapay Zeka Genel Bakış” özelliği, 20 yıllık online yayıncılık ve reklamcılık modelini temelden sarsıyor. Kullanıcıların cevaplarını doğrudan bu özetlerden alması, internet sitelerine giden trafiği ciddi şekilde düşürüyor ve geleneksel SEO çalışmalarını tehdit ediyor.
🌐 Google kendi yarattığı interneti şimdi de kendi mi yok ediyor?
Geçen yıl yaptığı algoritma değişiklikleriyle yayıncıların trafiğini önemli ölçüde azaltan teknoloji devi, şimdi de yapay zeka özetleriyle yeni bir darbe indiriyor. Henüz Türkiye’de kullanıma sunulmasa da, bu yıl içinde gelmesi beklenen özellik, özellikle Google Reklamlar gelirine ve organik trafiğe bel bağlayan internet siteleri için büyük bir risk taşıyor.
🔎 Yapay zeka özetleri hakkında en çok merak edilenler
- Google Yapay Zeka Genel Bakış nedir ve siteleri nasıl etkiliyor?
Kullanıcıların arama sorgularına doğrudan yanıt veren, sayfanın en üstünde çıkan yapay zeka özetleridir. Kullanıcıların linklere tıklama ihtiyacını azaltarak sitelerin organik arama trafiğini düşürmektedir. - Yapay zeka özetleri en çok hangi tür siteleri etkiledi?
İlk veriler, özellikle tatil rehberleri, sağlık ipuçları, ürün incelemeleri ve haber siteleri gibi içerik odaklı platformların trafikte ciddi düşüşler yaşadığını göstermektedir. - Google bu değişikliğe rağmen nasıl para kazanmaya devam ediyor?
Google, reklamları artık doğrudan Yapay Zeka Genel Bakış özetlerinin içine veya çevresine yerleştirerek, kullanıcılar sitelere gitmese bile reklam gelirini korumayı başarıyor.
📉 Popüler sitelerin trafiği neden düşüyor?
Yapay Zeka Genel Bakış’ın kullanıma sunulması, küresel çapta en tanınmış siteleri bile etkiledi. Wall Street Journal‘ın haberine göre, pek çok büyük yayıncının trafiğinde benzeri görülmemiş düşüşler yaşanıyor. Örneğin, HuffPost ve Washington Post‘un organik arama trafiği son üç yılda yarıdan fazla azaldı. Business Insider CEO’su, “kontrolümüz dışındaki aşırı trafik düşüşleri” gerekçesiyle personelinin %21’ini işten çıkardı. Hatta New York Times‘ın organik arama trafiği payı bile Nisan 2025’te %36,5’e geriledi.
Google yöneticileri, yapay zeka özetlerini gören kullanıcıların linklere tıkladığında daha kaliteli zaman geçirdiğini savunsa da, veriler aksini gösteriyor. Pew Research Center‘ın yaptığı kapsamlı bir çalışma, ABD’deki Google kullanıcılarının yalnızca %1’inin yapay zeka özetinde belirtilen kaynak sayfaya tıkladığını ortaya koydu. Geri kalan %99’luk kesim, Google’ın sunduğu kısa bilgiyle yetiniyor.
🖱️ Kullanıcılar linklere neden tıklamıyor?
Daha da endişe verici olan, bu özetlerde en sık kaynak gösterilen sitelerin %15’inin zaten Google’a ait olan Wikipedia ve YouTube ile sosyal medya platformu Reddit olması.
Atlantic’in CEO’su Nicholas Thompson, durumu net bir şekilde şöyle özetliyor:
“Google bir arama motorundan bir cevap motoruna dönüşüyor.”
🧨 Türkiye’deki yayıncılar için kırmızı alarm!
Google’ın algoritma güncellemeleri ve yapay zeka tabanlı arama sonuçları, Türkiye’deki yerli yayıncılar için de uzun zamandır ciddi bir trafik krizine yol açmış durumda. Organik arama trafiğine dayalı gelir modeli hızla çökerken, özellikle küçük ve orta ölçekli içerik portalları için sürdürülebilirlik büyük bir soru işareti haline geldi.
Artık pek çok yayıncı, reklam gösterimi yerine doğrudan destek, abone tabanlı modeller ve özel bültenlerle ayakta kalmaya çalışıyor. Ancak bu geçiş, Türkiye’de dijital okuma alışkanlıkları ve ödeme kültürü göz önünde bulundurulduğunda pek de kolay görünmüyor.
Gazete Duvar yayın hayatına veda etmişti
Türkiye’de ana akım medya olarak tanımlanan merkezin dışında yer alan yayın organlarından Gazete Duvar, 12 Mart itibarıyla yayınlarına son verdiğini duyurmuştu. Haber sitesinin sahibi Vedat Zencir ve yayın yönetmeni Barış Avşar, veda yazılarında, temel kapanış gerekçesi olarak, enflasyon gibi ekonomik nedenler yanında, Google’ın algoritma değişikliğini gösterdi.
Gazete Duvar: “Google’ın yıkıcı ambargosunu protesto ediyoruz”
Bu kapanma kararının ertesi günü 9 yayın organı “Google’ın yıkıcı ambargosunu protesto ediyoruz” başlığı ortak bir metni okurlarıyla paylaştı.
Birgün Gazetesi ve T24 internet sitesinin de aralarında olduğu bu haber kuruluşları, 2024 yılında yapılan iki algoritma değişikliği ile ziyaretçi sayılarının ve dolayısıyla gelirlerinin çoğunu kaybettiklerini aktarıyor. Türkiye’de bu durumda olan yüzlerce, belki de binlerce internet sitesi var.
Ortak metinde “Bağımsız medyanın yaşadığı kriz, özgürce haber almak isteyen tüm yurttaşların krizidir. Daha da ötesi bu bir demokrasi krizidir” ifadesi yer alıyor. Dünyanın en çok kullanılan arama motoru Google’ın 2024 yılındaki algoritma değişiklikleri yalnızca haber sitelerini değil, içerik üretimi yapan tüm yayınları etkiledi.
Evrim Ağacı’nın kurucusu uyarmıştı: Yapay zeka yüzünden kapanma tehlikesiyle karşı karşıyayız!
Türkiye’nin en büyük bağımsız bilim platformlarından Evrim Ağacı, Google’ın yeni yapay zeka hamleleri nedeniyle yayın hayatının en büyük tehdidiyle karşı karşıya. Sitenin kurucularından Çağrı Mert Bakırcı, yapay zekanın “sıfır tıklamalı internet” modelinin, 15 yıllık emeklerini ve online yayıncılık ekosistemini yok etme riski taşıdığını belirtti.
Bakırcı, Google’ın arama sonuçlarını doğrudan kendi platformunda özetlemesinin, Evrim Ağacı gibi özgün içerik üreten sitelerin can damarı olan trafiği ve reklam gelirlerini kestiğini, bu durumun sürdürülebilirliği imkansız hale getirdiğini ifade etti:
“Bu gidişat, sadece bizim için değil, tüm bağımsız yayıncılık ve hatta demokrasimiz için büyük bir tehlike arz ediyor!”
💥 Tehdidin son adı: “Sıfır tıklamalı İnternet”
Çağrı Mert Bakırcı‘ya göre asıl sorun, Google’ın arama motorunu bir “cevap motoruna” dönüştürmesiyle başladı. Bu durumun yayıncılar için yarattığı yıkıcı etkiyi şu sözlerle ifade ediyor:
Google’ın yapay zeka ile arama sonuçlarının en tepesinde doğrudan cevaplar vermesi, ‘sıfır tıklamalı internet’ dediğimiz bir model yaratıyor. Bu model, kullanıcıların bizim gibi kaynak sitelere tıklama ihtiyacını ortadan kaldırarak reklam gelirlerimizi ve dolayısıyla yayın hayatımızı sürdürme imkanımızı yok ediyor.
“Bilgi tekelleşiyor!”
Çağrı Mert Bakırcı, konunun sadece finansal bir sorun olmadığını, aynı zamanda bir demokrasi ve bilgi özgürlüğü meselesi olduğunu vurguladı. “Eğer tüm bilgi üretimi ve yayımı Google gibi birkaç dev şirketin tekeline girerse, bu durum hem özgürlükler hem de bilginin kendisi için büyük bir tehdit oluşturur,” dedi. Bakırcı, yapay zekanın gelecekte üretecek özgün içerik bulamama ve kendi hatalarından beslenerek bir “bilgi çöküşüne” yol açma riskine de dikkat çekti. ▶️ Videonun tamamını izleyebilirsiniz:
Bu noktaya nasıl gelindi, Google ne diyor?
Google’ın tüm dünyadaki site trafiklerini etkileyen ve yapay zekayla filtrelemeyi öne çıkaran algoritma değişiklikleri 2022’de başladı. 2024 Mart ayındaysa bugün konuştuğumuz etkileri yaratan güncelleme yapıldı. Şirketin bunu hayata geçirme gerekçesi, Google aramalarında ilk sıralara çıkma amacıyla üretilen içeriklerin engellenmesi, bir anlamda cezalandırılmasıydı.
Güncellemeler, temel olarak, kullanıcıların arama yapma hedeflerinin karşılığını aldıkları içeriklere ulaşmalarını hedefliyor. Kullanıcının arama ile ulaştığı sitede kalma süresi temel göstergelerden biri. Google bu sayede, “düşük kalite içeriklerin yüzde 45 oranında” azaltıldığını iddia ediyor.
🤖 SEO’nun yeni kabusu: Anlamsızlaşan sıralamalar
Ancak bu algoritma değişimleri GQ gibi bir yayıncılık devinin bile yüzde 26 oranında trafik kaybetmesine neden oldu. Türkiye‘de de merkez medya tanımı içine giren yayın organları dahil haber siteleri büyük ziyaretçi kayıpları yaşadı. Tabi ki en büyük darbe bağımsız yayın yapan yayın kuruluşlarına vuruldu.
Yapay zeka özetlerinin en büyük etkilerinden biri de SEO (arama motoru optimizasyonu) üzerinde görülüyor. Register‘ın aktardığına göre, yapay zeka özetinin yer aldığı aramalarda en üst sıradaki sitenin tıklanma oranı dahi ortalama %34,5 düştü. Bu, geleneksel SEO stratejileriyle ilk sayfada yer almanın artık trafik garantisi sunmadığı anlamına geliyor. Hatta teknoloji sitesi 404 Media, bir haberlerinin içeriğinin yapay zeka tarafından özetlendiğini ancak kaynağa hiçbir şekilde link verilmediğini tespit etti. Bu durum, “bilginin, kaynağın kendisine asla tıklanmayacak şekilde sunulması” olarak tanımlanıyor.
💰 Google kazanırken yayıncılar neden kaybediyor?
İnternetin 20 yıllık iş modeli, sitelerin içeriğine karşılık kullanıcıların reklamlara maruz kalması üzerine kuruluydu. BBC‘ye göre, internet etkinliğinin %68’i arama motorlarında başlıyor ve bu aramaların %90’ı Google’da yapılıyor. Yayıncılar bu döngü sayesinde para kazanıyordu. Ancak Yapay Zeka Genel Bakış, kullanıcıyı siteden uzak tutarak bu modeli yıkıyor. Google ise bu değişimden zarar görmüyor; aksine, 2024’ün son çeyreğinde rekor gelir açıkladı. Çünkü teknoloji devi, reklamları artık doğrudan yapay zeka özetlerinin içine yerleştiriyor. SparkToro araştırmasına göre, her 1000 Google aramasının sadece 360’ı reklam vermeyen sitelere yöneliyor ve bu oranın daha da düşmesi bekleniyor.
⚖️ Rekabet ve tekelcilik tartışmaları
Google, yapay zeka alanında Perplexity gibi yeni rakiplerle mücadele ederken, bir yandan da hukuki baskılarla karşılaşıyor. Sadece son çeyrekte altyapıya 14 milyar dolar harcaması, uzmanlar tarafından “rekabet karşısındaki çaresizlik” olarak yorumlanıyor. Buna ek olarak, ABD Adalet Bakanlığı‘nın Google’a karşı yürüttüğü tekelcilik davası da şirkete büyük bir baskı oluşturuyor. Bakanlığın, Google’ın Chrome tarayıcısını elden çıkarmasını talep etmesi, şirketin gelecekteki reklam ve yapay zeka hamlelerini daha da tartışmalı hale getirebilir.
🧭 Yayıncıların Yeni Stratejileri: Topluluk ve Değer Odaklılık
Google’ın yarattığı bu yeni ekosistemde, sadece arama motoru trafiğine bağımlı kalmak sürdürülebilir bir model olmaktan çıkıyor. Sektör liderleri, bu duruma uyum sağlamak için geleneksel yöntemlerin dışına çıkan yeni stratejiler geliştiriyor. Bu stratejilerin merkezinde ise doğrudan okuyucu ile bağ kurmak yatıyor.
- Doğrudan Erişim Kanalları: Yayıncılar artık okuyucularını doğrudan kendi platformlarına çekmeye odaklanıyor. E-posta bültenleri, mobil uygulamalar ve sadık bir kitleye sahip sosyal medya kanalları, Google’ın aracı rolünü ortadan kaldırmak için en önemli silahlar haline geliyor.
- Üyelik ve Abonelik Modelleri: Reklam gelirlerindeki düşüş, birçok yayıncıyı okuyucu destekli modellere itiyor. Ücretli üyelikler, özel içeriklere erişim ve reklamsız bir deneyim sunarak, geliri doğrudan en sadık kitleden elde etme imkanı tanıyor.
- Niş Kitle ve Marka Sadakati: Genel konulardansa, belirli bir alanda derinlemesine ve uzmanlık gerektiren içerikler üretmek (niş yayıncılık), yapay zekanın kolayca özetleyemeyeceği bir değer yaratıyor. Bu durum, okuyucunun arama motoruna değil, doğrudan güvendiği markanın kendisine gelmesini sağlıyor.
⚠️ Yapay Zeka Özetlerinin Kalite Sorunu: Nuans ve Uzmanlık Kayboluyor
Yapay zeka özetlerinin yarattığı tek sorun trafik kaybı değil. Aynı zamanda bilginin kalitesi ve güvenilirliği konusunda da ciddi endişeler mevcut. Orijinal bir makalede bulunan derinlik, yapay zeka tarafından özetlendiğinde kaybolma riski taşıyor.
- Bağlam Kaybı: Yapay zeka, bir uzmanın yılların birikimiyle yazdığı bir makaledeki önemli nüansları, uyarıları ve bağlamı atlayarak bilgiyi aşırı basite indirgeyebilir. Bu durum, özellikle sağlık, finans veya bilim gibi hassas konularda tehlikeli yanlış anlaşılmalara yol açabilir.
- Uzmanlığın Değersizleşmesi: Orijinal içeriğin arkasındaki yazarın, kurumun veya uzmanın kimliği ve güvenilirliği, yapay zeka özetinde tamamen kaybolur. Bilginin kim tarafından ve hangi yetkinlikle sunulduğu belirsizleşir.
- “Halüsinasyon” Riski: Yapay zeka modelleri, var olmayan bilgiler uydurma veya farklı kaynaklardan topladığı bilgileri yanlış bir şekilde birleştirme (halüsinasyon görme) eğilimindedir. Bu da doğruluğu şüpheli, yüzeysel içeriklerin artmasına neden olur.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Google Türkiye’den Reklam Kurulu kararıyla ilgili açıklama
- Google Meet: Konuşmaları anında çeviren yapay zeka
- Dijital reklamcılıkta yeni dönem: Markalar reklam stratejilerini neden değiştirmek zorunda?
- Reklam Bütçenizi Performans Pazarlaması ile Etkin Kılın
- Sosyal medya pazarlaması: Facebook, Twitter, TikTok’ta nasıl reklam verilir?
🔗 Kaynaklar:
- Google’s AI Overviews are quietly reshaping the internet | Fortune
- Google’s New AI Tools Are Crushing News Sites – WSJ
- Google launches new ‘AI mode’ search feature in UK
- Google’dan internet sitelerine yeni darbe: 20 yıllık iş modeli yıkılıyor | Euronews
- Gazete Duvar neden kapandı, Google algoritma eleştirilerine ne diyor? – BBC News Türkçe
