AVM, stadyum ve millet bahçelerine sığınak zorunluluğu

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye’nin Sığınak Yönetmeliği‘nde devrim niteliğinde bir değişikliğe gitti. Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni düzenleme ile sığınak zorunluluğunun kapsamı genişletildi. Artık AVM, stadyum, millet bahçeleri ve metro tünelleri gibi kamusal alanlar da sığınak standartlarına uygun hale getirilecek. Mevcut tüm sığınaklar için ise 1 yıl içinde denetim şartı getirildi.

Bakan Murat Kurum, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Ülkemizin sığınak yönetmeliğini günümüz ihtiyaç ve koşullarına uygun hale getirdik. Millet bahçeleri, metro tünelleri gibi alanları sığınak hizmeti verecek şekilde düzenleyeceğiz” ifadelerini kullandı. Yeni düzenleme, sığınaklarda jeneratör, uydu telefonu ve mutfak nişi gibi yeni standartlar getirirken, AFAD‘a bildirim ve bina yöneticilerinin sorumlulukları da netleştirildi.

📌 Öne çıkanlar: Yeni Sığınak Yönetmeliği! AVM, stadyum ve millet bahçelerine zorunluluk

• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Sığınak Yönetmeliği’ni güncelledi.
• Yeni yapılacak 5 bin kişi kapasiteli stadyumlara, 2000 m² üzeri sanayi tesislerine ve 15 bin m² üzeri millet bahçelerine sığınak zorunluluğu getirildi.
• Mevcut AVM’ler, metro tünelleri ve büyük otoparklar da 31 Aralık 2028’e kadar “çift amaçlı” sığınak kullanımına uygun hale getirilecek.
• Yönetmeliğe eklenen geçici madde ile Türkiye’deki tüm mevcut sığınakların 1 yıl içinde denetlenmesi zorunlu tutuldu.
• Kamu binalarındaki sığınaklara jeneratör, uydu telefonu veya acil durum Wi-Fi noktası, ilkyardım dolabı ve mutfak nişi gibi yeni standartlar getirildi.

🛡️ Neden şimdi? “Günümüz güvenlik ihtiyaçları” sığınak yönetmeliğini nasıl değiştirdi?

Yeni Sığınak Yönetmeliği, Bakanlık tarafından “günümüz güvenlik ihtiyaçları” göz önünde bulundurularak güncellendi. Bu ifade, geleneksel sığınak anlayışının ötesine geçildiğini gösteriyor. Eski yönetmelikler daha çok nükleer serpinti gibi Soğuk Savaş dönemi tehditlerine odaklanırken, 44 kurum ve kuruluşun katılımıyla güncellenen yeni yönetmelik, modern afet senaryolarını, toplumsal olayları ve hibrit tehditleri de kapsayacak şekilde genişletildi. Amaç, sadece konutların bodrum katlarında değil, insanların gün içinde toplu halde bulunduğu AVM, stadyum ve ulaşım ağları (metro tünelleri) gibi stratejik noktalarda da koruma sağlayarak şehrin sivil savunma direncini artırmaktır.

💡 Jeneratör, uydu telefonu, mutfak: Yeni sığınaklarda hangi standartlar zorunlu?

Yeni düzenleme, sığınakların sadece boş birer oda olmasının önüne geçerek, acil bir durumda asgari yaşam koşullarını sağlayacak yeni standartlar getiriyor. Özellikle resmi kurumlar, sağlık ve eğitim binalarındaki sığınaklar için zorunlu hale getirilen bazı donanımlar şunlardır:

• Kesintisiz Enerji: 24 saat kesintisiz enerji sağlayacak kapasitede jeneratör.
• İletişim: Uydu telefonu veya acil durum Wi-Fi noktası.
• Güvenlik ve Sağlık: Yangın söndürme ekipmanı ve tam donanımlı ilkyardım dolabı.
• Yaşam Alanı: 100 metrekareyi aşan sığınaklarda, içinde lavabo ve pişirme alanı (set üstü ocak vb.) bulunan bir “mutfak nişi” yapılması zorunlu hale getirildi.
• Erişilebilirlik: Tüm sığınakların, yaşlı, engelli ve hamile bireylerin kullanımına uygun erişim standartlarına (rampa, tutunma barları vb.) sahip olması şart koşuldu.

🅿️ Otoparklar muafiyet alabilir mi? Yeraltı otoparklarının sığınak olarak sayılma şartları

Yeni yönetmelik, inşaat maliyetlerini artıran mükerrer uygulamaların da önüne geçiyor. Yeraltı otoparkları, eğer belirli standartları karşılarlarsa, binada “ayrıca” bir sığınak yapma zorunluluğundan muaf tutulacak. Bu muafiyet için otoparkın, sığınak yönetmeliğinde belirtilen temel koruma şartlarını (duvar ve tavan kalınlıkları, havalandırma kapasitesi, acil çıkışlar vb.) sağlaması gerekiyor. Bu, otoparkların acil bir durumda hızla “çift amaçlı” sığınak alanına dönüştürülebilmesini amaçlayan bir düzenlemedir.

🚇 Metro tünelleri ve AVM’ler: “Çift amaçlı” sığınak alanları nasıl kullanılacak?

Yönetmeliğin en devrimci yeniliklerinden biri, “çift amaçlı” kamusal sığınak alanlarının tanımlanması oldu. Bu, barış zamanında normal işlevini sürdüren, ancak bir tehlike anında sığınak olarak kullanılabilen alanlar anlamına geliyor.

• Mevcut Yapılar: Halihazırda faaliyette olan AVM‘ler, büyük otoparklar ve metro tünelleri için 31 Aralık 2028’e kadar süre tanındı. Bu tarihe kadar bu yapıların, acil durum planlarına dahil edilerek sığınak kullanımına uygun hale getirilmesi (örneğin, havalandırma güçlendirmesi, acil durum yönlendirmeleri) gerekecek.
• Yeni Yapılar: Bundan sonra inşa edilecek tüm bu yapılar, en başından itibaren sığınak vasfına uygun şekilde planlanacak.
• Millet Bahçeleri: Yüzölçümü 15 bin metrekareyi aşan yeni millet bahçelerine, alanın en az %3’ü oranında, girişleri kamufle edilmiş **yeraltı sığınakları** yapılması zorunlu hale getirildi.

⏳ Mevcut binalar ne yapacak? 1 yıllık denetim süreci ve yöneticilerin sorumlulukları

Yeni yönetmelik sadece yeni binaları değil, mevcut binaları da kapsıyor. Yönetmeliğe eklenen geçici madde ile Türkiye genelindeki tüm mevcut binalardaki (konut, iş yeri vb.) sığınakların durumu için kritik bir süreç başlatıldı.

• 1 Yıl İçinde Denetim: İlgili idareler (belediyeler, valilikler), sorumluluk alanlarındaki tüm mevcut sığınakları bir yıl içinde denetleyecek.
• Uygun Hale Getirme: Denetim sonucunda mevzuata uygun olmayan (içi depo olarak kullanılan, havalandırması çalışmayan, acil çıkışı kilitli vb.) sığınakların, bina yönetimlerince hızla uygun hale getirilmesi zorunlu tutuldu.
• Yönetici Sorumluluğu: Yeni düzenlemeyle, bina yöneticileri sığınakların her an “kullanıma hazır” tutulmasından ve bakımından doğrudan sorumlu hale getirildi.
• AFAD Kaydı: Tüm sığınakların ruhsat kayıtları ve denetim sonuçları, ilgili idarelerce AFAD‘a bildirilecek, böylece ülkenin sığınak envanteri dijital olarak takip edilecek.

🔎 En çok merak edilenler

• Sığınak zorunluluğu nedir, kimleri kapsıyor?
  Yeni Sığınak Yönetmeliği ile 10’dan fazla dairesi olan konutlar, 50’den fazla yatağı olan otel/yurtlar, 5000’den fazla kapasiteli stadyumlar, yeni AVM’ler ve 15.000 m²’den büyük millet bahçeleri için sığınak yapma zorunluluğu getirildi.
• Eski binalardaki sığınaklar ne olacak?
  Türkiye’deki tüm mevcut sığınakların 1 yıl içinde (Kasım 2026’ya kadar) denetlenmesi ve mevzuata uygun hale getirilmesi zorunlu kılındı. Sorumluluk bina yöneticilerinde olacak.
• Otoparkım varsa sığınak yaptırmak zorunda mıyım?
  Eğer binanızdaki yeraltı otoparkı, yönetmelikte belirtilen sığınak standartlarını (kalınlık, havalandırma vb.) karşılıyorsa, ayrıca bir sığınak alanı inşa etmekten muaf tutulacaksınız.
• Millet bahçesindeki sığınak nasıl olacak?
  15 bin metrekareden büyük yeni millet bahçelerinde, alanın en az %3’ü oranında, girişleri kamufle edilmiş (dışarıdan belli olmayan) yeraltı sığınakları inşa edilecek.

🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:

• Elektrik kesintisi tazminatı nasıl alınır? EPDK
  EPDK düzenlemesiyle kesinti tazminatlarının faturalara otomatik yansıtılması ve hak arama süreci anlatılıyor.
• Yeni trafik cezaları: Barem sistemi ve ehliyete el koyma
  Barem yaklaşımıyla hız, makas atma ve ambulansa yol vermeme gibi ihlallerde doğrudan ehliyete el koyma detayları.
• Elektrik faturası: Kademeli tarife sınırı ve zam beklentisi
  Kademeli tarife sınırlarının düşürülmesi ve yüksek tüketen abonelere gelecek maliyet artışının etkileri inceleniyor.
• 65 yaş üstü tapu işlemleri: Sağlık raporu ve fiil ehliyeti
  Uygulamada tapu memurlarının talep ettiği sağlık raporu sorunu, fiil ehliyeti ve pratik çözümler tartışılıyor.
• Tarihi yarımada ulaşıım eylem planı
  Sirkeci–Harem hat değişikliği, yaya bölgeleri ve P+R uygulamalarıyla tarihi yarımadada ulaşımın yeniden düzenlenmesi.
• Prof. Dr. Osman Bektaş: Sındırgı depremi uyarısı
  Uzman uyarıları ve bölgedeki risk değerlendirmeleri, hazırlık ve izleme önerileri ele alınıyor.
• 112 acil çağrı merkezine asılsız ihbar yapanlara 15 bin lira ceza
  Asılsız ihbarların yükü ve yeni idari para cezası düzenlemesiyle caydırıcılık hedefleniyor.
• Acil durumlar için mutlaka bilinmesi gereken 7 ilk yardım kuralı
  Hayati önemde temel ilk yardım kuralları; kanama, solunum ve bilinç kontrolü gibi adımlar özetleniyor.
• 112 acil servis: Konum bilgisi tespiti uygulaması
  Acil çağrılarda konum tespiti uygulamasının devreye girmesi ve müdahale hızına etkisi anlatılıyor.

🔗 Kaynaklar:

• Resmi Gazete – “Sığınak Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, 7 Kasım 2025
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Bakan Murat Kurum’un Açıklamaları, 7 Kasım 2025