Alay etmek okullarda yaygın bir sorundur, elinden bir şey gelmeyen öğrenciler için acı bir deneyim olabilir. Alay, bunalıma ve haysiyet kırılmasına yol açabilir ve bu durum sıklıkla oluyor ve devam ediyorsa uzun süreli ruhsal yaralara ve ardından fiziksel patlamalara yol açabilir.
Okuldaki performans da alaydan etkilenebilir. Alay edilmekten keyfi kaçan bir öğrenci sınıfta dikkat kaybı gibi sorunlarla karşılaşabilir ve okula istemeyerek gelebilir. Alay sorunu sadece hedefi gülünç duruma düşürmek değildir, tüm öğrencileri rahatsız eder. Ayrıca, alay etmek daha fazla alay etmeyi yaratabilir ki bu da fiziksel çatışmayı kızıştırabilir. Alayın sıklıkla duyguları incitmesine rağmen alay edenin niyeti her zaman başkasını incitmek değildir. Alay eden bir öğrenci kendini üstün görmeye çalışmakta olabilir, alay etmek alay edenin sınıf arkadaşları arasında kendi statüsünü, etkisini ve popülerliğini yükseltebilir. Başkalarına kötü davranmak iyi olmanın yanlış yoludur.
Okullarda çocuklara yapılan alay ne yapabilirsiniz?
Öğrenciler karşısında geri adım atmayın. Öğrenciler daha senenin başında, her öğrenciye saygı ve şefkatle davranılacağını bilsinler. Sınıfa, alay etmek, adını bağırarak çağırmak, aşağılamak ve diğer zalimce davranışlara hiçbir şekilde izin verilmeyeceğini bildirin ve bu şartları ihlal edecek öğrencilere bunun sonuçlarını açıklayın. Gerekirse, öğrencilere ara sıra bu koşulları hatırlatın.
İşbirliği ve yardımlaşma ortamını güçlendirin. Sınıfınızda iyi kalpli davranışları ve işbirliğiyle birlikte tolerans değerlerini güçlendirerek alay etme cesaretini kırın. Tüm öğrencilerinizle şefkat dolu ilişkiler içinde olarak davranışa örnek olun. Yanlış yorumlanabilecek şakacı tavsiyeler yaparken dikkatli olun. Sınıf bülten tahtasına “yardımsever davranışlar” listesi yazarak beklediğiniz davranışları anlamada öğrencilerinize yardımcı olun.
Sınıf toplantısı yapın. Alay etmenin ne kadar incitici olabileceğini anlamalarına yardım edin. Alay edildiklerinde (isim vermeden) neler hissettikleri hakkında konuşmalarını isteyin. Öğrencilere, alay edilen bir öğrenci gördüğünüzde, yardımına koşmalarını veya size haber vermelerini ve işe karışmamalarını söyleyin. Sık sık alay eden çocukların mutsuz olduklarını ve başkalarını aşağılayarak kendilerini daha iyi hissetmeye çalıştıklarını anlatın. Bu durum sınıfınızda bu şekilde görünmek istemeyen alaycıları caydırabilir.
Sözlerin gücünü gösterin. Bir öğretmen, sınıf arkadaşıyla alay etmeden önce öğrencilerine düşünmelerine yardım etmek üzere basit bir örnek verir. Bir diş macunu ve bir kâğıt alır ve sınıfa diş macununun incitici sözleri ve kâğıdın da alay edilen öğrenciyi temsil ettiğini gösterir. Sınıfta öne çıkan bir öğrenci diş macununu kâğıda sıkar. Ardından öğretmen öğrenciye diş macununu tüpe geri koymasını ister. Öğrenci bunu yapamayınca, tüpten çıkan diş macunu gibi incitici sözler ağızdan bir kez çıkınca geri alınamayacağına işaret eder.
Müfredatınıza büyüklük taslayıcı hareketlere karşı birleştirme çalışmaları ekleyin. Aşağıdaki faaliyetleri öğrencilerinizle deneyin:
- Alay etme konusunda öyküler okuyun. Aşağıdaki soruları sorarak tartışmayı alevlendirin: Alay edilen bir çocuğun neler hissettiğini düşünüyorsunuz? Bununla nasıl başa çıktı? İşe yaradı mı? Başka ne yapılabilirdi? Çocukların başkalarıyla neden alay ettiği konusunda bir fikriniz var mı?
- Öğrencilere, gülünç duruma yol açabilecek gerçekçi ortamlar hazırlayın (örneğin; oldukça kolay bir soruya bir öğrenci yanlış cevap verir) ve böyle bir alaya nasıl cevap verebilecekleri konusunda önerilerde bulunmalarını isteyin.
- Öğrencileri, hafta içinde sınıf arkadaşlarının yaptığı incitici açıklamaların bir listesini yapacak öğrenciler tayin edin. Onların ne söylendiğini ve alay edilen öğrencinin nasıl cevap verdiğini (isim vermeden veya küfürlü dil kullanmadan) yazmalarını isteyin. Haftanın sonunda bir sınıf toplantısı yapın ve öğrencilerle gözlemlerini, insanların neden başkalarıyla alay ettiklerini düşündüklerini, alay etmenin edilen üstünde ne etki bıraktığı ve alaya karşı verilebilecek bazı etkili yolları tartışın.
İncinebilecek öğrencilere yardım etmek için akranlarını kullanın. Alay edilen öğrencilerin akranlarıyla aralarında küçük sorunlar olabilir. Böyle sorunlar varsa, sınıfta onlarla arkadaş olabilecek saygın sınıf arkadaşları bularak sınıfta aidiyet duygusunu kazanmalarına yardımcı olun. Akranları tarafından reddedilen öğrencilerle zaman geçirmeleri için yaşça daha büyük öğrencilerden de yardım alabilirsiniz.
Kaynak: Dr. Ken Shore
Dr. Kenneth Shore psikologdur ve Hamilton, New Jersey Devlet Okullarında çocuk çalışma ekibinin başkanıdır. Beş kitap yazmıştır, bu kitaplar arasında Problem Çözen Özel Çocuklar ve İlkokul Öğretmeninin Disiplin Problemi Çözücüsübazılarıdır. Education World (Eğitim Dünyası) www.educationworld.com
İlgili yazılar
Hedef: Kendine Güvenen Çocuk ve Bireyler
Etkili Liderlerin 7 Alışkanlığı – Stephen Covey ile İçimdeki Lider
Bir Türkiye Gerçeği: Özel Okul Öğretmenliği
Özel Okul Seçiminde Neye Dikkat Etmeli?
