Panama belgeleri skandalı, 11 milyonu aşan belgenin basına sızdırılmasıyla ortaya çıktı. 40 yılda milyarlarca dolar para, offshore şirketler aracılığıyla aklanmış. Dünya çapında binlerce şirketin isminin geçtiği listelerde, aralarında Putin’in de bulunduğu 12 devlet başkanı, 143 politikacı ve Türkiye’den 101 şirketin de adı geçiyor.
Panama Papers nedir?
Panama merkezli hukuk firması Mossack Fonseca’nın milyonlarca gizli dokümanı internete sızdırılmasının ardından vergi skandalları gün yüzüne çıkmaya başladı. Uluslararası vergi kaçakçılığına ilişkin kayıtlarda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın arkadaşı Sergei Roldugin’in adı geçiyor.
Alman “Süddeutsche Zeitung” gazetesi tarafından elde edilen ve hukuk firması Mossack Fonseca’ya dayandırılan yaklaşık 11 milyon sayfalık kayıtların ilk kısmı, “Panama Belgeleri” adı altında Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından uluslararası medya ile paylaşıldı.
İngiliz The Guardian konuya ilişkin haberinde, vergi kaçakçılığına ilişkin belgeler içerisinde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın arkadaşı müzisyen, viyolonselist Sergi Roldugin’e ait offshore banka hesaplarının olduğunu, vergi kaçırmak için yapılan yaklaşık 2 milyar dolarlık para transferinin Putin’e kadar uzandığı iddia edildi.
Panama Belgeleri skandalında kimlerin adı geçiyor? Ortaya atılan iddialar ne?
• Suriye hükümetinin kendi halkını bombaladığı uçaklarının finansmanını sağlayan şirketlerin adı bu dosyalarda geçiyor.
• ABD tarafından İran, Kuzey Kore gibi ülkelerle, Hizbullah terör örgütü ve Meksikalı uyuşturucu kartelleri ile iş yapmakla suçlanan kara listede yer alan 33 ismin ve şirketlerin neredeyse tamamı bu dosyada yer alıyor.
• 11 milyon dosyada onlarca ülke ve binlerce ismin adı geçiyor. Irish Times’da yer alan habere göre, Türkiye’den 101 şirket, 10 müşteri 152 fayda sağlayan ve 517 hissedar yer alıyor.
• Putin’in yakın arkadaşlarının, “kendisinin himayesinde olmaksızın gerçekleştiremeyecekleri çok sayıda anlaşma üzerinden milyonlar kazandığı” ifade edilirken, Putin’in ailesinin de bu mali akıştan faydalandığı iddiasına yer verildi.
Listede 12 lider, 143 politikacı var!
Sızdırılan Panama Belgeleri içinde 12 devlet başkanı ve 143 politikacının adının geçtiği belirtildi.
Panama Belgeleri içinde Pakistan Başbakanı Navaz Şerif, Irak eski Başbakanı İyad Allavi, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Mısır’ın devrik cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek’in oğlu Alaa Mübarek ve İzlanda Başbakanı Sigmundur David Gunnlaugsson gibi çok sayıda önemli ismin yer aldığı belirtiliyor. Dokümanlarda İngiltere’deki Lordlar Kamarası’ndan altı lordun, iktidardaki Muhafazakar Parti’den üç eski vekilin, yine İngiltere’deki siyasi partilere bağış yapan çok sayıda kişinin isimlerinin de geçtiği iddia edildi.
Birçok ülkenin adı Panama Belgeleri skandalında
Panama Belgeleri’nde en çok şirketi bulunan ülkeler ve şirket sayıları:
İsviçre: 38 bin 435
HongKong: 37 bin 919
Panama: 15 bin 895
Lüksemburg: 10 bin 848
İngiltere: 9 bin 670
Birleşik Arap Emirlikleri: 7 bin 271
Bahamalar: 4 bin 987
Uruguay: 4 bin 909
Rusya: 4 bin 198
Çin: 3 bin 213
ABD: 3 bin 72
Offshore suç değilse sorun ne?
Bir devlet başkanı, politikacı veya bürokratın yakın çevresi aracılığıyla milyarlarca dolarlık kaynağı belli olmayan ya da kaynağı suç teşkil eden parayı kendi ülkesinde vergiden kaçırmaya çalışması suç teşkil ediyor. Yasa dışı faaliyetler yürüten bir şirketin fonlarını offshore şirketinde barındırıyor olması da yasa dışı faaliyet.
Putin’in ailesinin mali akıştan faydalandığı iddiası
Putin’e kadar ulaşan ve offshore hesaplar üzerinden işleyen para akışının, Panama’dan Rusya’ya, İsviçre’ye ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne kadar geniş bir ağı kapsadığı belirtildi. Bu mali akışın içerisinde Putin’in kızı Kateria’nın, 2013 yılında St. Petersburg’da düğününün yapıldığı kayak tesisinin de adının geçtiği vurgulandı.
Putin’in yakın arkadaşı müzisyen Roldugin’in, yıllık karı 800 milyon doların üzerinde olan Rusya’nın en büyük Reklam ajansı Video International’ın yüzde 12 hissesini elinde bulunduruyor. Roldugin’in aynı zamanda Rus kamyon üreticisi Kamaz’da “gizli azınlık hissesine” sahip olduğu, bu şirketin de Güney Kıbrıs Rum Kesimi merkezli askeri araç imal eden Raytar şirketinin yüzde 15 hissedarı. Sergi Roldugin’in tüm şüpheli mali transferlerde en önemli aracılık faaliyetini yürüttüğü öne sürülen Rus bankası “Bank Rossiya”da da yüzde 3,2 hissesi bulunuyor.
St. Petersburg merkezli Rus bankasının Putin’e yakın isimleri gözeten bir banka olarak bilindiği, Kırım’ın işgali sonrasında ABD’nin 2014 yılında bu bankayı yaptırım listesine aldığı belirtildi. Para akışının ise Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ndeki Rus devlet bankası Russian Commercial Bank’ın (RCB) da içerisinde bulunduğu bazı bankalar tarafından verilen teminatsız kredilerle sağlandığı iddia edildi.
Offshore şirket (Sandalwood Continental) tarafından satın alınan 6 milyon dolarlık bir yatın St.Petersburg yakınında bir limana gönderildiği, “Putin’in yakın çevresine doğrudan nakit ödeme” yapıldığı ve düşük faizli krediler sunulduğu belirtildi. Örneğin yine aynı şirketin 2010 ve 2011 yıllarında yine St.Petersburg yakınlarındaki “Igora” kayak merkezinin de sahibi olan “Ozon” adlı başka bir offshore şirkete yaklaşık 11,3 milyon dolarlık üç adet kredi sağladığı belirtildi.
İngiliz gazetenin haberinde Rus bankacı Kovalchuk’un, offshore Ozon şirketinin de sahibi olduğu, yakın arkadaşı Putin’in de bu kayak merkezinde kaldığı belirtildi. Offshore şirket üç kredinin verilmesinden yaklaşık 18 ay sonra 2013 yılında Putin’in kızı Katerina’nın düğününün bu kayak merkezinde yapıldığı bilgisine de yer verildi.
Panama Belgeleri FIFA’yı da vurdu
Panama merkezli off-shore danışmanlık firması Mossack Fonseca’nın veri tabanından sızdırılan milyonlarca belgede futbol gündemini yakından ilgilendirecek detaylar ortaya çıktı. Uzun süredir FIFA Etik Komitesi’nde yer alan Uruguaylı avukat Juan Pedro Damiani ve FIFA eski asbaşkanı Eugenio Figueredo arasında olan bağların, ”Panama Papers”ın kamuoyuna sunulmasından sonra bilinenden daha kuvvetli olduğu gözler önüne serildi.
Dosyalara göre Damiani ve hukuk bürosu, FIFA eski asbaşkanı Eugenio Figueredo ile bağlantılı en az 7 şirketle iş yaptı. Damiani ve hukuk bürosunun ise Mossack Fonseca’daki 200’den fazla offshore hesabıyla iletişimde olduğu belgelerde yer aldı. Figueredo ise dolandırıcılık ve kara para aklama sebepleriyle ABD yetkilileri tarafından daha önce cezaya çarptırılmıştı. Mayıs 2015’te Zürih’te tutuklanan Figueredo, 110 milyon dolarlık rüşvet şebekinde yer almakla suçlanmıştı. Damiani ve Figueredo’nun ortaklıklarının 2002 yılına kadar uzandığı dün gece yayınlanan belgelerde yer alan bilgiler arasında.
Arjantin Devlet Başkanı ve yıldız futbolcu Lionel Messi de Panama Belgeleri skandalında
Panama merkezli hukuk firması Mossack Foncesa’nın internete sızan belgelerinde devlet başkanı Mauricio Macri’nin adının olması Arjantin’de büyük tartışma yarattı. Macri’nin yanında Lionel Messi, Heinze politikacı, sporcu ve işadamlarından oluşan 570 Arjantinlinin ismi Panama Belgeleri’nde geçiyor.
La Nacion gazetesinde yer alan habere göre, Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri, babası Franco ve kardeşi Mariano ile birlikte Bahama Adalarındaki kuruluş tarihi 1998 ile feshedildiği 2009 tarihine kadar 11 yıl boyunca Fleg Trading Limited şirketinin yönetiminde ye aldılar. Ancak 2007 yılında ilk kez Buenos Aires valisi seçilen Macri’nin yeminli mal beyanında Fleg Tradingle ilgili herhangi bir beyanatı bulunmuyor. Listede Lanus belediye başkanı Nestor Grindetti’nin olması da Macri’yi zora sokan diğer bir isim olarak Panama Belgeleri’nde yer alıyor. Mauricio Macri’nin 2007-2015 tarihleri arasında iki dönem üst üste valiliği yaptığı yıllarda Grindetti Buenos Aires eyaleti ekonomi bakanı görevini yürütüyordu. İnternete sızan belgelere göre Grindetti, 2010-13 yılları arasında Panama merkezli bir şirketi ve İsviçre’deki gizli bir banka hesabını yönetmiş.
