Madde bağımlılığı ile mücadelede en önemli aşamalardan birinin bu alanda çalışan donanımlı sağlık çalışanı olduğunu belirten uzmanlar, “Bağımlılık Hemşireliği”nin bağımlılıkla mücadeledeki önemine dikkat çekti.
Antalya’da gerçekleştirilen 10. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi’ndeki bir panelde de “Bağımlılık Hemşireliği” masaya yatırıldı. Uzmanlar, madde kullanımının önlenmesi, bakımı ve yönetimi konularında tecrübeli hemşirelerin içinde yer aldığı, yetkili işgücü talebine ihtiyaç duyulduğuna vurgu yaptı.
Üsküdar Üniversitesi Bağımlılık Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Bağımlılık Psikiyatrisi Derneği’nin düzenlediği 10. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi’nde, psikiyatride tanı ve tedavinin geldiği son nokta, yeni yaklaşımlar psikiyatri dünyasının önde gelen isimleri ile masaya yatırıldı.
Bu sene “Bağımlılık sarmalı: Biyopsikososyal modelde bağımlılık” temasıyla onuncu kez düzenlenen Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi’nde bağımlılık tedavisinde çok önemli bir yeri olan “Bağımlılık Hemşireliği” de ele alındı.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Başhemşiresi Dilek Özdemir, “Bağımlılık Hemşireliğinde Türkiye’de ve dünyada yapılan çalışmalar” başlıklı sunumunda dünyadan ve ülkemizden örnekler vererek bu alanda duyulan ihtiyacı dile getirdi.
Tüm aşamalarda önemli görevleri var
Uyuşturucu ve alkol kullanımının yaygınlaşması ile beraber özellikle tedavi aşamasında görev yapan hemşire ve sağlık çalışanlarına olan ihtiyacın arttığının altını çizen Özdemir, “Madde kullanımının önlenmesi, bakımı ve yönetimi konularında oldukça tecrübeli hemşirelerin içinde yer aldığı ve yetkili bir iş gücü talebini ortaya çıkarmış durumdadır. Bağımlılık saha çalışanı hemşireler; koruma, önleme, tedavi ve rehabilitasyon aşamalarının tamamında yer almaktadır. Bu sürecin ekip çalışması içinde yürütülmesi oldukça önemlidir. Bu ekipte de bakım verici rolüyle hemşire oldukça önemli ve yetkin bir role sahiptir. Bunun içindir ki bu alanda çalışan hemşirelerin alkol ve maddelerin etkilerini, yoksunluk ve entoksikasyon belirtilerini ve bağımlılık tedavisinin temel ilkelerini iyi bilmeleri, iyi bir gözlemci olmaları gerekmektedir. Ayrıca nüks önleme tedavilerinde yer almaları ve toplum temelli çalışmalarda yer almaları önem taşımaktadır” diye konuştu.
“Bağımlılık hemşireliği” ders olarak okutulmalı
Türkiye’de bu alanda hizmet veren, donanımlı, uzman hemşire sayısının yeterli olmadığını belirten Özdemir, Bağımlılık Hemşiresi’ne olan ihtiyacın karşılanması için bu alandaki eğitimin kalitesinin artırılması gerektiğini söyledi. Dilek Özdemir, bu alanda yapılması gerekenler konusunda şu tavsiyelerde bulundu:
“Lisans düzeyinde hemşirelik öğrencilerinin eğitim içeriklerinde bağımlılık hemşireliği dersinin olması, hemşirelik öğrencileri ve bağımlılık kliniklerinde çalışan hemşirelere demonstrasyon ile vaka analiz toplantılarının yapılması, ülkemizde bağımlılık birimlerinin artırılması, önemli bir ekip üyesi olan bağımlılık hemşirelerinin yetiştirilmesi, Bağımlılık Hemşireliği’nde, hastaların komorbite hastalıkları, davranış patolojileri de göz önüne alınarak; bilişsel davranışçı terapiler ve motivasyonel görüşme gibi teknikler ile ilgili süpervizyon almaları, özellikle okul sağlığı hemşirelerinin bağımlılık konusunda bağımlılık hemşireleri tarafından süpervizyon almaları, nüks önleme tedavilerinde relapsların önlenmesinde bağımlılık hemşirelerinin katılımlarının sağlanması, toplum ruh sağlığı merkezlerinde çalışan hemşirelerin madde kullanımı ve bağımlılık ile ilgili süpervizyon almaları, değişen dünya ve göç hareketleri dikkate alınarak hemşirelerin bu yöndeki gücünün artırılması. Özellikle göç eden insanların ruhsal travmaları ve buna bağlı madde bağımlılığı potansiyellerine yönelik koruyucu önlemler içinde bağımlılık hemşirelerinin var olması. İnternet bağımlılığı ile ilgili çalışmalarda hemşirelerin de olması büyük önem taşımaktadır.”
Okul ve aile sağlık merkezindeki hemşireler önemli!
Özellikle aile sağlık merkezi ve okul hemşirelerine bağımlılıkta mücadelede önemli görevler düştüğünü ifade eden Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi psikiyatri uzmanı Prof. Dr. Hüsnü Erkmen, bu alanda fikir sahibi hemşirelerin karşılarına gelen hastaları daha iyi yönlendirebileceğini söyledi.
“Bu ilk adım olacaktır” diyen Erkmen, özellikle okul hemşirelerinin çocuklar arasındaki bağımlılık riskini vakit geçmeden fark edip gereken yerlere bilgi vermesinin bağımlılık tedavisinde önemli olduğunu kaydetti.
Aynı durum aile sağlığı merkezinde görevli hemşireler için de geçerli diyen Erkmen, başka sebeplerle gelen insanlarda bağımlılıkla ilgili ipuçlar olduğunu, bunu hemşirelerin fark edip ilgili yerlere iletebileceğine de dikkat çekti.
Üniversitelerde hemşirelik eğitimine mutlaka bağımlılık hemşireliği dersleri koyulması gerektiğini belirten Erkmen, bazı hemşirelerin sertifikaya yönelik eğitimler verilmesinin önemine vurgu yaptı.
