Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Tüm terör örgütlerine karşı milli seferberlik ilan ediyorum” dedi. Peki seferberlik ilanı nedir? Ne anlama geliyor?
Erdoğan’ın konuşmasından satır başları şöyle:
“Milli seferberlik ilan ediyorum”
Buradan tüm vatandaşlarıma sesleniyorum, Anayasamızın 104. maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin başı olarak, PKK’sıyla, DEAŞ’ıyla, FETÖ’süyle, DHKP-C’siyle ve tüm diğerleriyle, adı, söylemi, yöntemi ne olursa olsun, tüm terör örgütlerine karşı milli bir seferberlik ilan ediyorum.
Tüm güvenlik güçlerimize sesleniyorum; terör örgütlerinin faaliyetlerine karşı devletiniz de milletimiz de sizin yanınızdadır, arkanızdadır. Yetkilerinizi sonuna kadar kullanmaktan asla çekinmeyin.
Bundan sonra dağdaki teröriste de, şehirdeki teröriste de, onları destekleyen hiç kimseye bir an bile huzur yok, rahat yok, bu böyle biline.
“Kayıpları 9 bin 500’ü buldu”
PKK’ya yönelik yurt içi ve yurt dışı operasyonlarda ölü, yaralı, yakalama olarak örgütün kaybı 9 bin 500’ü buldu. Bunların arasında örgütün eli kanlı birçok elebaşı da yer alıyor. Aynı şekilde bölücü örgütün yapılanmasına yönelik operasyonlarda 40 bini aşkın gözaltı, 10 bin 500’ün üzerinde de tutuklama var.
Yaşadığımız dönem, en az İstiklal Harbi kadar önemlidir, kritiktir. Hayati sonuçlar doğuracak ehemmiyettedir. Birinci Dünya Savaşının ardından dönemin güçleri, Türkiye’yi İç Anadolu’da sıkıştırarak, Sevr’de tasarladıkları bir avuç toprağa mahkum etmek istiyorlardı. Aynen bugün Halep’te olduğu gibi.
Peki seferberlik ilanı ne anlama geliyor?
‘Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu’, devletin tüm güç ve kaynaklarını barış halinden ‘seferberlik ve savaş haline’ nasıl geçireceğinin sınırlarını belirliyor.
Kanunda seferberliğin tanımı şöyle yapılıyor: “Devletin tüm güç ve kaynaklarının, başta askeri güç olmak üzere, savaşın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması, toplanması, tertiplenmesi ve kullanılmasına ilişkin bütün faaliyetlerin uygulandığı; hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı haldir.”
Seferberliğin kanuna göre iki hali bulunuyor, genel ve kısmi ‘seferberlik’. Genel seferberlik, ülkenin tüm güç ve kaynaklarının kullanımını gerektiriyor.
Bakanlar Kurulu kararıyla
Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı sıfatıyla dile getirdiği seferberliğin ilan edilmesi için kanuna göre, ‘Savaş gerektirecek bir durumun baş göstermesi, ayaklanma olması ya da Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten ve dıştan tehlikeye düşüren davranışların ortaya çıkması’ gerekiyor.
Seferberlik kararı ise cumhurbaşkanı başkanlığında toplanma zorunluluğunda olan Bakanlar Kurulu tarafından alınıyor. Milli Güvenlik Kurulu’nun da görüşünü alan Bakanlar Kurulu, ya kısmi ya da genel seferberlik ilan ediyor.
Karar aynı gün Meclis’e de sunuluyor.
Bakanlar Kurulu, seferberlik süresince hazırlıkların uygulamasına başlamak, gerektiğinde sıkıyönetim ilanına karar vermekle yükümlü. Eğer daha önce olağanüstü hal ilan edilmişse, sıkıyönetim ilanıyla birlikte olağanüstü hal uygulaması son buluyor.
Komutanlara özel yetki
Seferberlik boyunca komutanlıklara da adli yetkiler verilebiliyor. Sıkıyönetim kanuna aykırı hareket edenler bölgedeki komutan tarafından askeri mahkemelerde yargılanabiliyor.
Türkiye’de bundan önce 2’inci Dünya Savaşı sırasında seferberlik ilan edilmişti. Savaşın başlamasından kısa bir süre sonra ilan edilen kısmi seferberlikte 1920, 1921, 1922 doğumlular silah altına alınmıştı.
