Turizm sektöründe 2016 yazında yaşanan yüzde 34’lük kaybın ardından kış turizminde de tablo vahim durumda. Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında en düşük doluluk oranına sahip ülke konumunda.
Oteller yüzde 30 doluluk oranına sahip
Veri analiz şirketi STR Global tarafından hazırlanan Ekim 2016 Ülke Performans Raporu‘na göre, Türkiye turizminin iki kalesi olan İstanbul ve Antalya, Avrupa’da en fazla turist kaybeden iki turizm merkezi olarak öne çıktı.
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Timur Bayındır, otellerin ortalama yüzde 30 dolulukla çalıştığını belirterek, “Bu da tamamen zarar anlamına geliyor. Bu kış İstanbul’da çalışmalarına ara veren oteller olabilir” dedi. Bayındır şöyle konuştu:
Son iki yılda otel doluluk ve oda fiyatlarındaki seyir, sektörün kaydettiği gerilemeyi net bir şekilde ortaya koyuyor. İki yıl öncesine kadar Türk turizminin iki büyük kalesi İstanbul ve Antalya, hem doluluk hem de fiyatlarda Avrupa’nın zirvesine oynarken, tablo bugün tamamen tersine dönmüş durumda.
Yüzde 14 oranında düşüş
Türkiye’deki oteller Ekim ayında yüzde 52.2 doluluk oranıyla geçen yıla göre yüzde 14 düşüş yaşadı. Bu oran Ekim 2015’te yüzde 60.7, Ekim 2014’te yüzde 63.8 olmuştu.
Türkiye Ekim ayındaki yüzde 52.2 doluluk oranı ile Avrupa ülkeleri arasında en düşük doluluk oranına sahip ülke unvanını sürdürürken, 10 aylık dönemde de Türkiye, doluluklardaki yüzde 20.8’lik düşüş ile tüm Avrupa’da en büyük düşüş oranı gösteren ve yüzde 50.4 doluluk ile en düşük doluluk oranına sahip ülke oldu.
Bu oran 2015’in ilk 10 ayında yüzde 63.7, 2014’ün ilk 10 ayında yüzde 62.7 olmuştu. Türkiye ayrıca, 2016 yılının 10 ayında yüzde 41.9 düşüş ile oda gelirlerinde en büyük kaybı yaşayan ülke oldu.
“Evini satıp ödemelerini yapan otelciler var”
Doluluk rakamları değerlendiren TÜROB Başkanı Timur Bayındır, “Bugünlerde çok sayıda konaklama tesisinin kapalı olduğu, gerek kapatılan gerekse faaliyetini sürdürme gayreti içinde olan tesislerde birçok çalışanın iş akitlerinin sonlandırıldığı ve işsiz kaldıklarını üzüntü ile görüyoruz” dedi.
“Birçok otel kirasını, personel maaşlarını ödeyemez durumda”
Bu yıl otellerin ortalama yüzde 30 dolulukla çalıştığını ifade eden Bayındır, “Bu yüzde 30, tamamen zarar anlamına geliyor. Birçok otel, kirasını, personel maaşlarını ödeyemedi. Ödemelerini yapmak için evini satan otel sahipleri bile var. Sektörde minimum yüzde 40 personel kaybı oldu” diye konuştu.
“Birçok otel işletmecisi banka kredisi yükü altında eziliyor”
Bugün itibariyle otellerin en büyük sorunlarının başında bankalarla yaşanan sıkıntılar geldiğini ifade eden Bayındır, “Pek çok işletme banka kredisi yükü altında. Turist sayısındaki artışın çift haneli olacağı beklentisiyle özellikle son dönemde yapılan yatırımların kredi geri ödemelerinde sorunlar yaşanıyor. Bu gidişle bankalar otel zengini olacaklar” dedi.
İstanbul’da sadece yabancı değil, yerli turizm de durdu
“İstanbul’da da turizm açısından durum maalesef çok vahim diyebileceğimiz noktada” diyen Bayındır, “Sıkıntı sadece yabancılarda değil, yerli müşteri trafiği de durdu. Şehir otelleri de destekler kapsamına alınmalı. Bugüne kadar İstanbul’da ‘üç ay oteli kapatayım sezonda açarım’ diye bir uygulama yoktu. Ama bu kış Antalya otelleri gibi çalışmalarına ara veren oteller İstanbul’da da olabilir.
“2017 yılı turizm için daha da kötü olabilir”
2017’nin 2016’dan daha kötü olma ihtimalinin de bulunduğuna işaret eden Bayındır, “2017 için programlama, tanıtım çalışmalarına zaman geçirmeden başlamak lazım, aksi halde 2017’yi de kaybedebiliriz” diye konuştu. Bayındır, sektördeki sıkıntıların aşılması için bir an önce tedbirlerin alınması gerektiğine işaret etti.
Öte yandan turizmin kalelerinde de Ekim ayı dolulukları belli oldu. Türkiye’nin en önemli turizm şehri İstanbul’da Ekim 2016 otel dolulukları bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 18.8 düşerek yüzde 52.3 olarak gerçekleşti. Ekim 2015’te bu oran yüzde 64.4, Ekim 2014’te yüzde 67.6 olmuştu.
Oda ücretlerinde ciddi düşüş var
İstanbul‘da oda fiyatı 152 Euro’dan 85 Euro’ya geriledi. ADR (Average Daily Rate) olarak adlandırılan ortalama günlük satılan oda bedeli ise 85.5 Euro oldu ve 2015’e göre yüzde 29.6 düşüş gösterdi. Ekim 2015’te bu rakam 121.4 Euro, Ekim 2014’te 152.5 Euro olmuştu.
En önemli düşüş ise toplam oda sayısı üzerinden oda başı elde edilen gelirlerde (RevPAR) yaşandı. RevPAR, geçen yıla oranla yüzde 42.9 düşüş gösterdi ve 44.7 Euro olarak ölçüldü. Ekim 2015’te bu rakam 78.2 Euro, Ekim 2014’te 103.1 Euro olmuştu. Ocak–Ekim 2016 dönemini kapsayan 10 ayda ise İstanbul’da ortalama doluluk yüzde 49.1 oldu. Bu rakam Ocak-Ekim 2015’te yüzde 67.2, Ocak-Ekim 2014’te yüzde 65.8 olmuştu.
Ortalama günlük satılan oda bedeli 10 ayda 93.3 Euro oldu. Bu rakam Ocak-Ekim 2015’te 124.1 Euro, Ocak-Ekim 2014’te 138.2 Euro olmuştu. Oda başı elde edilen gelir 10 ayda 45.8 Euro oldu. Ocak-Ekim 2015’te 83.4 Euro, Ocak-Ekim 2014’te 90.9 Euro olmuştu.
Antalya’da oda fiyatı 90 Euro’dan 62.5 Euro’ya geriledi
Antalya’da Ekim 2016 otel dolulukları bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 12.6 düşerek, yüzde 50.6 oldu. Ekim 2015’te bu oran yüzde 57.9, Ekim 2014’te yüzde 59.1 olmuştu. Ortalama günlük satılan oda bedeli 62.5 Euro olarak, 2015’e göre yüzde 29.5’lik düşüş gösterdi. Ekim 2015’te bu rakam 88.6 Euro, Ekim 2014’te 90.5 Euro olmuştu.
Toplam oda sayısı üzerinden odabaşı elde edilen gelirlerde ise geçen yıla oranla yüzde 38.4 düşüş yaşandı ve 31.6 Euro olarak ölçüldü. Ekim 2015’te bu rakam 51.3 Euro, Ekim 2014’te 53.5 Euro olarak kaydedilmişti. Ocak–Ekim 2016 döneminde ise doluluk yüzde 53.6 olarak kaydedildi. Bu oran Ocak-Ekim 2015’te yüzde 61.7, Ocak-Ekim 2014’te yüzde 61.9 olmuştu.
Ocak-Ekim 2015’te 122.5 Euro, Ocak-Ekim 2014’te 98.2 Euro olan ortalama günlük satılan oda bedeli Ocak-Ekim 2016’da 83.0 Euro’ya gerilerken; Ocak-Ekim 2015’te 75.6 Euro, Ocak-Ekim 2014’te 60.8 Euro olan oda başı elde edilen gelir ise bu yıl 44.4 Euro olarak gerçekleşti.
