Tahminlere göre, tüm dünyada her yıl yaklaşık 12 milyon ton plastik denizlere karışıyor. Geri dönüşüm çözüm değil. Günlük hayatımızdaki plastiğin azalması için harekete geçilmesi gerek.
Plastik, istenilen biçimi alabilen anlamına gelen yunanca “plastikos” sözcüğünden geliyor.
Plastiklerin kaynağı, ham petrol, gaz ve kömürdür. Plastiğin genelde ana kaynağı petrol rafinerisinden arta kalan maddelerdir.
Plastiklerin kullanımı 1970’lerden itibaren artış göstermiş ve sağladığı birçok avantaj kullanımlarını arttırmıştır. Bu avantajları; hafif olduğundan taşıma maliyetinin düşük oluşu, dayanıklı ve oldukça güvenli bir kap oluşu, değişik biçimler verilebilmesi, esnek veya sert biçimlerde yapılabilmesi, iyi bir yalıtkan olması ve nemli yiyecekler ve mikrodalga fırında kullanıma elverişli olmasıdır.
Plastik atıklar
Çeşitli atıkların deniz ortamında yok olma süreleri üzerine yapılan araştırmalarda bu materyallerin çok uzun süre sonra kayboldukları bildirilmektedir. Örneğin; deniz ortamında bir kağıt parçası 2 hafta , bez parçası 1-5 ay, ip-urgan 1 yıl, boyalı bir tahta 13 yıl, teneke 100 yıl, alüminyum kutu 250 yıl, ‘plastik şişe 450 yıl sonra’ kaybolabilmektedir.
Plastikler çöpe atıldığı zaman çürümeden, paslanmadan, çözünmeden ve biyolojik olarak bozulmadan doğada uzun yıllar kalmaktadır. Bazı plastikler, doğada 700 yıl bozulmadan kalabilmektedir. Suyun ve toprağın kirlenmesine neden olmaktadır. Sulardaki canlılara zarar vermekte ve hatta ölümlerine neden olmaktadır.
Geri dönüşüm çözüm mü?
Plastiklerin tekrar kullanımı için öncelikle toplanması gerekmektedir. Geri dönüşümle ilgili plastiğin her çeşidinde ayrı bir metot izlendiğinden toplanması da ayrı ayrı olmalıdır.
Maliyeti, toplumu bu konuda örgütlemenin zorluğu vs. gibi nedenler geri dönüşümün plastik atıklara çözüm olamayacağını gösteriyor.
Peki çözüm nedir?
Plastiği mümkün olduğunca hayatımızdan çıkarmak. Mümkün olduğunca diyorum çünkü günümüz şartlarında plastik kullanmadan yaşamak neredeyse imkânsız. Ama kullanımını azaltmak için birkaç önerim var:
1. Alışverişe giderken yanınıza tekrar tekrar kullanabileceğiniz bez torbalardan alın.
2. Dışarıdayken küçük plastik şişelerden su içmek yerine evde doldurduğunuz cam mataranızı yanınıza alın.
3. Evinizde plastik yerine cam kapları tercih edin.
4. Kahve içerken plastik kapaklı kağıt bardaklar yerine kupayı tercih edin.
5. Pipet kullanmayın.
6. Ambalajlı gıda tüketimini sınırlandırın.
7. Yemek sipariş ederken plastik çatal bıçak istemediğinizi belirtin.
8. Kozmetik alışverişlerinizde çevre dostu markaları tercih edin.
Hemen hemen aldığımız her gıdanın ambalaj içinde olması nedeniyle plastik atık sorunu giderek bugünümüzü ve geleceğimizi tehdit eder hale geldi.
Geleceğimiz için yatırımlar yaparken aslında en büyük yatırımın çevreyi korumak olduğunu maalesef unutuyoruz. Denizleri, havayı, ormanları kirletirken, bir yandan “çocuklarımızın geleceği” için çalışıp duruyoruz. Gelecek nesiller bizden birer parça taşıyorlar; bunu unutmayalım. “Kullan at” mantığıyla yaşayan bir tüketim toplumu olmaktan çıkıp, geleceğe doğru yatırımlar yapalım.
Çevreyi koruyalım!
