Mevsim normallerinin üzerine çıkan bunaltıcı sıcaklar klima kullanımını artırdı. Dikkat! 22 derecenin altındaki klima felç edebilir!
Temizliği iyi yapılmayan klimaların ölümcül zatürreye yol açabileceğine dikkat çeken İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Neşat Bozkurtgil, diğer tehlikelerle ilgili de uyardı:
“Klimalar yakın mesafeden yüksek akıma maruz kalındığında yüz felci yapma riski taşır. Ayrıca astım krizini tetikler, sinüziti olanlarda baş ağrısı yapar.”
Yazın en sıcak günlerini yaşadığımız şu sıralarda klima kullanımı da gittikçe artmaya başladı. Peki klimanızın temizliği doğru yapılmazsa sizi ne gibi tehlikelerin beklediğini biliyor musunuz?
Klimalar yoluyla oluşan hastalıklardan en önemlisi, Lejyoner Hastalığı olarak bilinen ‘legionella pnömonisi’ (atipik pnömoni) bakterisi. Bu bakteri, klimaların filtre sistemlerinde uygun nem ve ısıda üreyerek ortam havasına dağılıyor.
Merkezi havalandırma, ısıtma soğutma sistemlerinin kullanıldığı hastane, otel, AVM, işyerleri, ev, otobüs ve otomobilde kullanılan klima sistemleri içine yerleşerek üreyebiliyor.
İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Neşat Bozkurtgil, hastalığın belirtilerini, tedavisini ve korunma yöntemlerini anlattı.
Koah hastaları risk altında
Bakteriye maruz kalan bireylerin yalnızca yüzde 1-5’inde hastalık ortaya çıkabilir. Bireyde hastalığın ortaya çıkabilmesi için bir yatkınlık olması gerekir. Normal bağışıklık sistemine sahip sağlıklı bireylerde, etken alınsa bile çoğu kez hastalık gelişmez. Hastalığın ortaya çıkması için bireyin bazı risk faktörlerini taşıyor olması gerekir.
En önemli risk faktörleri, kişinin solunum yolu direncini veya genel vücut direncini zayıflatan etkilerdir. Bunlar arasında başlıcaları 50 yaşın üzerinde olmak, sigara kullanımı, alkol bağımlılığı, bağışıklık sisteminin çeşitli nedenlerle baskılanmış olması (organ nakli, uzun süreli kortizon tedavisi, kanser tedavisi), kişinin KOAH, astım gibi kronik bir akciğer hastalığının olmasıdır.
Ateş ve baş ağrısı varsa dikkat!
Lejyoner hastalığının belirtileri, bakterinin alınmasından sonraki 2 ila 10 gün arasında ortaya çıkar. Hastada birkaç gün süre ile halsizlik ve yorgunluk yakınması olur. Hastaların çoğunda ateş yükselir. Giderek alt solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gelişir.
Öksürük, göğüs ağrısı ve nefes darlığı ortaya çıkar. Diğer yaygın belirtiler baş ağrısı ve kaslarda ağrı, ishal, bilinç bulanıklığı ve komaya kadar ilerleyebilen sinir sistemi bulgularıdır.
Hastalığın tedavisinde, bu bakterilere yönelik antibiyotikler kullanılmalıdır. Uygun antibiyotik seçilmesi önemlidir çünkü her antibiyotik bu bakteriyi tedavi edemez. Uygun antibiyotiğin, uygun dozda ve uygun sürede kullanımı ile hastalık tamamen iyileşir.
Bağışıklık sistemi baskılanmış olan hastalarda, organ nakli alıcılarında, uygun antibiyotik tedavisinin yapılmadığı durumlarda; hastanede kalma süresi uzayabilir, komplikasyonlar görülebilir ve hastalık ölümle sonuçlanabilir.
Astım krizini tetikliyor
Sıcak ortamdan ani olarak soğuk ortama girmek, başka hastalıklara da davetiye çıkarır. Klimalar sadece zatürre değil, yakın mesafeden yüksek akıma maruz kalındığında yüz felci yapma riski de taşır. Ayrıca astım krizini tetikler, sinüziti olanlarda baş ağrısı yapar, eklem tutulmalarına yol açar. Klima kullananların aşağıdakilere dikkat etmesi gerekir:
- Klimaların bakım ve temizliği her yıl düzenli olarak yapılmalı,
- Bakteri filtresi kullanılmalı,
- Soğutma derecesi 22-24 C gibi uygun oda ısısı altına düşürülmemeli,
- Klima altında oturup hava akımına direkt maruz kalınmamalı.
Otelde banyo yaparken bir daha düşünün
Lejyoner hastalığına neden olan ‘Legionella pneumophilia’ bakterisi sadece klimalarda bulunmaz. Bu bakteri doğal çevrede yaygın olarak mevcuttur; göller, nehirler, dere, çay, akarsular gibi yüzey sularının, termal su banyoları ve çamurların normal florasında bulunur. Arıtma işlemi yapılsa bile yine de şehir şebeke suyuna geçebilir.
Ardından bina su tesisatı içine yerleşir ve koşullar uygunsa çoğalır. Yani, teorik olarak suda her zaman bulunabilir. Duş başlıkları, jakuziler, dekoratif fıskiyeler vb. malzemeler de bu bakterinin insanlara bulaşmasında rol oynayabilir. Lejyoner hastalığına yol açan bakterinin tesisata yerleşmesinin önlenmesi amacıyla otellerin su sistemlerinde düzenli aralıklarla bakım yapılması gerekir.
Ev klimaları ayda bir temizlenmeli
Ev tipi klimalar belirli aralıklarla, örneğin ayda bir temizlenmelidir. Filtreleri suyla yıkanıp basit dezenfektanlar kullanılmalıdır. Yılda bir kere ilaçlı temizlik dediğimiz teknik servis tarafından yapılan ayrıntılı temizlik ve filtre değişimine tabi tutulmalıdır.
Merkezi havalandırmaya sahip iş yerleri, hastaneler, alışveriş merkezleri gibi binalarda periyodik bakım, filtre değişimi ve ilaçlı temizlik uygulanmalıdır. Bu komplekslerde klimaların soğutma sistemi suyla çalışıyorsa merkezi depo suyu ve su sistemleri de ayrıca bakım ve temizlik işlemlerinin periyodik kontrolü sağlanmalıdır.
Lejyoner hastalığı nasıl ayırt edilir?
Baş ağrısı, burun akıntısı, halsizlik, ateş gibi şikayetler pek çok nezle veya grip virüsleri tarafından oluşan viral enfeksiyonlar seyrinde rastlanılan bulgulardır. Ancak öksürük, balgam çıkarma, eklem ve yerel vücut ağrıları ve devam eden ateş gibi şikayetlerin eklenmesi durumunda “lejyoner hastalığı” gibi klimalardan bulaşan bakteri enfeksiyonları da olabilir.
