Sporda yolsuzluğa ilk kez gerçekten kapsamlı bir bakış sunan BM’nin “Sporda Küresel Yolsuzluk Raporu”, uluslararası ve ulusal düzeylerde sporda yolsuzluk ve suç şebekelerinin şaşırtıcı ölçeğini, tezahürünü ve karmaşıklığını ortaya koyuyor.
Birleşmiş Milletler Yolsuzluğa Karşı Sözleşmeye Taraf Devletler Konferansı (UNCAC) sekizinci oturumunu 16 ila 20 Aralık 2019 tarihleri arasında Abu Dabi’de gerçekleştirmişti. Bu oturum sırasında Konferans, Sporun Yolsuzluktan Korunmasına ilişkin 8/4 sayılı kararı kabul etti.
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) ile Yolsuzluk ve Ekonomik Suçlar Şubesi (CEB) tarafından “Sporda Yolsuzluk Küresel Raporu” 13-17 Aralık 2021 tarihleri arasında Mısır’ın Şarm El-Şeyh kentinde düzenlenecek olan ve iki yılda bir düzenlenen BM yolsuzlukla mücadele toplantısı olan “Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi’ne Taraf Devletler Konferansı‘nın öncesinde 09 Aralık 2021’de yayınlandı.
Sporda küresel yolsuzluğa bakış
Sporda yolsuzluğa ilk kez gerçekten kapsamlı bir bakış sunan “Sporda Yolsuzluk Küresel Raporu“, uluslararası ve ulusal düzeylerde sporda yolsuzluk ve suç şebekelerinin şaşırtıcı ölçeğini, tezahürünü ve karmaşıklığını ortaya koymaktadır. Küresel Rapor, spor camiası da dahil olmak üzere tüm sektörlerde yolsuzlukla mücadele çabalarına artan bir vurgu ile çok önemli bir zamanda ortaya çıkmıştır.
Bir dizi somut politika mülahazasını ortaya koyarak sporda suç ve yolsuzlukla etkin bir şekilde mücadele etmek ortaya konulan Sporda Yolsuzluk Üzerine Küresel Rapor, aynı zamanda, küresel ve bölgesel ölçekte sporda yolsuzluğun ve organize suçun şaşırtıcı ölçeğini, tezahürünü ve karmaşıklığını ortaya koymaktadır. Hükümetler, spor organizasyonları, özel sektör, akademi ve ilgili paydaşlardan yaklaşık 200 uzmanla ortaklaşa geliştirilen bu, türünün bugüne kadarki en kapsamlı inceleme olarak sunulmuştur.
Sporda yolsuzluk yeni bir fenomen olmasa da “Spor kurumlarının ve yarışmaların yürütülmesindeki hileli faaliyetler Antik Olimpiyat Oyunları zamanlarından belgelenmiştir” son 20 yılda bu alandaki suç faaliyetlerinde önemli bir artışa tanık olunmuştur. Gerçekten de, küreselleşmenin mükemmel fırtınası, devasa bir para akışı, yasal ve yasa dışı spor şans oyunlarının hızlı büyümesi ve sporun oynanma ve tüketilme şeklini değiştiren ve sporu yapan teknolojik gelişmelerle birlikte bir dizi faktör onu manipülasyon için olgunlaştırmış durumdadır. Giderek daha çekici hale gelen bu durum, sporu yasa dışı ve yasa dışı kâr amacıyla istismar etmeye çalışan suç şebekelerine önemli fırsatlar sunmaktadır.
Sporda küresel yolsuzluğun boyutları
Rapora göre, yasa dışı şans oyunları pazarlarında her yıl 1,7 trilyon dolara kadar şans oyunu oynandığı tahmin edilmektedir.
Küresel Rapor, bir çok alt başlık ile birlikte; yasa dışı şans oyunlarının rolünü, rekabeti manipüle etmeyi, sporda suiistimalleri ve önemli spor etkinliklerinin yolsuzluğa duyarlılığını ve organize suçların katılımını analiz ederek geniş bir yelpazedeki sorunları ele almaktadır.
Ayrıca, sporun değişen manzarasını ve bunun yolsuzluk uygulamalarıyla ilişkisini, sorunla mücadele için mevcut girişimleri, suiistimalleri tespit etme ve bildirmeyle ilgili konuları ve bu alandaki yolsuzluğu ele almak için mevcut yasal çerçevelerin nasıl uygulanabileceğini vurgulamaktadır.
Sporda suç ve yolsuzluk sorunuyla etkin bir şekilde mücadele etmek için bir yol haritası sunan Küresel Rapor, bu sorunların ele alınmasına yardımcı olacak politika değerlendirmelerini de ortaya koymaktadır.
Rapor; Sporda yolsuzlukla ilgili gelişmeler, Birleşmiş Milletler Yolsuzluğa Karşı Sözleşme’nin spora uygulanması, Sporda yolsuzlukla mücadeleye yönelik uluslararası girişimlere genel bakış, Sporda yolsuzluğun tespiti ve bildirilmesi, Sporda toplumsal cinsiyet ve yolsuzluk, Organize suç ve spor, Sporda Yolsuzluk ve Suiistimal, Spor müsabakalarının manipüle edilmesini anlama, Yasadışı şans oyunları ve spor, Başlıca spor olayları ve yolsuzluk gibi alt başlıklarda oldukça önemli bir projeksiyonu ortaya koymaktadır.
Sporda küresel yolsuzlukla mücadele
Raporda; Küresel, bölgesel ve ulusal düzeylerde sporda yolsuzluk ve suçun farklı tezahürlerini önlemek ve bunlara yanıt vermek için yasal, politik ve kurumsal çerçeveleri güçlendirilmesi,
Büyük spor etkinliklerinin organizasyonu, rekabet manipülasyonu, yasa dışı şans oyunları ve organize suçun spora karışmasıyla bağlantılı yolsuzluğa odaklanarak, sporda kapsamlı yolsuzlukla mücadele politikaları geliştirilmesi ve uygulanması,
Spor organizasyonları, suç önleme ve ceza adaleti makamları, kanun yapıcılar ve politika yapıcılar arasında işbirliğini ve bilgi ve iyi uygulama alışverişini teşvik edilmesi ve artırılması,
Sporda yolsuzluk ve organize suç arasındaki bağlantıların anlaşılmasını geliştirmek ve ilgili devlet kurumlarının ve spor kuruluşlarının bunlarla mücadele etme kapasitelerini geliştirilmesi, önerilerinde bulunmaktadır.
Kaynaklar:
1- https://www.unodc.org/unodc/en/safeguardingsport/grcs/index.html
