Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) kapsamını ay başında genişlettiği kamu iktisadi teşebbüslerine (KİT) döviz satışı ocak ayında 4.15 milyar dolar ile rekor seviyeye çıktı.
TCMB 2022 itibarıyla kamu iktisadi teşebbüslerinin döviz ihtiyacının gerekli görülen kısmı Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TCMB tarafından piyasa koşullarına göre doğrudan karşılayabileceğini açıklamıştı.
Daha önce TCMB rezervlerinden neredeyse tamamı BOTAŞ’a ait olan enerji ithalatçısı KİT’lerin döviz ihtiyaçları karşılanıyordu.
Enerji ithalatı için ödendi
Son üç ayda KİT’lere 9.7 milyar dolar döviz satışı gerçekleştirilmiş oldu. Her ne kadar imkan genişletilmiş olsa da tutarın büyük bölümünün yine enerji ithalatı için ödendiği tahmin ediliyor. Dünyada enerji fiyatları artarken TCMB Başkanı Kavcıoğlu, son dönemde BOTAŞ’a yapılan döviz satışlarının arttığını son enflasyon raporunda söylemişti.
TCMB, ocak ayı itibarıyla döviz rezervlerinde hem düşüş hem artış yönlü etki eden daha aktif bir politika izlemeye de başladı. Dolar/TL 13.5 etrafında çok dar bit bantta adeta sabitlenirken siyasiler 18’ün üzerindeki tarihi zirvelerden düşüşü “kurdaki köpük alındı” olarak yorumluyor ve sırada enflasyon düşüşü olduğunu söylüyorlar.
Türkiye artık bu rejimlerin benzeri
Reuters’ın haberine göre bu tarz döviz kuru rejimleri başka ülkelerce de uygulanıyor. İngilizce’de “dirty float” (kirli şamandıra) ya da “managed regime” (yönetilen rejim) adı verilen bu sistemlerde kur üzerinde kamu kısmen ya da tamamen belirleyici. Bankacılar kamunun döviz riskindeki ve işlemlerindeki payının artmasıyla birlikte Türkiye’de de artık bu rejimlerin bir benzerinin oluştuğunu düşünüyor.
Rezervlere belirgin katkı yaptı
Verilere göre, ayrıca ocakta 1.55 milyar dolar reeskont geri dönüşünden döviz alımı gerçekleştrilmiş oldu. Reeskont geri dönüşleri geçen yıl 21 milyar dolar ile rezervlere en belirgin katkıyı yapan uygulama oldu. Kavcıoğlu, yeni değişikliklerle bu yıl reeskont geri dönüşlerinin rezerv katkısının geçen yıldan daha yüksek olabileceğini söylüyor. (Reuters)
