Türkiye’nin ara buluculuğu ile Antalya’da Meet4Diplomacy (Diplomasi için Buluşma) sloganıyla gerçekleştirilen Rusya-Türkiye-Ukrayna üçlü dışişleri bakanları tarihi zirvede buluştu. Toplantının sonrasında açıklamalar peş peşe geldi.
Dünyanın gözü Antalya Zirvesi’nde
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgali 15. gününde devam ederken, Türkiye eksenli diplomatik çabalar son günlerde yoğunlaştı. Türkiye’nin ara buluculuğu ile Antalya’da gerçekleştirilen Rusya-Türkiye-Ukrayna üçlü dışişleri bakanları toplantısı başladı. Kritik zirvenin hemen öncesinde Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ve Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile ayrı ayrı görüştü.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgali 15. gününde devam ederken, gözler Antalya’da başlayan Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanları’nın görüşmesinde.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitriy Kubela Antalya’daki Diplomasi Forumu’nda bir araya geldi. Bu buluşma krizin başladığı günden bu yana yapılacak en üst düzey temas.
Toplantı sonrası ilk açıklamalar:
Görüşme sonrası konuşan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, “Görüşme hem kolay hem de zor geçti. Ben buraya insani bir amaçla geldim. Bu toplantıdan çıkarken insani koridorların açılmasını hedefliyordum. Ne yazik ki Bakan Lavrov bununla ilgili karar alacak durumda değildi. Anlaşılan o ki başka karar alıcılar var. Ben tekrar görüşmeye hazırım.” dedi.
Zirveyle ilgili ilk açıklamayı yapan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, “Herhangi bir şekilde gerçek müzakere yolunun başka bir yere sapmamasını istiyoruz. Bugünkü görüşmelerin sonucunda şu anlaşıldı. Müzakerelerin yerini alabilecek hiçbir şey yok. Çözüme yönelik her girişimi destekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Antalya Zirvesi, Çavuşoğlu sayesinde gerçekleşecek”
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba dün Rusya ile birlikte katılacağı zirveye ilişkin “10 Mart’ta yapılması planlanan görüşme öncelikle Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu sayesinde gerçekleşecek” ifadelerini kullanmıştı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada ise, “Ukrayna’daki hedeflerimizin müzakere yoluyla gerçekleşmesi daha iyi olur.” denildi. Ayrıca Rus Dışişleri Bakanı Lavrov, dün akşam Antalya’ya geldi.
Erdoğan’ın diplomasi trafiği
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da Rusya-Ukrayna diplomasisi yoğun bir şekilde devam ediyor.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile bugün 18.30’da telefon görüşmesi gerçekleştirecek. Krizin ortasında yapılacak bu görüşmede verilecek mesajlar da iki ülke için önem arz edecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rus işgalinin başladığı günden bu yana; NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko, Avusturya Cumhurbaşkanı Bellen, Hollanda Başbakanı Rutte, Birleşik Krallık Başbakanı Johnson, Litvanya Başbakanı Simonytea, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy, Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Michel, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Kanada Başbakanı Trudeau, Rusya Devlet Başkanı Putin, Moldova Cumhurbaşkanı Sandu’nun da yer aldığı devlet ve hükümet başkanları ile defalarca görüştü.
Diğer yandan Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis de Pazar günü Türkiye’ye gelecek.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da 14 Mart’ta Ankara’ya günübirlik bir ziyarette bulunacak.
Zirvede ne konuşulacak?
Zirvede Rusya’nın, Kırım ve Donbas bölgesindeki ayrılıkçı bölgelerin statüsü ile Ukrayna’nın tarafsızlığı başlıklarını masaya getirmesi bekleniyor.
Ateşkes, tahliye koridorları ve insani yardımlar konusu da ele alınacak başlıklar arasında.
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, zirvenin “barış ve istikrar getirmesini” umduğunu söyledi. Ancak Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba Antalya’ya hareketi öncesi, beklentilerinin “sınırlı ve düşük” olduğunu ifade etti.
Kiev hükümeti, toprakları ile ilgili pazarlık yapmayacağını söylüyor.
Türkiye’deki zirve öncesi BBC’ye konuşan Ukrayna Başbakan Yardımcısı İrina Veresçuk, Rusya’nın öne sürdüğü ultimatomların kabul edilemeyeceğini söyledi.
Veresçuk, Kırım’ın Rusya toprağı ve Donetsk-Luhansk’ın bağımsız devletler olarak tanınmasının “kesinlikle imkansız” olduğunu savundu ve “topraklarımızı pazarlık unsuru yapamayız” dedi.
Newsnight programında soruları yanıtlayan İrina Veresçuk, “Ukrayna halkının suratına bakarak, nasıl sakin bir şekilde topraklarımızı veririz” ifadesini kullandı.
Moskova ise Ukrayna’nın AB ve NATO’ya katılmayacağına dair resmi güvence vermesini ve Kırımla Donbas’taki yeni durumu kabul etmesini talep ediyor.
Antalya’da zirveyi takip eden BBC diplomasi muhabiri James Landale, bugünkü konuşmalar sonucu, anlaşmazlıklar arasında köprü kurulmasının beklenmediğini değerlendiriyor.
Ancak Landale, bu zirvenin, tarafların müzakereler yoluyla bir anlaşmaya varmaya hazır olup olmadığını gösterebileceğini söylüyor.
BBC‘ye konuşan Rusya hükümetinin eski danışmanlarından Nikolai Petrov da, iki tarafın da daha fazla kan dökülmesini engellemek için tavizler vermek zorunda olduğunu değerlendirdi.
Türk hükümeti zirveyi nasıl değerlendiriyor?
Antalya’daki zirve öncesi konuşan AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, beklentilerini “herkesin kabul edebileceği bir barış” olarak özetledi.
Anadolu Ajansı’na konuşan Kurtulmuş, “Tarafların üçlü bir toplantıda bir barış perspektifini konuşuyor olması bile tek başına değerlidir.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da parti yönetimine zirve ile ilgili bilgi verirken “Bu görüşme, krizin aşılması yolunda çok önemli bir adım olabilir” değerlendirmesini yaptı.
Erdoğan, hızlanan diplomasi çerçevesinde ABD Başkanı Joe Biden ile bugün 18.30’da bir telefon görüşmesi gerçekleştirecek.
