Elektrik zammı yolda: Elektriğin üretim maliyeti, satış fiyatını geçmiş durumda; şu anda zararına üretim yapılıyor. Nisan ayında zam yapılmaması durumunda Temmuz ayında yüzde 100’ün üzerinde zamma mecbur kalınacağı belirtiliyor.
Elektrik zammı kapıda: Üretim maliyeti, satış fiyatını geçti!
Döviz kurlarındaki artışla birlikte elektrik üretim maliyetleri katlanarak artıyor. Kilovatsaat (kWh) başına net enerji maliyeti 1.75 TL’yi geçti. Vergi hariç diğer giderlerle birlikte bu rakam 2 TL’yi aşarken, tüketiciye satılan elektriğin kWh fiyatı bunun oldukça altında kalıyor.
Enerji Uzmanı Çağada Kırım’ın hesaplamalarını göre, nisan ayı ile birlikte tüm tüketici gruplarında en az yüzde 20’lik zam söz konusu.
Yüzde 100’den fazla elektrik zammı gelebilir!
Meskenlere zam yapılmayıp ticarethane, sanayi ve tarımsal tüketime zam yapılması durumunda ise bu oranın yüzde 40’ı aşacağına dikkat çeken Kırım, zamların daha fazla bekletilmesi durumunda ise temmuz ayında yüzde 100’den fazla fiyat artışına mecbur kalınacağını kaydetti.
Şu anda mesken abonelerinin diğer tüketici grupları tarafından sübvanse edildiğini aktaran Kırım, bunun sürdürülemez olduğunu dile getirdi. Piyasanın yüzde 70’inin dolara bağlı olduğunu ifade eden Kırım, “EPDK’nın zammı 2 tarife dönemi erteleme hakkı var. Ama bunu uzun süre kullanamaz. Görevli tedarik şirketleri kanunen zarar ettirilemez” dedi.
Meskenlere sübvansiyon
Aktif enerji bedeline zammın söz konusu olduğunu belirten Kırım, dağıtımda bir fiyat artışının ise söz konusu olmadığını kaydetti. Meskenleri sübvanse eden ticarethanelere kWh satış fiyatının 1.890 TL olduğunu aktaran Kırım, bunun elektrik üretim maliyetini kurtarmadığını söyledi.
Barajlar çalışınca faturalar daha da artacak
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) bedelinin de elektrik maliyetlerine eklendiğini hatırlatan Çağada Kırım, yaz aylarıyla birlikte YEKDEM’in payının artacağını söyledi. Yenilenebilir enerji kaynaklarının büyük kısmının barajlardan oluştuğunu anlatan Kırım, YEKDEM kapsamındaki barajlardan üretilen elektriğe kWh başına 7 dolar/sent ödendiğini belirtti. (Sözcü)
Elektrik fiyatları için EPDK devrede
EPDK, tüketiciye yönelik enerji maliyetlerinin düşürülmesi ve arz güvenliğinin sağlanması konusunda ‘6 aya kadar önlem kararı’ aldığını açıkladı. EPDK tarafından uygulanacak dengeleme mekanizmasının temel unsurları belli oldu. Edinilen bilgiye göre, EPDK’nın kararı EPİAŞ eliyle uygulanacak.
Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), 8 Mart günü yapılan yasa değişikliğiyle aldığı yetki çerçevesinde, elektrik fiyatlarını serbest piyasada dengelemek için kaynaklara göre alım yapmaya ilişkin karar aldı. EPDK, alınan karara ilişkin bir yazılı açıklama yaparak, rüzgar, güneş, hidrolik, kömür, doğal gaz gibi kaynaklara dayalı elektrik üretim maliyetlerinin farklılığına işaret ederek, mevcut durumda dengelerde bir bozulma meydana geldiğini vurguladı.
EPDK açıklamasında, “Bu maliyet farklılıkları, birbirine yakın seyrederken elektrik piyasamızda herhangi bir soruna sebep olmazken, üretim kaynak maliyeti farklılıklarında yaşanan artışlar serbest piyasa fiyatlarında makulün üstünde artışları da getirebilmektedir. Diğer bir deyişle aynı ürün için bazı kaynak türlerindeki santraller maliyetlerini dahi karşılayamazken başka kaynak türlerinde aşırı oranda kârlar oluşabilmektedir. Bu durum sadece üreticiler açısından değil ister serbest piyasadan, isterse düzenlenen tarifeden enerji alsın bütün tüketicilerimize fiyat artışı riski olarak yansıyabilmektedir.” ifadesine yer verildi.
Elektrik fiyatlarında bu tür bir dengesizliğin, düşük maliyetli kaynaklardan elektrik üreticilerinin de satış fiyatlarını yukarıya çektiği ve bunun da sağlıksız bir piyasa koşulu oluşturduğu belirtilen açıklamada, EPDK’nın aldığı yetki çerçevesinde bu fiyat oluşumunu dengeleyeceğinin altı çizildi.
Sistem nasıl işleyecek?
Dünya’nın haberine göre EPDK kararı EPİAŞ eliyle uygulanacak. Piyasa fiyatları açısından makul bir seviye tutmak koşuluyla ve genel fiyatları aşağıya çekecek şekilde, rüzgar, güneş, hidroelektrik gibi düşük maliyetli kaynaklardan elde edilen elektrik üreticilerinden kar marjı da gözetilerek sabit bir bedelden elektrik alımı gerçekleştirilecek. YEKDEM çerçevesinde alım fiyatı sabit olan yenilenebilir enerji kaynaklı üreticiler uygulama dışı olacak.
Elektrik üretiminde kullanılan her bir kaynağa göre, farklı farklı fiyatlar belirlenecek. Verilecek desteklerde de yine her bir kaynağa göre farklılık olabilecek.
Bu tür üreticilerden alınan elektriğin bedeli ile piyasa satış fiyatı arasındaki fark ise yasada belirtilen teşvikli müdahale aracı olarak, pahalı kaynağa dayalı elektrik üretenleri sübvanse etmekte kullanılacak. Böylece ithal kömür, doğalgaz gibi pahalı kaynaklardan elektrik üreten santrallerin kapanması önlendiği gibi, fiyatların bir miktar aşağı çekilmesiyle serbest ya da sabit tarifeden elektrik alan son tüketicilerin de elektrik fiyatlarında istikrar ya da bir miktar düşme olabilecek.
Uygulama 6 ay sürecek
Bilgi veren kaynaklar uygulamanın çok geçmeden başlayacağı ve piyasa oyuncusu olarak EPİAŞ üzerinden sistemin işletileceğini kaydettiler. EPDK’dan yapılan açıklamada, usul ve esasların düzenlendiği kararın 6 ay için alındığı kaydedildi. Diğer yandan, 8 Mart’ta yapılan yasal düzenleme, 6’şar aylık dilimlerle sınırlı olmak üzere bu sürenin uzatılmasına da imkan veriyor.
