Süper Kupa ya da sponsorluk anlaşmaları gereğince Turkcell Süper Kupa, Türkiye’de yeni sezon başlamadan önce Süper Lig şampiyonu ile Türkiye Kupası şampiyonu takımların arasında oynanan futbol organizasyonudur.
1966 yılında Cumhurbaşkanlığı Kupası ismiyle oynanmaya başlanan organizasyon, 1998 yılında ara verilene kadar kesintisiz olarak her yıl düzenlendi. 15 Mayıs 1998 tarihinde son oynanan Galatasaray – Beşiktaş finalinden sonra kaldırıldıktan sonra 2006 yılından itibaren Türkiye Süper Kupası ismiyle tekrar organize edilmeye başlandı. Süper Kupa, yeniden düzenlenmeye başlandıktan sonra ilk olarak 2006 yılında oynandı. Süper Lig şampiyonu ile Türkiye Kupası şampiyonu arasında oynanan organizasyon, iki kupayı da aynı takımın kazanması durumunda Süper Lig şampiyonu takım ile Türkiye Kupasını kaybeden finalist takım arasında oynanmaktadır (1).
2023 yılı Türkiye Cumhuriyeti ve Türkiye Futbol Federasyonu’nun 100. Yılı olması sebebiyle özel bir öneme sahip Süper Kupa Finali’nin Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da oynanması kararı ve müsabakanın gerçekleştirileceği tarih spor kamuoyunda tartışmalara sebep olmuştu.
TFF, 2023 Ekim ayında yaptığı açıklamayla Trendyol Süper Lig’in son şampiyonu Galatasaray ile Ziraat Türkiye Kupası’nı müzesine götüren Fenerbahçe’nin karşı karşıya geleceği Turkcell Süper Kupa maçının 30 Aralık’ta Suudi Arabistan’da oynanacağını duyurdu. Ardından tarihte güncelleme yapılarak 29 Aralık’a çekildi. Bazı taraftar, kulüp ve yöneticilerin bu karara karşı çıkması üzerine TFF yaptığı açıklamada, “Kulüplerimize gelir getirmesi amacıyla Turkcell Süper Kupa’nın yurt dışında oynanması projesi ve yetkisi Türkiye Futbol Federasyonuna aittir.” ifadelerine yer verdi.
Kıtalararası Derbi olarak nitelendirilen “Süper Kupa Finalini” 30 Aralık 2023’de Suudi Arabistan’da oynanacağı kararı alınmış. Galatasaray ve Fenerbahçe Kurullarından aksi yönde görüşleri sözlü ve yazılı olarak TFF’ye bildirilmişti (2).
Süper Kupa Finali Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da oynanmadan iptal edilmişti. Süper Kupa müsabakasının ileri bir tarihe ertelenmesinin ardından Galatasaray ve Fenerbahçe takımlarının kafileleri bu sabah itibarıyla yurda dönmüştü.
Maç öncesinde yaşanan kriz sebebiyle iptal edilen Türkiye Süper Kupası’nın organizatörü Suudi Arabistan merkezli Riyadh Season, kulüplere ödenen paraların iadesi ve protokole uyulmadığı için tazminat talebiyle Lahey’deki Uluslararası Uzlaşmazlık Mahkemesi’ne başvurmaya hazırlandığı. Kulüpler kendilerine ödenen 43’er milyon TL’nin yanı sıra Suudi şirket tarafından karşılanan tüm masraflarının da faturalarını iade etmek durumunda kalabileceği. TFF’nin bu anlaşmadan ne kadar ödeme aldığı ise bilinmediği idda edilmektedir (3).
TFF, ve Kupaya katılacak olan Fenerbahçe ve Galatasaray Kulüpleri tarafından yapılan “Cumhuriyetimizin ve Türkiye Futbol Federasyonu’nun 100. Yılını yurtdışında da kutlamak amacıyla, Türk Futbolunun marka değerine ve kulüplerimize katkı sağlayacak şekilde kulüplerimizle organize ettiğimiz, 29 Aralık 2023 Cuma günü saat 20.45’te oynanması planlanan 2023 Süper Kupa müsabakası organizasyondaki bazı aksaklıklar nedeniyle Kulüplerimizle birlikte aldığımız ortak karar neticesinde ileri bir tarihe ertelenmiştir” ortak açıklama ile iptalin gerçekleştirildiğini ifade etmişlerdi (4).
Süper Kupanın iptali Futbol kamuoyunda çeşitli spekülasyonlara neden olmuş, TFF bu konuda; “Türkiye Futbol Federasyonu olarak siyasetin spora asla karışmaması gerektiğine inanıyoruz. Bu inancımız ve iki güzide kulübümüzle yürüttüğümüz şeffaf iş birliğine istinaden, 2023 Turkcell Süper Kupa – Riyad süreci hakkında bazı önemli konulara açıklık getirmek” amacıyla açıklama yaparak ; “Türkiye Futbol Federasyonu olarak toplumumuzun en önemli birleştirici gücü olan sporun farklı amaçlara alet edilmesi yönündeki çabalara asla müsaade etmeyeceğimizi vurguluyor, Türk futbolunun başarılarla adından söz ettirmesi için çalışmaya kararlılıkla devam edeceğimizi” şeklinde ifade etmişti (5).
Bu gelişmelerden sonra, Süper Kupa Finalinin iptali ve oynanacağı tarih ile yer konusu hala bir tartışma konusu olarak TFF ile Fenerbahçe ve Galatasaray kulüplerinin gündeminde bulunmaktadır. Fenerbahçe Başkanı Ali Koç ve AKP’nin İBB Başkan Adayı Murat Kurum’un, ‘Süper Kupa Finali deprem bölgesinde oynansın’ teklifi sonrası gözler kupanın oynanacağı Deprem bölgesindeki 11 ile çevrildi.
Aylar öncesinde, 19 Kasım 2023’de, Süper Kupa Finalinin Suudi Arabistan’da oynanmasına karşı açıklama yaparak “Cumhuriyetimizin ve Türk Futbolunun 100. Yılında Süper Kupa Final Maçını Suudi Arabistan Riyad Al Awwal Park Stadyumuna Verilmesi manidardır. 100 Yıllık kulüplerimiz arasında oynanacak olan final maçının yeni yüzyılda güzel ülkemiz Türkiye’ de oynanması daha anlamlı olacaktır. Süper Lig Kupasından elde edilecek gelirlerin depremzedelere bağışlanması kupaya ayrı bir değer katacaktır. Şeklinde öneride bulunmamıza rağmen bu önerimiz dikkate alınmamıştı (6).
Fenerbahçe, Suudi Arabistan’da oynanacak Süper Kupa’nın iptal kararından sonra Ali Koç ile ilgili yapılan yorumlar ve haberlerle ilgili olarak TFF, Adalet Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) başvuruda bulunulduğunu açıkladı. Sarı-lacivertliler, CİMER’den kulübe gelen cevabı da yayınladı (7).
Bu açıklama kamuoyunda Süper Kupa’nın tamamen iptal edildiği şeklinde algılanmıştı. Süper Kupa Finali nin İptali, tarihi ve oynanacak yer konusundaki bilgi kirliliğine karşı; T.C. İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi; 29 Aralık 2023 tarihinde Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da oynanması beklenen ancak ileri bir tarihe ertelenen Galatasaray-Fenerbahçe karşılaşması ile ilgili gerek yurt içinde gerekse de yurt dışında yoğun bilgi kirliliği ile karşı karşıya kalınmasına karşı açıklama yapmış (8) ; Son gelişmelere karşı olarak da ; “29 Aralık 2023 tarihinde oynanması planlanan Süper Kupa Finali, maç günü Fenerbahçe, Galatasaray ve Türkiye Futbol Federasyonu’nun ortak kararıyla ileri bir tarihe ertelenmiştir. Süper Kupa Finali’nin, her iki takımın da lig ve Avrupa maçlarından dolayı fikstür sıkışıklığı olmaması için Nisan ayında yapılması planlanmaktadır.” şeklinde kamuoyunu bilgilendirmişti (9).
SüperKupa Organizasyonunun tüm hakları ve sorumlulukları “Türkiye Futbol Federasyonu’nun kurulması, teşkilat, görev ve yetkilerine ait esas ve usuller 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun” ve Süper Kupa Statüsünde yer alan “TFF, Süper Kupa’ya ilişkin ticari haklar ile her türlü fikri ve sınai hakkın münhasıran sahibidir ve bu haklarla ilgili her türlü tasarruf yetkisi TFF’ye aittir.” şekli ile Türkiye Futbol Federasyonuna ait olduğu açık ve nettir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Türkiye Futbol Federasyonu’nun 100. Yılında; Türk Futbolunun yüzyıllık iki güzide kulübü olan Galatasaray ve Fenerbahçe arasında oynanacak olan 29 Aralık 2023’ de Riyad’da Süper Kupa Finali’nin iptal edilerek oynatılmaması TFF ve Yönetiminin beceriksizliği ve yeteneksizliğidir.
Bu süreçte, TFF ve Yönetimi Türk futboluna ve toplumuna Maddi ve Manevi olarak zarar vermiştir. Hiç kimsenin Türk Futboluna zarar verme hakkı ve lüksü yoktur. TFF Yönetimi Süper Kupa Finalinin tarihini ve oynatılacak yerini bir an önce açıklamalı, Futbolseverleri, Kulüpleri ve Futbol kamuoyunu rahatlatmalı, Süper Kupa Finali ile ilgili algı ve manipülasyonları sonlandırmalıdır (10).
Süper Kupa Finali Deprem Bölgesinde oynanacaksa, Deprem Bölgesindeki 11 ilde en iyi zemine sahip Yeni Elazığ Atatürk Stadyumu’nda oynansın. Türkiye’nin En iyi Futbolseveri ve Zeminine Sahip Elazığ Atatürk Stadyumu Süper Kupa Finalini hak ediyor (11).
Kaynaklar:
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Türkiye_Süper_Kupası
- https://www.ntv.com.tr/galeri/sporskor/10-soruda-suudi-arabistandaki-super-kupa krizi,cms6bQQ3YU2nQLTnbvnCSQ/NezL1j6qd0i6f-WumNOQqA
- https://serbestiyet.com/haberler/suudiler-iptal-edilen-super-kupa-maci-icin-tazminat-talebiyle-laheye-gidiyor 153382/
- https://www.tff.org/default.aspx?pageID=687&ftxtID=43064
- https://www.tff.org/Default.aspx?pageId=200&ftxtId=43077
- https://www.gunisigigazetesi.net/haber/18931079/elazigdasuper-kupa-heyecani
- https://www.fenerbahce.org/haberler/futbol/2024/2/kamuoyuna-duyuru
- https://twitter.com/dmmiletisim/status/1741040432019013819
- https://twitter.com/dmmiletisim/status/1759555795581022655?s=43&t=R_Mx6Bcg7dBcbk8PJd5klw
- https://www.gunisigigazetesi.net/haber/19302588/devecioglundan-super-kupa-cagrisi
- https://www.yenicaggazetesi.com.tr/super-kupa-elaziga-geliyor-murat-kurum-ve-ali-koc-hedef-gostermisti-767053h.htm
