Uzmanlar, halk arasında ‘beyin sisi’ denilen durumun tıbbi bir hastalık olmadığına dikkat çekiyor. Bu kavram, genellikle hafıza sorunları, uyku kalitesi ve beyin fonksiyonları ile ilişkilendiriliyor.
Zihinsel işlevlerle ilgili algısal bozulma olarak tanımlanan beyin sisi, bilimsel bir hastalık olmayabilir ancak araştırılmayı hak ediyor.
Beyin sisi, bir hastalık mı?
📌 Öne çıkanlar:
- Beyin sisi, bir hastalık değil; zihinsel performanstaki algı bozulması olarak tanımlanıyor.
- Depresyon ve anksiyete, frontal lobu etkileyerek hafızayı zayıflatabiliyor.
- Sık rüya görmek, kesintili uykunun göstergesi ve beyin sisi şikayetlerini artırabiliyor.
- COVID-19 sonrası kişilerde kalıcı bilişsel sorunlar ve nöroinflamasyon riski saptanabiliyor.
- Düzenli aerobik egzersiz, zihinsel performansı artıran en etkili doğal yöntemlerden biri.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin, “beyin sisi tıbbi bir hastalık değil” diyerek bu algının yaygınlığına vurgu yaptı.
👁️🗨️ Beyin sisi nasıl hissediliyor?
Kişiler odaklanma güçlüğü, unutkanlık ve zihinsel yavaşlama hissiyle başvurabiliyor. Bu durum bazen, “sağlıklı düşünemiyorum” gibi ifadelere dönüşebiliyor.
🧠 Depresyon ve anksiyete beyin sisine neden olabilir
Prof. Metin, depresyon ve anksiyete gibi durumların frontal lobları yavaşlattığını ve bunun da karar, hafıza işlevlerini olumsuz etkilediğini belirtti.
😴 Uyku kalitesi beyin sisiyle doğrudan ilişkili
Uyku sırasında sık uyanmalar ya da canlı rüyalar, kesintili uyku anlamına geliyor ve bu da ertesi gün beyin sisi hissini artırabiliyor.
💡 Yeni bilimsel veriler neler gösteriyor?
- Son araştırmalar, COVID sonrası sistemik enflamasyonun beyin sisiyle ilişkili olduğunu gösteriyor. SARS‑CoV‑2 geçiren kişilerin %36’sı 6 ay sonra bile bilişsel performans kaybı yaşıyor, bu durum sitokin artışı ve nöroinflamasyonla bağlantılı bulunuyor.
- Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta aerobik egzersiz yapan orta yaşlı yetişkinlerde bellekte anlamlı iyileşmeler kaydedildi; bu kişilerde özellikle irisin/BDNF sinyali arttı.
- COVID‑19 sonrası bilişsel bozukluk yaşayan bireylerin beyinde kan‑beyin bariyeri bütünlüğü bozulmuş; bu durum NfL artışı ve uzun vadeli zihinsel fonksiyon kayıplarıyla ilişkilendirildi.
👣 Beyin sisiyle başa çıkmak için öneriler
- Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta aerobik egzersiz yapmak öneriliyor
- Long COVID sonrası bilişsel düşüş yaşayan kişilerin inflamasyon ve BBB bütünlüğü açısından izlenmesi öneriliyor
- Yeterli sıvı alımı zihinsel performansı olumlu etkileyebilir.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Ketamin ilacının depresyon ve fibromiyalji tedavisindeki rolü
- 22:00–23:00 arasında uykuya geçmenin kalp sağlığına etkisi
- Beyin kanaması ve semptomları hakkında Prof. Dr. Bora Gürer röportajı
Kaynaklar:
- Saikarthik, J. et al. (2022). Role of neuroinflammation mediated potential alterations in adult neurogenesis … PeerJ, 10. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36846556/
- Erickson, K. I. et al. (2022). Exercise training enhances memory performance via neuroplastic alterations in older adults. Frontiers in Human Neuroscience, 15. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8829997/
- Duindam, H. B. et al. (2024). Systemic inflammation relates to neuroaxonal damage associated with long‑term cognitive dysfunction in COVID‑19 patients. Brain, Behavior, and Immunity, 117. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38336025/
