Sağlık

Göz bozukluğu baş dönmesi şikayetine yol açar mı?

Yazar:

30 Temmuz 2025

Göz sağlığı ile denge sistemi arasındaki ilişki, çoğu zaman göz ardı edilen önemli bir bağlantıdır. Baş dönmesi şikayetiyle doktora başvuran pek çok hastada, kulak ya da nörolojik sorun bulunmamasına rağmen yakınmalar devam edebiliyor.

İzmir Batıgöz Sağlık Grubu Çankaya Şubesi Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Uğur Ünsal, göz bozukluklarının baş dönmesiyle ilişkisini ve bu konudaki yanlış algıları değerlendiriyor.

📌 Öne çıkanlar:

Baş dönmesinin nedeni her zaman kulak veya nörolojik problemler olmayabilir; göz sağlığı ve denge sistemi arasında doğrudan bir ilişki vardır.
Miyopi, hipermetropi, astigmat gibi kırma kusurları ve makula dejenerasyonu gibi göz hastalıkları, görsel netliği bozarak baş dönmesini tetikleyebilir.
Glokom gibi göz tansiyonu rahatsızlıkları doğrudan baş dönmesi yapmasa da, ilerleyen görme kaybı dengeyi dolaylı olarak etkileyebilir.
Sürekli ve nedeni açıklanamayan baş dönmesi yaşayanların göz hastalıkları uzmanına da başvurması, doğru tanıyı koymak için önemlidir.
Çocuklarda görsel odaklanma sorunları, gizli şaşılık ve göz tembelliği gibi durumlar da baş dönmesine yol açabilir; göz muayenesi ihmal edilmemelidir.

Göz bozuklukları baş dönmesi şikayetlerine neden olabilir mi?

Baş dönmesi, çoğu kişinin hayatının bir döneminde deneyimlediği rahatsız edici bir durumdur. İç kulak problemleri ile ilişkilendirilmiş olsa da her zaman nedeni kulakta aranmaz. Doç. Dr. Uğur Ünsal, “Denge sistemimiz yalnızca kulakla değil, aynı zamanda gözlerimizle de ilgilidir. Gözlerden gelen verilerin beyinde yanlış yorumlanması denge kaybı hissine yol açabilir,” ifadelerini kullandı.

Miyopi, hipermetropi, astigmat gibi kırma kusurlarının yanı sıra yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi göz hastalıkları, görsel netlikte bozulmaya yol açarak baş dönmesi hissini tetikleyebilir.

Görme sistemi ile denge sistemi arasındaki koordinasyonun bozulması; yön bulma, odaklanma ve hareket halindeyken çevreyi doğru algılamayı zorlaştırabilir.

Göz tansiyonu dolaylı bir etken

Göz içi basıncının yükselmesiyle oluşan glokom (göz tansiyonu), doğrudan baş dönmesi yapmasa da ilerleyen evrelerdeki görme kaybı dolayısıyla dengeyi etkileyebilir.

Bu konuda açıklama yapan Doç. Dr. Ünsal, “Glokom ilerledikçe görme alanı daralır. Bu durum, kişinin çevresini algılama biçimini değiştirir ve hareket halindeyken oryantasyon kaybına yol açabilir,” dedi.

Baş dönmesi yaşayanlar göz muayenesini ihmal etmemeli

Sürekli ve nedeni açıklanamayan baş dönmeleri yaşayan kişilerin yalnızca kulak-burun-boğaz ya da nöroloji değil, göz hastalıkları uzmanına da başvurmaları önerilir. Özellikle yeni gözlük kullanan bireylerde baş dönmesi, gözlük camlarının yanlış reçete edilmesinden ya da alışma sürecinden kaynaklanabilir.

Çocuklarda da baş dönmesi görülebiliyor

Çocuklarda baş dönmesi; görsel odaklanma sorunları, gizli şaşılık ve göz tembelliği de benzer semptomlara neden olabilir. Akademik performans düşüklüğü, dikkat eksikliği ve denge sorunları olan çocuklarda göz muayenesi ihmal edilmemelidir.

Doç. Dr. Uğur Ünsal uyarıyor:

“Her baş dönmesini nörolojik ya da kulak kaynaklı sanmak yanlıştır. Gözlerden kaynaklanan nedenler de sıklıkla karşımıza çıkıyor. Bu nedenle sürekli ya da tekrarlayan baş dönmesi yaşayan kişinin detaylı bir göz muayenesinden geçmesi gerekir.”

📚 Dengeyi destekleyen görme egzersizleri ve göz sağlığı ipuçları

Gözlerimizin sadece görmekle kalmayıp, denge sistemimizin ayrılmaz bir parçası olduğunu biliyor muydunuz? Doç. Dr. Uğur Ünsal’ın da belirttiği gibi, baş dönmesi şikayetlerinin altında yatan nedenlerden biri göz bozuklukları olabilir. Gözler, iç kulak ve vücudumuzun uzaydaki konumunu algılama yeteneğimiz (propriosepsiyon) ile birlikte çalışarak dengemizi sağlar. Beynimizin görsel veriyi doğru işlemesi, düşmelerden kaçınmak ve çevremizde güvenle hareket etmek için kritik öneme sahiptir. İşte dengeyi desteklemek ve genel göz sağlığınızı korumak için uygulayabileceğiniz bazı egzersizler ve ipuçları:

Dengeyi Destekleyen Göz Egzersizleri

Bu egzersizler, göz kaslarınızı güçlendirmeye, odaklanma yeteneğinizi artırmaya ve görsel sisteminiz ile denge sisteminiz arasındaki koordinasyonu geliştirmeye yardımcı olabilir:

1. Odak Değiştirme Egzersizi: Bir kalemi kol mesafesinde tutun ve kalemin ucuna odaklanın. Ardından gözlerinizi kalemin arkasındaki daha uzak bir nesneye kaydırın ve odaklanın. 5-10 saniye sonra tekrar kaleme odaklanın. Bu hareketi 10-15 kez tekrarlayın. Bu egzersiz, göz kaslarını güçlendirerek odaklanma yeteneğini artırır.
2. Göz Takip Egzersizleri: Parmağınızı burun ucunuzdan yaklaşık 30 cm uzakta tutun. Başınızı sabit tutarken, parmağınızı yavaşça sağa-sola, yukarı-aşağı ve çapraz yönlerde hareket ettirin ve sadece gözlerinizle takip edin. Her yönde 5-10 kez tekrarlayın. Bu egzersiz, hareket eden nesneleri doğru algılama yeteneğinizi geliştirir.
3. Baş Hareketiyle Göz Sabitleme: Bir duvarda bir nokta veya küçük bir resim seçin. Gözlerinizi bu noktada sabit tutarken, başınızı yavaşça sağa ve sola sallayın. Ardından başınızı yukarı ve aşağı sallayarak aynı egzersizi tekrarlayın. Her yönde 10-15 kez yapın. Bu egzersiz, vestibülo-oküler refleksinizi (baş hareket ederken görüşü sabit tutma yeteneği) geliştirerek denge sisteminizi kalibre eder.
4. Göz Hareketleriyle Nefes Kontrolü: Yukarıdaki göz egzersizlerini yaparken yavaş ve derin nefes alıp vermeye odaklanın. Nefesinizin ritmiyle göz hareketlerinizi senkronize etmek, stresi azaltmaya ve genel rahatlamaya yardımcı olabilir, bu da kaygıya bağlı baş dönmesi şikayetlerini hafifletebilir.

Genel Göz Sağlığı İpuçları

Dengeyi desteklemenin yanı sıra, göz sağlığını korumak için genel yaşam tarzı alışkanlıkları da büyük önem taşır:

1. Düzenli Göz Muayeneleri: Özellikle baş dönmesi gibi şikayetleriniz varsa, bir göz doktoruna düzenli olarak muayene olmak çok önemlidir. Gizli kırılma kusurları, şaşılık, göz tansiyonu (glokom) ve diğer göz hastalıkları erken teşhis edilerek tedavi edilebilir.
2. Dijital Ekran Süresini Yönetme: Bilgisayar, telefon ve tablet gibi dijital ekranlara uzun süre bakmak göz yorgunluğuna ve dolaylı olarak baş dönmesine yol açabilir. “20-20-20 Kuralı”nı uygulayın: Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 20 metre (veya daha uzak) mesafedeki bir nesneye bakın.
3. Yeterli Aydınlatma: Okuma, çalışma veya diğer yakın mesafe aktiviteleri yaparken ortamın yeterince aydınlatılmış olduğundan emin olun.
4. Dengeli Beslenme: Göz sağlığı için A, C, E vitaminleri, çinko, omega-3 yağ asitleri ve lutein/zeaksantin açısından zengin gıdalar (havuç, ıspanak, lahana, balık, turunçgiller) tüketmeye özen gösterin.
5. Güneş Gözlüğü Kullanımı: Dışarıdayken ultraviyole (UV) ışınlarına karşı gözlerinizi korumak için kaliteli güneş gözlüğü kullanın.
6. Yeterli Su Tüketimi: Vücudun yeterince su alması, göz kuruluğunu önlemeye ve gözyaşı üretimini desteklemeye yardımcı olur.

Bu egzersizler ve ipuçları, denge sisteminizi güçlendirirken aynı zamanda gözlerinizin genel sağlığını korumanıza yardımcı olacaktır. Ancak, sürekli baş dönmesi veya görme sorunları yaşıyorsanız, mutlaka bir sağlık uzmanına danışmalısınız.